Interview

Thursday, November 7, 2013

Duhdawtmi Ramthlo Nu hnenah cakuat - Mai Esther Dimte (HLD)

Nikhat hnu nikhat thazaang rinh i riantuan hnak in fimthiamnak rinh i riantuan a thupit zia le a nuamh zia kan theih in kan hmuh sin lengmang. Mizaan hnak in tuisun ah nu/pa ti thleidannak khal a tlawm deuh i a tlau vima cang. Hitluk a thangso thluahmah mi le ai thleng thluahmah mi thil tampi lakah minu pawl i an cawlcangh ning, an riantuan ning le an thanso ning pawl von zoh tikah hin Ramthlo nu pawl i kan dirhmun ruat lo awk a tha hrimhrim lo. Ramthlo khua suak minu mi nung paziat seh vuleicung fimthiamnak lam in degree ngah tu kan neih i cozah riantuan tu kan neih? Biaknak lam ah teh minung paziat nih seh degree an ngah i Pathian rian an tuan? Asilo ah tuisun ni ah minu paziat seh lo riantuan le innsungtang tiburh rawlzalh men ah caan hmang tu an um hrih? Kan pi le kan pu san lio ah cun minu nih tlawngkai a hau lo, cathiam an si a hau lo, khualkhua ah fimthiamnak zir ah kal a hau lo tibantuk in an rak hmuh i an fanu le pawl khal tlawng an rak kai ter hni ngaingai lo. Cui ruahnak cu tuisun ni ah Middle East ram pawl lakah tampi hmuh ding a um. Kan nih lai lam pipu pawl cu khurkhua fak pin le sau pin an rak ruat kho lo ruangah le fanu pawl cu pasal an neih in pasal ta an si ruangah an fimthiamnak nih zei hmanh thathnemnak an kan suah pit hlei lo tin minu tlawngkai an rak sianh lo nak asi men lai tiah ka ruah. Asinan, Middle East ram pawl i minu tlawngkai le cathiam an si ding an duh lo nak cu an nih ram ah cun an biaknak Islam le an uk nak (cozah) hi ai cem mi asi ruangah cui biaknak le uk nak ah thazaang a der mi le a tah a beek mi minu i uk kho ci asi lo tin an hmuh ruangah le mipa pawl i an power asi lo ah an thil ti kho nak minu pawl nih neh hni ding an phan ruang bikah asi. Tuisun ni ah kan khua kan ram ah von zoh uh sila minu nih vuleicung lei in Master degree ngah hi kut khat rel hmanh kan um lo. Bible tlawng lei in cun kut hnih rel hrawng cu neih dawh kan bang. Atu kan san hi pipu san a si nawn lo. Ralkap san khal asi nawn lo. Mipa lawng nih thu an neih caan khal asi nawn lo. Asi ah zei caan seh asi? Ramsung mi nih cun TV kan zoh lo le Radio kan ngai lo ahcun theih kho a har ngai te lai nan khuapi sung um le ram dangdang um Ramthlo unau pawl nih cun au i simh le hmuh hau lo in kan pawngkam thil sining zoh in kan duh ah simaw, duh lo ah simaw kan theih dih hrimhrim ko lai. Tuisan hi zalen ten nu ti lo pa ti lo nih an duh nak an langh ter kho i thu an neih kho san asi. Minu nih bawi pipi an tuan kho san asi. Zingzoi tu pawl nih an hmuhsuak mi cu vuleicung pumpuluk huap in zungtambik ah hin secretary tuan tu hi minu an si ti asi. A ruang cu von ruat ko uh si. Kei ka ruah daan ah cun, minu cu cangan ah an fel. Thu hla an cing i an thin a sau. Cuiruangah mipi zaapi zaaraan i an tuan huam lo mi le an ngan huam lo mi tiang in tuanvo an lak dih ruang bik ah hin asi lai tiah ka ruat. Culawng hmanh si lo in pawlkomh ah simaw, biakinn lam ah simaw, tlawnginn lam ah simaw thuhla a tamcem hi secretary hnen in suak mi asi ruangah secretary nih cun hotu le treasurer karlak ah riantuantu asi ti cu el awk tha lo in hmuh kho mi asi. Khat lam le khat lam karlak in riantuan tu nih cun a kap hnih i an riantuan ning, an lungput le an sining vialte cu a theih dih hrimhrim a hau. Cuiruangah hibantuk athupi tuk mi dinhmun i riantuan tu mi tampi hi minu an si ti kan hngilh lo ah a thupi ngaingai. Culawng hmanh si lo in sizung um dah tampi nih cun kan theih ko lai. Sibawi pawl nih mifak an veh tikah mifak thi a rak tah hmaisa tu, temperature a rak tah hmaisa tu le general information a rak la hmaisa bik tu cu minu nurse an si fawn (ram thangso ah cun mipa nurse tla an um phahphah cang). Cu theh in sibawi te nih mifak an halh tikah mifak i damlonak kong vial te le a tul herh mi vial te kha nurse nih a ngan khumh dih lala. Zeiruangah seh sibawi pa nih mifak a veh ah minu nurse theng te ai hruaih hmang? Hi thudeihnak hi mifak tampi nih an leh ning ah cun, minu cu hni siamsi ten mi sonh biak an thiam i cu lawng hmanh si lo in an kut no ten mifak an cal an von domh le nai panh deuh maw ti an von daih ah cun mifak pawl thinlung a dam ter ti asi. Kan thinlung ih kan feeling le kan taksa an i pehtlaihnak hi a thupi ngaingai. Nitlaknak ram ah cun kan taksa hi cet thilri pakhat bantuk in an tahthimh theu. Cet thilri cu a siat silen a siat nak zawn te kha kan lak sak, kan remh sak, kan thlen sak theu. Cubantuk thiamthiam in, kan taksa khal a fak nak zawn te, kan hliamhma le kan i tuahmawhnak zawnte cu operation tuah kan si theu. Hi ti kan thlopbawl lengmang lio ah a tikcucaan hman ten si pe tu, si dawt tu le zohkhenh tu kan tul. Hibantuk rian a tuan tu tampi mi nu an si nak hi atu ah cun kan duh khal len duh lo khal len kan fiang ruahmah cang. Asilen, kan khua minu pawl kan hmuh hni ning le kan ruah hni ning teh kan i fiang cang maw?
            Hi ca a siar tu vialte nih kan ruat ding ka duh mi cu: Africa ram tampi ah an president hi minu rel cawk lo an si cang. Nitlak ram tampi ah an secretaries pawl cu minu an tam deuh cang. A thangso tuk mi ram kan ti lengmang mi pawl ah minu le mipa bangrepten rian an tuan, meeting an to khat, CEO (Chief Executive Officer) pipi an suak cang. Kan nih Ramthlo minu pawl teh khoi seh kan um? Zeiseh kan ti? Kan mipa pawl nan kan dirkam pi cang lo lai maw? “Minu uisubek” nan kan ti hrih ko lai maw? “Nupi siafa” nan kan ti hrih ko lai maw? Tlawmpalten thazaang von kan pe uh la vuleicung minu dang pawl thawn kan i bang ve kho ko lai. Atui kan sunmang hi thaisun ah kan ngah cih lo men lai nan thinsau lungfual ten kan i zuam tenman i kan hngak tenman kho ko asi ahcun kan san sung ah thlennak kan hmuh hrimhrim ko lai. Kan pawngkam zoh uh sila Ramthlo nu sungah au seh tuisun ni ah micungcuang kan neih ti zoh cang uh si. Kan khua minu mi cungcuang kan neihsun tlawmpal sung in ka uar bik mi minung panga pawl ka von langh ter lai i a dang pawl cu nan mah ten hawl uh la nan ti kho tawk in thazaangpek le lungawi thusim kho rak i zuam cio ve uh! Hi a tang i hmin ka tar mi pawl hi kan khua minu pawl sungah kai uarthlan hni mi le kai zohsun ngaingai hni mi pawl an si. Hi capar in upatnak ka pek hni! Pathian nih thlasuah a letsawm a let zaa in ron pe hni hram sehla kan khua mi cah lawng si lo in Laimi vialte cah tiang in a hmanrua ron si ter sin hni hram ko seh!

1.      Ni Mawi Sin, Finance Manager, NGO, Hakha
2.      Sung Thlia, High School Teacher, Cozah, Hakha
3.      Thawng Sung, Pastor & Secretary, AG Women Association, Biaknak, Falam
4.      Ngun Mawi, Midwife & Nurse, Ramthlo Village Tract, Cozah
5.      Siang Len Sung, Nurse, Falam Hospital, Cozah

Ramthlo minu pawl, hi a cunglei kan unau pawl hnen in zeiseh kan zir lai? Zeitinseh thazaang kan lak lai? Zeitinseh kan khua kan ram kan cawimawi kho ve lai? Fimthiamnak nei tu Pathian a si zia thei buten nu/pa santlaih lonak ah mawhphurh tu si lo in kan ti kho tawk ten teimaknak nun nei uh sila i zuam ve uh si! Kan nih khal an mah bantuk kan si kho ve ko. Kan khua mi sung in business owner tampi suak kho kan i zuam lai. Cozah riantuan tu tampi tla suak kho kan i zuam lai. NGO riantuantu tampi suak kho tla kan i zuam lai. Engineer le Doctor suak kho tla kan i zuam lai. Hivialte kan tuah kho dih ding ahcun catbaang lo ih thazaangpeknak le nu/pa thleidan nak um lo mi ruahnak picang kan tul asi. Kan mah le kan umnak hmun cio ih, kan tuahtuan mi rian cio ah, kan zir mi cio ah rinh um ten le teima ten kan i zuam cio lai i cutin Pathian nih thlasuah a ron kan pek ko lai.

Casiartu nan zate cungah Pathian thlasuahnak um sin hram ko seh! Amen!