Na Caan Ziangtin Na Hmang? - Mai Esther Dimte(HLD)

Hliakhlaitu pawl in an hmusuak mi cu USA um mi mizaraan in nikhat ah a cell phone vei sawmriat a zoh ti asi. Phundang in kan sim silen minute hleihnih dan ah veikhat a zoh tinak asi. A san sungah kum hleikhat cu phone a zohnak ah a caan a cem tinak asi. Nang le kei teh ni khat ah veiziat kan cell phone kan zoh ih nazi paziat phone ah caan kan hmang timi cekfel sal uhsi! Cell phone hi rithaisi vek in mi a suai zet ti cu el thei lo asi. Vei khat te kan zoh ngah ahcun ret lohli a theih lo zia cu cell phone neitu hmuahhmuah ih kan ton mi el thei lo thuhman asi. Phone kan zoh ahcun caan liam a ol ngaingai. Minute pahra kan zoh hmang kan ti lai ah minute sawmthum cu kan rak zoh manh zo. Phone kan zoh ahcun zo ka si, khoi ah ka um, ziang ka tuah tivek kan hngilh thluh thei asi.

Kan phone kan zohnak ah kan fate pawl lekpi caan kan tlolh pang lo ding a thupi zet vek in kan nupi pasal siseh, kan kiangkap ih ummi pawl biak ding kan hngilh lo ding khal a thupi ve zet asi. Sikaan nei zet in hmang zuam uhsi! Kan caan tamtuk in pek hlah uhsi!

Ahleice in kan fate pawl an no deuh lai ah an hrang ih kan ngeihsak (attention pek) ding le kan caan kan pek ding a thupi zet! Tahthimhnak ah tlawnginn ihsin report card tivek an rak tlun ih in hmuh tikah an hmat a ttha silen “na thiam tuk, ka lo lungawi pi nasa” tin rak lawm cih ding. An hmat a ttha lemlo silen “ziang tin ka lo bawm thei ding ih hmat ttha na ngah thei ding?” tivek in sut ding ih a thanau lo ding in thazaang pek cih ding asi. Cu lo ih ziang hmanh ngeihsak lo ih kan um men silen nuam teten an sual vivo ding ih netabik ahcun nun hmanh kan sim hai thei nawn lo ding asi. Thawnginn an thleng hnu ahcun a tlai tuk zo ding asi. Zutama le sitama an si hnu ahcun a tlai tuk ding asi. An nauhak lai ih ngeihven an ttul laifang ah kan dungtun hai pang asi ahcun kan duhlomi hlir tuah an tum ding ih in tihrim ciamco lai ding asi. Sumpai lawnglawng kan ruat nak ah kan fale ih feeling sutnak le ngeihvennak caan kan pek thei nawn lo ruangah kan duhlo mi thil tuahnak in kanmah ih ngaihsaknak (attention) an lak ding asi. An nauhak lai ah awkanem in nun kan sim ding le an tipalh mi ah mawhphurh ih thawi rero lo in kan ngaidam ding a thupi zet asi. Thinsau kan zuam ding le anmah thawn rualpi vek in kan um tlang thei ding a thupi zet asi. Cupawl kan tlolh pang asi ahcun zo khal ih nunsim thei lo mi le zirh awk ttha lo mi ah an suak leh ding asi. Cuvek dinhmun an thleng hnu ah “keimai mawh asi” kan ti rero khal len zianghmanh tthathnemnak a um nawn lo ding asi.

Fale lekpi a ttul ti ruangah leknak hmun ah fehpi ih mah cu tonak ah rak to men, silolen ding phah in phone zoh rero men tivek khan fate nunnak ah hmual a nei lo asi. Na fate cu amahten nauhak dang pawl thawn silolen leknak thilri pawl thawn a lek rero mi kha caan tawite sungahcun a nuam awk zet men ko ding. Sihmanhsehla, cui hmun ah na lekpi ve asi ahcun a upa pi tiang nauhak leknak hmun a hmu tinten ka nauhak lai ah ka nu/pa in in rak lekpi ih kan rak nuam awk zet dah asi timi a cing ringring ding ih cutin a fale hrang khalah a tuah ve leh ding asi.

Mi pakhat ziangmi kan tuahsak ih ziangmi kan pek tihnak in ziangtin kan feel ter timi khan an nun a tham sawn asi.

Zohtthimtlak PA - Mai Esther Dimte (HLD)

Father’s Day kan thleng zik lala thlang. Ziangtin kan hmang tlaang pei? 

Mi hrekkhat cu an PA le pawl hnenah ah laksawng phunphun an pek/kuat ding. Phone an biak celcel ding. Social media parah an PA le pawl ih zuk tar in an duhdawt zia capar thawn an ngan ciamco ding. 

Mi hrekkhat PA cun an fale hnenah thilthar leisak an ngen ding. An ttulhei mi an dil ding. An harsatnak an sim ding. 

Mi hrekkhat cu PA ti kawh ding an nei nawn lo ruangah midang hngar in riahsia le lungzur in an um ding. 

Mi hrekkhat cu naute neipek an si ruangah PA thar te an si ding ih lungawi aipuang in an hngakhlap zet ding. 

Pa pawl sunlawih upat ni ah a thar in PA pawl hnenah ca ka lo kuat duh hai. Na fale hrangah ziangvek PA so na si? Na fale pawl ih zahpi mi PA na si pang pei maw? 

Fale hrangah nan sunglawi tuk ti cu nan thei awk thluh cio ko ding. Nan fale in ziangtluk an lo duhdawt tile nan fale ziangtluk in nan duhdawt ti khal sim dingah ttongkam in a deih lo men ding. 

Fate le hrangah PA a thupi zia hi ca men in ngan famkim thei mi asi lo. Thiamsang pawl in hlathlainak an tuah nak ihsin an hmusuak mi cu “hringtu pa khrifa asi mi ih fate tla cu 75% khrifa an si ve. Sihmanhsehla hringtu pa khrifa asi lo mi ih fate tla cu 3% lawng khrifa an si” ti asi. 

Pa le pawl nan fate tla hi zumtu an si ding ah nangmah parah tampi a tthum awk so khaw. Na nun ziaza a thupi tuk sokhaw. Na fate pawl an puitling dingah na caan na pek a ttul sokhaw. Paisa lawng hlawh rero in na fale ih ttul mi pawl na pek thei thluh ruangah a tawk tuk zo tin na ruat men ding nan ziaza ttha an nei ding le zumtu ttha patling nutling an si dingah na zirh hai lo ahcun hell ram ah na thlak hai vek asi ding. 

Nangmai nun lam tluan ah na duhlo mi le na sir awk mi hmuahhmuah na fate nih an tuah ve lo nak dingah na kham thei. Na tuar mi harsatnak le buaibainak pawl an tuar ve lo ding in lamzin dik na khihhmuh thei. Na tonteh mi harsatnak, buaibainak, tukforhnak pawl kha zirhtu ttha ah hmang in na fate hrangah nangmah vek an cang lo nak dingah thlacam sak hai aw! “Ka tuah mi vek in tuah hlah, ka sim mi vek in tuah aw” tivek zirhnak cu cang-ai sungkua zirh awk dan asi ih hna a ttuan lo ti cu zapi thei asi.

Hringtu PA le pawl nan rilrah Fate le hrangah ziangtluk in ka thupi ti thei awk in nan nitin nunzalam tluan cu duhnungza le zohtthimtlak si ding in zuam cio hram keici!