Nauhak Kilkhawi Dan - Mai Esther Dimte (HLD)

Fate tla hi Pathian ih pekmi thluasuah ro sunglawi an si (Saam 127:3) ti hi Bible sungah kan hmu thei lawng silo in nulepa tinkim ih kan pom mi thuhman asi. Kan fate pawl mi zawnruat thiam tu le mi kom thiam tu, a lungawi mi le mi ngaidam thiam tu, thil ziangpoh ah a ttha zawng ih hmu thei tu an si ding cu zovek nulepa khal in kan duh thluh ko ding. Kan duhsak dan vek ih an tthanglian dingahcun an hrangah thlacam sak nak lawng in a tawk lo ih kan zirh hai ding le kan bawm hai ding cu a thupi zet asi.

Fate hmaisabik kan nei lai ih kan lungawi dan le neta deuh ih kan nei sal tikah kan lungawi dan pawl cu an bang awk asi. A bang awk lo mi cu kan fate upasawn le nautasawn karlak ih an thinlung (feeling) kha asi. Nautasawn cu a suak pek te asi ruangah zianghmanh a thei hrih lo nan upasawn cu tu le tu a ttap thei zet. A nau a duh zet ko nan kan cawi tam deuh tikah a iksik asi. Caan remcaang a nei tik poh ah a nau cu a beng, a puan tivek tla a hlip sak thluh ttheu ih a thil tla a laksak ttheu asi. Ziangah hitin a tuah ti asilen a nau lawnglawng kan ngeihven mi kha a duhlonak a langter ruangah asi. Hivek cang lo ding in “a uu sawn cu nau a nei hlan amah lawng asilai ih kan ngeihven vek in catbang lo in ngeihven a ttul asi” tiah nauhak thinlung lam zirsaang pawl ih hliakhlainak ah an hmusuak asi. Kan fate upa sawn cu tuihlan ih kan cawi kel le pom kel in cawi le pom a ttul. Kan hnam kel le kan awi kel in hnam le awi a ttul. Cutikah naute thar kan nei ruangah kan duhdawtnak a mal cuang tin a ruat (feel) lo ding ih a nau par khalah iksiknak a nei mal deuh ding asi.

Nauhak a ngam nak a si phot ahcun tin a duh mi hmuahhmuah tuah/tham ter thluh ding asi lo. A hrangah ttihnung mi le a ttha lo mi cu a caante ah nunsim a ttul asi. Cuti nun kan sim caan ah reipi a ttap caan khal a um ttheu ko ding. Sikhalsehla a nauhak lai ah nun kan sim mi cun a upa tikah tampi a tthahnem leh ding asi. Kum hnih nauhak pawl khi mirang pawl cun “Terrible Two” an ti hngehnge. Ziang ruangah cutin hmin an pek ti cu nauhak nei hmuahhmuah cun kan thei thluh ko ding. Thusim an ngai lo zet laifang le thil an tokhrok duh zet laifang asi. An huatsuak thei zet ih it le rawl ei hnak in lek rori an duh sawn caan asi. Cutikah nulepa in nun kan sim hai tikah kan awkam kan ralring zet a ttul. Culawnghmanh silo in kut kan thlak hai lo ding khal a thupi zet asi. “The Everything Parent’s Guide to Positive Discipline” timi cabu ngantu Cari Pickhardt cun “kan fate pawl an taksa na ding in kan thawi/beng cu nun kan sim hai silo in kan thinhengnak dam ter ding ah kan tuah mi sawn asi. Cutin kan tuahnak thawng in a cak sawn tu le a upa sawn tu cun a duhvek in thil an cang lo tikah mi a thawi thei asi timi kan zirh thawn a bang awk asi” ati. Ka fapa te Daniel hi kum hnih asi ih caan tam sawn ahcun thusim a ngai zet ih kil a ol zet mi asiko nan a ziangmawcaan te ahcun thusim a ngai duh ttheu lo tikah ka raak ttheu ih ka beng ngah pang ttheu. Cutikah a tui a tlun ih cabu ka siar mi hi a hman zet ka ti. A cang thei bik in ka kut thlak lo ding le ka awkam hrang lo ding hi ka ralring awk bik mi asi. Ka tuah pang hmanh ah ngaidam ka dil lohli ih ka tuahnak san khal ka sim cih asi. Nulepa manh lo ruangah phone pek men, video zoh ter men tivek in nauhak an ttap lo nak dingah lem ding an silo. An zongsang ngah pang ahcun vansanglam in kan buai leh ding asi. Nauhak video zoh tamtuk pawl cu an mit a siat duh zet lawng silo in mi thawn kom awk dan an thiam/paih lo ih an upa vivo tikah thinlung lam damlonak an nei duh zet asi. Culawng silo in video zoh tam tuk pawl cu an thau duh zet ih an zaangzel hai thei zet asi. 

Nauhak hi caanremcaang kan nei lawngah silo in ziangtik lai caan khal ah kan zirh hai a ttul asi. An hrangah ttih a nung mi pawl meisa, tisa, naam tivek pawl khal a fiang ding in kan sim a ttul. An hmang mi ziang asi, khoinah an feh/thleng, zo thawn an tong awk, sungkhat unau pawl ko dan tivek pawl hi amah le a caan te ah kan zirh hai a ttul asi. Culen cangan dan, zuksuai dan, kut kholh dan, hnipuan hruk dan, rawl ei dan, tidai in dan, ha tthuah dan, sam hriat dan, kedan hruk dan,...tvp khal nuam teten kan zirh a ttul. Himi pawl an zir lai ah an tuah lohli thei lo ruangah an thinheng caan le an riahsia caan a um ttheu ding. Cutikah "na thiam hrih lo ruangah asi, na tuah rero ding ih na thiam zet leh ding" tin thazaang kan pek thiam ding le an tuah thiam zo mi parah kan lawm thiam ding khal a thupi zet asi.

Kan umnak hi Southern California peng, Los Angeles khua asi ih laimi kan mal zet nak asi ruangah Daniel hi lekpi ding rualpi a nei lo tluk khi asi. Ka zaangfak thei zet ttheu. Sihmanhsehla kan inn le kan dawr a nai zet ruangah apa te hnattuannak ah nitinte nawn in kan feh thei ih kan miat zet thu sawn hi a hnenah ka sim ttheu asi. Culawnghmanh silo in kan inn kiangah lek nak park innsung thawn innleng thawn a um ih kan duh tik poh ah feh in nauhak dang pawl thawn kan lek tlang thei ruangah kan vanttha zet asi ka ti ttheu. Kan nei lo mi hnak in kan nei mi sawn a hmu thiam ding ka zirh duh ruangah cutin ka sim ttheu nak asi.

Kan fate pawl hi a kumkhua ih thilri bang in kan nei mi kan ta an silo. Pathian nih in san mi hlawnthilri sunglawi sawn an si. Zohmanh in an sui le ngun cu daithlang in an ret men lo ih an sunlawih zet ih an kilkhawi ttha zet asi. Cui sui le ngun hnak ih a sunglawi sawn mi kan fate pawl cu leitlun nuamcennak ah an pial lo nak dingah an nauhak te lai ihsin Pathian thu sung ah kan hruailut hai ding a thupi zet asi. Thinheng in nunsim, thawi, raak ciamco tivek cu tuah lo hram zuam uhsi! Cuvek tuah kan hiar tuk caan ah a siat/na thei lo mi lukham tivek sawn beng sehla silolen khaan dang tivek ah lut uhsila kan thinhengnak a reh hnu lawngah fate pawl cu nunsim thei zuam uhsi!