God Has a Better Plan for His Children - Robert Siang Lian Thang

Let us start looking for our future which God has planed for us. It is true that when I looking back my past, what I found is failures and mistake and I believe we all experience failure and make mistake. In fact, successful people have more failure in their lives than average people do. Even in the Bible, great people throughout the history have all failed at some point. But the question is How do we respond to our failure and mistake ?

I believe the best way to go on after a failure and mistake is to learn the lesson and forget the details. That is the key to being free from the stranglehold of past failure and mistake. If we don't we will become like the scalded dog that fears hot water and afterward, fear cold as well. The less developed the person, the longer he hold on to past failures and mistake. I still remember the words of my aunty (Daw shirley Cing ) "God never sees as failures. He only sees us as learner." We need to remember that the call is higher than the fall. If we look back too much we will soon be heading that way. Evangelist Mike Murdock said "stop looking at where you have been and start looking at where you can be." Consider the words of the Apostle Paul, "Forgetting those thing which are behind and reaching forward to those things which ahead." We are more likely to make mistake when we act only on past experiences. My Professor used to says "the past is always going to be the way it was. Stop trying to change it. Your future contains more happiness than any past you can remember. Believe that the best is yet to come." Carl Bard Scottish religious leader says " Though no one can go back and make a brand new start, anyone can start from now and make a brand new ending." I agree with Thomas Jefferson when he said "I like the dreams of the future better than the history of the past." When we are depressed we will find that it is because we are living in the past." That's why Laura Palmer advice "Don't waste today regretting yesterday instead of making a memory for tomorrow." David Mcnally reminded us "Your past cannot be changed but you can change tomorrow by your action today." I remember what my Daddy (Rev.Ni luai) said "Son..Don't look back! Because God has a better plan then yesterday." Living in the past is lonely business that's why inventor Charle Kettering put it this way "You can't have a better tomorrow if you are thinking about yesterday all the time." 

Let me conclude with this "Our past doesn't equal with our future." Our God is a good God and Always he has the best and better plan for His children. May the Lord help us to seek His great plan for our future in this New year! May the loving God help us to take into our heart.. Amen

21st century le Ramthlo kan dirhmun - Ivory Sangte

A luan cia mi kum tampi ah cun Ramthlo khua cu electricity (mei) zong a rak um lo i mawtaw lam zong a rak um lo. Mei far van in khua sak a si. Kum caan cu a hung liam vima i electricity (meisa) cu 1994 kum thok in an rak hmuh i mawtaw lam pi zong an hun hmuh. Mawtaw lampawng ah khua sak a hung si cang.
Kum a liam ve tikah Bawipa nih thlasuah a pek i Ramthlo khua cu Falam peng ah sanpiah cizua (zoh chunh awk tlak mi khua) ah a hung cang. Cutikah a sung um mi minung zong kan lungput le kan ruahnak zong a hung thangso ve. Mi tampi nih an rak panh i fimthiamnak an rak cawn. Taksa, thinlung, thlarau in an rak thangso cio.
Hi lio caan ah hin mitampi kan rak santlaih lo nak cu *Ramthlo khua hi fimthiam nak kan rak cawn nak hmun le ram a si ko nan khua le ram ca-ah tuah piak khawh mi kan rak nei lo i hi hnak in tthangso sin seh tiah thlacam piak nak zong kan rak nei lo.*
Atu ahcun 21st century kan van phanh than tikah khuaruahhar in thil ai rak i thleng. High School zong a hung um i phunhra ong zong tam pi an um i fimthiam nak a cawng lio mi zong (university or college or cozah rian a tlai cang mi) kan karh vi ma. Cubantuk in Ramthlo zong Pathian nih a theih pi mi le a um pi thlasuah a pek mi asi i *Vantualrawn* ah a hung cang. 21st century ah khua le ram thansonak dingah cun *Mino* hi rian nei bik mi cu an si. Cu mino pawl nih cun khua le ram tha te in an hruai khawh nak ding le an duhdawt kho nak ding ah cun Nu le Pa nih kan hngaksiat lio te in khua le ram kong in siseh Pathian Bia in siseh an kan cawnpiak peng ding mi kha a herh tuk mi asi. Zeiruangah ti le cawnpiak mi fa le cawnpiak lo mi fa cu kan i dang tuk. A tu na lungput kha si ko.
A tu ah 2016 ca-ah khua le ram hruai tu i thim nak zong a hung um te lai. Khitikah na thim mi pa kha 100% ah 100% bak na zumh a herh. A si ahcun bia hal nak a um mi cu *Hruai tu (leader)maw a thupi deuh Hruai mi (followers)* ti hi a si. Hruai tu a thupi deuh tiah kan chim kho lai lo. Aruang cu Hruaitu le Hruaimi cu tthen khawh an si lo. Hruaimi zong a thupi deuh tiah chim awk a ttha hlei lo. Hruaitu le Hruaimi cu Christ and Church ban tuk an si. A thupibik mi cu nangmah na lungput bak kha si ko.
Si ah cun Bible in tahchunh nak kan van lak lai. 

1. Moses le Israel miphun 

Israel miphun kha an biapi tuk ruangah Pathian nih Moses kha rian a fial.. Cu ca-ah Moses cu Israel hruaitu a hung si tikah zeitluk in a thupi ti kan theih khawh. Israel minung an phunzai tuk ruangah Moses tiang daantat a tong.

2. Jesuh le Vawlei pi. 

 Jesuh nih vawlei kha a dawt ruang ah van in sunparnak kha a kal tak i sal sinak tu kha ai thim. Vawlei cu nangmah kha nasi. Zei tluk in dah na thupi kha na thei cang maw? Na thupi tuk ruangah an khamh i an khamhtupa cu an hruai tu a si tikah zeitluk in dah Jesuh cu na ca-ah a thupi na thei cang maw?

@**Ai thup mi dawtnak cu a ho nih dah an hmuh khawh lai@**
Salai Thawngpi nih a rak ngan cang *khua le ram na dawtnak cu na tuah ser nak in na langhter ding asi* a rak ti. A hman tuk. James 2:26 ah cun thlarau tel lo mi taksa cu a thi mi a si i tuahsernak tel lo mi zumhnak cu a thi mi si a ti. Curuang ahcun Tlangzaar siseh, Vantualrawn siseh, Nimzau siseh khua le ram kan dawt a si ahcun kan tuah a hau. Jesuh cu a kan dawt i a tuah sernak in a langhter. Tampi na chim mi hnak in voikhat na tuah mi kha mipi nih an i cinken deuh.
Jesuh cu zumhnak le tuah ser nak ah kan i zoh chunh awk tlak tha bik a si. Na nun kha Pathian sin ah i ap law a tang mi khua an khaan piak lai (Matthai 6:33).
Pathian nih thlasuah in pe ko hna seh.

Ka lawm tuk, 

Irovy Sangte

A nih hi India ram Bangalore ah M. Div a kai lengmang lio mi Tlangzaar veng in kan naupa mifel ngaite mi a si. A tlawngkainak ah Bawipa nih fimthiamnak le ngandamnak pe sin ko seh! 

2015 Christmas Message - Pastor Bawi Cung Lian

Thuhmai hruai:

Christmas kan thleng la la. Christmas hi ziang so a si? Theih ol zet in kan sim a si le cu, Christmas ti mi cu “Jesuh Khrih suahni lawmnak pui pi” tin kan ko thei. Cuih pui cu inn sang lawng a si lo, lei tlun za ih tuah mi pui a si (cosmic celebration). Christmas ih a sung mu ril simfiangmi cu “rundamnak” a si. Kan nauhak lai ah, Falam khuapi ih Baptist Sunday school nauhak pawl Christmas kan hmang tin ten, a veng veng ih ring zet ih kan au theu mi cu .. “Jesuh Khih, Jesuh Khrih… a suak zo, a suak zo/ Leitlun hmuah hmuah run dam tu … a suak zo, a suak zo” ti a si. Tu ni tiang ka hngilh thei lo, tu ni ning Falam nau hak pawl cun nauhak Christmas puai an tuah tin ten an au ring ring ko.

A si nan, tu ni cu, Jesuh suah nak ah “rundam ding ah” tin si lo in Jeush suah nak hi kan hrang ah “tangdor nun nei ding ih zohthim ding in a rung suak” (a model of humility for humankind), tin kei ka hrilh fiah duh. Jesuh in nunnak in kan zir ngah thei mi cu, kan milai sinak leh kan milai neih nak ah porh aw ding a si lo ti mi hi a si. Ziang ah ti le a mah Jesuh ro ri hman “Pa” thawn sinak bang rep ten nei mi a si nan, Pa Pathian thawn kan bang aw ro ri tin a ti awk dah lo. A sim sawn mi cu, hi lei lung tlun a rat san nak hi “mi dang hrang ah nung mi a si nak” leh “tangdor nun a neihnak” sawn hi in sim fiang duh mi a si sawn theu. Cu ruang ah, Christian hrang ah tangdornun hi a thu pi ngai ngai mi nuncan ziaza tthatnak a si tin kan ti thei, (Being humble becomes a virtue in Christian living), cu vek tho tho in Chiristian pawl in cuih sinak cu kan nun tluan kan nun pi leh kan cawng ring ring tul mi a si fawn. A si nan, khat lam kap ah, tangdornun kan ti mi hi pulpak ih thinlung nuncan dan hrampi (personal ethics) leh nun ziasia (weak character) lam sawn ah a tlu pang a si le cu Paul ih a sim leh a zirh mi “Nan thinlung putdan cu Khrih Jesuh ih thinlung putdan vek in si seh” (Filipi 2:5), thawn cu a kalh aw men thei. Cu cu ral ring a tul mi asi.
(Personal ethics leh weak character in cu … a poi lo ding, kei thawn ka saing lo, a dik si le tla kan neh thei cuang lo ding … no fighting for rightness. Hi vek lung put keng mi kha a sawh duh mi asi)

A. Tangdornak leh Pathian Kan Theih Dan

Jesuh hi Lei tisa ah a hung cang (incarnation) ti hi cu Kawl pawl, a hleicein Buddhist, hrang ah cu a har ngai ngai. Cu vek thiam thiam in, Jewish leh Greek pawl hrang ah cuih thu cu co hlan a har zet mi a si. Thuthimnak ah, Jewish pawl hrang ah Pathian cu a thiang hlim tuk mi a si ruang ah cuih a thiang mi Pathian cu a thiang lo mi Leimi pawl thawn cok bolh in a um thei lo. Cuih thianghlimnak cu Pathian leh mi nung a tthen (separate) bik tu a si. Cu raung ah, Jewish pawl hrang ah cun Pathian minung ah a hung cang ti cu a cang thei lo vek in, cuih thu a zum tu cu a rak hnih suak zet ve. An hrang ah, Jesuh cu minung taksa ah a hung cang ti mi cu “Jesuh ih tangdornak leh Pathian kan neih te ah a um” (Humbleness and nearness of God) a si tin hmu ding cu a rak har tak tak a si. Cu raung ah, Jesuh ih lei tisa a rak cangnak cohlan kan ti mi cu, Jesuh ih tangdornak kan nun in kan thei ti lawng a si lo Pa Pathain kan thei dan ro ri tla a thleng ter ti nak a si. Cu le, Pathian cu milai ih theihtheinak leh milai ih kan tlaang khamnak (frame) thawn thiehfian a theih lo ti nak a si. Cu ruang ah, Lei tisa a cang mi Pathian sinak (Incarnated God) in in zirh mi cu “Pathian cu a cak mi leh sunlawih tlak Pathian asi” ti hnak in “Pathian cu kan hrang ah duhdawtnak leh tangdornak nun thawn kan sualnak in tuar sak tu Pathain a si” ti sawn hi in hmuh ter mi asi. Cu vek thiam thaim in, tangdor nun nei mi kan si le lawng tangdornak thawn a sinak hi leilungmi hrang a pe tu Khirh Jeush ih puanawknak (revelation) cu kan hmu, kan thei, kan tep thei ve ding ti nak a si.

B. Hlawhtlinnak (success) ai ah Tangdornak

Hlawhtlinnak hi “Ziangtluk a lian? Zung tluk a fim? Ziang tluk in cak, a mawi, a thei? Ziang tulk a nei?” ti mi pawl in kan tah thim theu. Khat lam in kan ti a si leh economically, socially tah fung hnuai ah cuih lawhtlinnak cu hrilh fiah a si ring ring theu. Jewish pawl tla “Messiah” ti ah an rak hngak mu cu, kan sim cia mi fahfung pawl thawn a ra ding mi siangpahrang kha a si. Hman seh la, kan Bawipa Jesuh cu cuih tah fuang pawl thawn melawkmi sinak in a ra lo. Cu tin kan ti tik ah, cuih hlawh tlinnak pawl cu Jesuh in a do ti a si hrim hrim lo. Lei tisa sinak (incarnation) in leitlun liannak, neinak, cahnak si lo le milian, micak, mifim pawl a do ti a si hrim hrim lo. (Falam hla pakhat ka mang ro ri… cu cu.. miaa pawl ih Pathian, Farah pawl ih Pathian tivek kha. Cu ti ciah tla a si cung lo.) Ziang si Jesuh ih do mi cu? Jesuh in hi nah zawn ih a duh lo sawn mi cu, minung sinak (Value of human) kha munung ih tuahsernak pawl thawn tahfung lak ta hrat ih, (Tahfung question pawl kan tar lang zo), a hlawn tlin mi si leh si lo thencatsak mi kan si nak kha a si. Milai ih kan si nak cu milai ih tahfung men in a si nak sim fiang a theih lo.
Thuthimnak ah, tlawng na kai ih degree na ngah. Hnatuan sang zet na ngah ih na inn sang thawn nuam zet in nan um. Inn tha zet na lei thei ih na thlahlawn thawn na inn sang nun nuam zet in nan um. Hi pawl hi a tha maw? Tha tuk ee. Hlawhtlin mi pa/nu na si maw? Si tuk ee. A si nan, a fam kim maw? Cu mi cu a thu pi zet mi a si. Misenpi in cuih din hmun a nei tu cu hlawhtlinnak nei tu tin ka ruah ruah ah cuih din hmun kan thlen cun kan di a riam ih kan hna a ngamnak cu a si. Jesuh Khirh nun nak kan zoh sal a si le cu, cuih tahfung pawl a tlin mi a mal zet ding. Hnatuan sang a nei lo (Manager a si lo). Inn tha zet tla a nei lo, tangka tla a nei lo ih milian tla a si lo. A si nan Jeush cu a nun ah sunmang (Vision) fiang zet mi a nei (Luka 4:18-19). Cuih sunmang in cun a nun nak ah lei mi pawl ih tahfung ih hlawhtling mi pa si ding ah a feh pi lo ih Cross par ah khenthat mi pa si ding mi din hmun sawn kha a pe a si. Cu ruang ah, tangdor nuh ti ah Jesuh ih in zirh re ro mi cu sunmang tha nei ih nunnak ah thih cih ngam mi zumnak nei kha a sim duh dawn mi a si. Thihcih ngam mi vision leh zumnak na nei lo le cuih na nun cu ziang hman lo a si. Sim duh mi cu, tangdor nun kan ti tik ah, mi lian si lo ding ti nak a si hrim hrim lo, tangka nei lo ding ti nak a si hrim hrim lo. Lian cing leh pei sa nei cing khal ih nun ram ah thih ngam mi zumnak thawn nung mi nun kha sim duh deuh mi a si. Leitlun ih hlawhtlin nak tahfung pawl ih hlawh tlinnak kha a si lo. A famkim mi nunnak thawn nun sawn kha a sim duh sawn mi asi.

C. Tangdornak cu Cohlan leh Hlawmawknak nun a si

Jeush ih Lei tisa sinak (incarnation of Christ) cun mi nung pawl ih “milai kan sang bik ti mi lung put” (hierarchical mentality) kha in thleng sak a si. Paul in Filipi 2:7 nak ah hi tin a ti “cu ai-ah, a mah ih lungtho tein, a sinak hmuahhmuah a taansan ih, hnen-um sinak la tajratin, minung ah a cang ih minung pianzia a piang,” tin a ti. A sim duh mi cu, leimi sinak cu Pathian sinak hnak in a niam zet tinak a si ih khat lam ah tangdornak kha fiang zet in a sim cih fawn. A si nan, mi lai nun nak hi man a nei lo (value a nei lo) ti nak cu a si hrim hrim lo. Pathian sinak vek cun a si lo nan, minung si nak ih “man” (human value) cu niamzet in a hmu cuang lo. Pathian leh minung cu a bang rep cek ci mi sinak dinhmun an nei ti nak si sawn lo in, minung in tla man (value) a nei mi nunnak a nei ve ti duhnak a si. Khat lam zawng in kan hril fiah a si le, ramsa pawl tla minung vek cek ci ih sinak dinhmun nei tu an si lo nan a mah leh sinak leh man (value) cu za ah za a nei ve mi an si ti nak a si.
Cu ruang ah, Jeush ih Lei tisa sinak (incarnation) ih sim duh mi cu, mi lai cu Pathian hnak in an niam sawn ti si lo in, cuih milai sinak ah Pathian cu “umhmun a rak la” ti nak a si. Jesuh cu Pathian sinak kha tan ta in Leimi sinak a lak kan ti mi ih sullam cu, Pathian cu vancung ih sidan um zia (divine nature) si lo in leitlun umdan si zia (human nature) thawn a thuam aw ti nak a si. Cu ti thiam thiam in, Jesuh ih incarnation cun “Pathian cu leimi sinak kha a cohlang ih a hlawm aw a si” ti mi hi fiang zet ih in sim mi a si. Cu vek thiam thiam in, minung pawl in the Pathian ka cohlang thei ve maw, a mah ih in cohlang vek in? Cu le, kan sinak leh dinhmun pawl kha kan ruang pi, sung khat leh uu nau pawl hnen lawng si lo in kan ram leh kan king kang ih satil (non-human) hen ah teh kan hlawm thei ve maw? Hi hi kan ruah tul bet mi a si.

Conclusion:

Lei tlun mi hmuah rundamnak co theinak ding ih Jeush ih Lei tisa sinak a rak hlawmawknak cu pulpak hrang lawng a si lo (not just for personal salvation). Pathian ziang tin ka hmu, ziang tin kan thei, ziang tin kan ruat ti mi pawl le lei tlun nun ah ziang tin kan nung tul ti pawl tla khat lam zawng in in hmuh mi a si. Jesuh ih Tangdornak thawn lei mi si nak a thuam awk nak cu, nang leh kei ih rundamnak hrang ah cu a si. Cu vek thiam thiam in, nang leh kei in kan zum mi Pathian si seh, kan kiang kap ih nunnak a nei mi thingkung ramsa hmuahhmuah teh ziang tin kan zoh ding ti tla in zirh cih mi a si. Thu net nak ah, Leimi sinak laknak (incarnation) cu thlarau lam (spirituality) lawng a si lo, tisa sinak (humanity) tla a sim fiang mi a si.

Pastor Bawi Cung Lian
Hong Kong

Zinghmuh Tlang in Khua Ka Cuan (part II) - Cung Thawng Lian (Salai Thawngpi)

Tui tum Zinghmuh tlang ka so cu manhla ka ti zet. Tlangzim ka hung thlen veten thlatang zilthli in ka biangno i hran cu sunglam tiang a rah thluh thei. A dai zet nan a sannak bik hmun Ungpi ka va thlen cun mero a kiang ih khua khal tla pempem in a langfiang zet. T’ha zetin khua ka cuan tikah ka hmuhfiang mi cu Falam mi hi kan tenau zet si si maw timi hi a si. Ziangruangah timi a hram ka zingzoi tikah ziangdang si loin kan lungput ruangah a si bik. Kan lungput a dik lo ruangah kan ruahdan a dik loih kan hmuhnak khal a dik nawn lo. Kan hmuhnak a dik lo tikah pakhat le pakhat ral vekin kan hmu-aw thlang. Cu tikah hmunkhat ah kan fehtlang thei nawn lo. Hmunkhat ah kan fehtlang lo ruangah lenglam ral in in t’hio ih in t’hekdarh thluh tum. Cucu kan theifiang thei hrih lo. Ziangruangah hi dinhmun kan thlen kan ti asile kan Calai nathrik in a thokmi a si tiah ka ruat. Falam calai thu ah thupom pahnih in kan t’hen-aw. O le Aw Party tiah pahnih kan ding ih pakhat le pakhat ral vekin kan zoh-aw ih kan dokalh-aw ringring. Cuvek in kan do-awk sungah midangpawl cu heh-le-chet tiah lungrual in hmainor in an rak tlan rero. Calai ah kan niam tuk tikah mi kan bang thei nawn lo. Calai a t’hansolonak hmun ah mipi khal an t’hangso dah lo. Kan Calai a t’hanso theilonak khal O le Aw ruangah a si bik. O in ca a ngan tikah Aw in a lei duh loih Aw in a ngan ve tikah O in lei a duh ve ce lo. Cutikah kan Calai ram a fiak vingvo ih nuam teten a pil vivo. O le Aw hin t’hathnemnak an suahpi mi ka hmu hrih lo. An suahpimi rah cu ralawknak, Calai t’umsuknak, Calai zuar harnak le lungruallonak tla an si. Curuangah hi nathrik hi a dam lawngah mi tenau in mi pipa ah kan suak thei ding. Calai timi cu milai t’hansonak hram a si. Falam t’ong in Calai a mawitawk a suak ve thlang. Asinan Calai in sumdawnnak tlak a si thei lo. A san cu Calai a hlutzia kan thei loih O le Aw in tahfung kan rak tah lok men ruangah a si. O a t’antu mipi in Aw cangan mi cu kan lei duh lo ee an ti ih Aw a t’antu mipi in O cangan cu kan lei duh lo an ti ve. Hihi mi tenau zet pawl ih lungput a si. O le Aw hnakin A Sungthu ah kan buai ding a si sawn. Kan nunram a remtu, kan khawtlang a remtu, kan biaknak a remtu, ramkhel a remtu, innsang a remtu le theihnak a petu Calai a si maw ti sawn in zoh ding a si. T’ahpi tlak Falam kan si thlang ti hi kan thei-aw thei lo. T’ah ben emem tar cun hitin t’ah hla a lawh ding ka zum. “Ai-ze-law, Maw! Falam hnianghno, kan fim ee, kan thei ee, mi ropi kan si kan hei ti-aw t’heu. Zanmang hman i ka man ban lo, hnuaiah kan thleng zo si maw! Falam cu ee Kawlram ah dimukaresi hmang hmaisa a si kan ti maw, Chinram khawlipi a rak si dah kan ti maw, Kan umnak hmuntin ah hruaitu kan si thei kan ti maw, ai..ai..ai.. cui ka thin nat cu ee.. ziang lawmman so kan thlen thlang. kan sinak, kan thilri pakhat hnu pakhat hmundang ah an t’hawn ziarmar thlang lo maw, kan itthat rero lai maw ee... mi khua cu ee.. kutkai in an fehtlang lai ah kannih unau cu maw nukhat pakhat si cingin Esau le Jacob bangin dokalh-aw cingin kan suak tlang ih bum-awknak in kan t’hen aw thlang si maw.. cui ka thin nat cu.... ai-yaw!” a ti ko ding. Ruat thlang-aw unau. Kawl in “vainam har hnakin Cafung a hriam sawn” an ti kha! Ca timi cu milai nunram ah a pakhatnak dinhmun a si. Calai thapek hna thiam uhsi. O le Aw san a si nawn lo. O le Aw san ah na um hrih lai a si ahcun pitar nui t’ahhla sungah na taang lai tinak a si cu. Falam t’ong in cabu an suah tikah bu 1000 in 2000 hrawng tiang an suah t’heu. A ngaingai ti ahcun hi zat cabu hi veikhat an suah ah cem thluh thei ding a si. Falam minung hi zat liangluang ah cabu 1000/2000 hman cem ko kan lei thei lo a si ahcun hi hnu kum 50 khalah sirhkhat/hnih hman kan t’hangso lo ding. Falam t’hangso seh ti na duh a si ahcun Falam Calai hmuahhmuah lei tum t’ent’o aw. O le Aw lungput in Calai zoh nawn hlah. A sungthu ah na thinlung benkhum aw. Cutin Calai t’hathnemnak na thei dingih Falam hrangah na ruahnak le na thazaang na pe-aw thei ding. Rei tukin itthat nawn hlah. T’hangharh thlang aw. Zinghmuh tlang zim ah Cerlian Ninu a thleng thlang. A tlai hlan ah tho in pok thlang aw.

Zinghmuh Tlang in Khua Ka Cuan (part I) - Cung Thawng Lian (Salai Thawngpi)

Falam peng, Ramthlo khawlu Zinghmuh tlang tupi ah ramsapawl rawl-ul in thla an cam. An thlacam mi thulupawl cu hitin a si. 1. Chin mipawl an piangthar theinak dingah. 2. Ramsa duhdawtnak an neih theinak dingah. 3. Thingram thupit zia an theih theinak dingah le a dangdang..... Pu Vompi - Maw Bawipa.. Kawlram cozah khal dimukaresi a hmang rero ti kan thei ih kan lung a awi zet. Chin mipi in dimukaresi kan ngah asile kan lian deuh ding an timi \ongkam khal kan thei. Bawipa.. An lian deuh ngaingai asile kannih ramsa hrangah kan nuam deuh ding tin kan ruat. Tucu an farah tuk ih sa leinak khal an neih lo tikah sualnak nei lo kanmah ramsa riangri in ra that rero. Maw Bawipa kan Pathian.. Chin mipi hrangah thla kan cam. Liannak run pe hai aw! Cu lawngah thin nuam in kan tlangleng thei ding. Pi Zukneng - Bawipa kan Pathian, Chin mipawl an piangthar theinak dingah ziang kan tuah le a t’ha pei? Ka pa ka Pathian.. Chin mipawl ka \ih hai tuk. Veikhat cu kan nupa in khua pakhat kan thleng ih cui khuapawl cun kan thleng timi an thei. An khaw senpi in in hual ciamco ih kan nupa in kan thi maw, kan nung ti’in kan tlam ciamco. Bawipa.. Kan pa thawn hmunkhat ah kan tlan thei lo ih tu tiang kan \hen-aw lanta. Kannih zukneng tla cu kan tam tuk nawn lo. Bawipa ... Na mipawl hi Hitler an timi pa vek an si hmang. Kan ci rori hmih in tum. Kan hrangah Chinram ih um cu hell vek a si ko. Maw Pathian... nangmai duhmi piantharnak run pe hai thlang-aw. Zawngte - Zaangfahtu Pathian.. Kei cu Chin mipawl hnakin Kawlpawl hi an piangthar sawn ka ti. Kawlpawl cu thingkung ramsa duhdawtnak le zawnruahnak an nei an ti. Bawipa.. Chinram hi Budda ram si sehla kannih ramsapawl cu kan nuam deuh ding. Na mipawl hi Budda-pawl hnakin an sual sawn. Bawipa.. na mipawl hin asun azan in in hual. Umngaihnak kan thei nawn lo. Kan Pathian.. na mipawl hi an duh khalah, duh lo khalah duhdawtnak le zawnruahnak thinlung run pe hai hram aw. Varit - Sersiamtu Pathian.. Ziangruangah hi tluk lawmman in harsatnak in tonter. Kristian ram an ti rero mi Chinram ah kan um ih kan nuam deuh ding hmang kan ti laklai ah thinphang le thlalau in kan um ringring. Bawipa.. rawl khal \ha ten kan hawl thei nawn lo. Hrekkhat kan unaupawl tla cu rawl an hawl thei lo ruangah an karh thei nawn lo. Bawipa.. in zangfah hram awla na mipawl hi piangthar hi ziang a si timi run theihter hai aw. Cule fimthiamnak le theihthiamnak tla run pe hai aw. Kan \hatnak an hmuh theinak dingah zawnruahnak tla run pe hai aw. Sakhi - Jehovah Pathian.. Kan pupapawl in na parah ziangvek sualnak lawmmam si an rak tuah ih hitluk a har mi Chinram ah in umter. Bawipa.. kan sualnak ruangah maw hitluk in harsatnak ram ah kan um. In run zangfah thlang aw. Na mipawl in kan piangthar an ti ringring fawn. Kannih hrang ahcun an piantharnak hi san a tlai lo. Bawipa ka Pathian.. Na mipawl hi kanmah thah ding le siatsuah dingah khua an khang ringring. Na ram karhzai theinak ding hman ah nihlawh pek an siang lo nan kanmah thah ding ahcun zan 2/3 tla an riak \heu. Tuksumza an si ko. Bawipa.. Kan unau hrekkhatpawl fa an vawn lai ah an kap that rero. |hal caan hi fa kan vawn caan a si ti an thei lo si pei maw. An parah sualnak kan tuah mi a um in kan thei lo nan.. Bawipa.. na mipawl hi ziangvek Baibal si pei an zirhawk? Na thupek mi cu a \ha zet ti kan thei. Asinan na mipawl cu anmai tuahmi daan thlun an paih sawn. Bawipa.. kan sualnak in ngaithiam awla na mipawl parah zangfahnak le zawnruahnak run pe hram aw. Ngal - Cungnungbik Pathian.. Kannih unaupawl cu dai ten kan um thei nawn lo. Na mipawl in saram par ih an tuahmi hi a siakhaa tuk. Bawipa.. na mipawl ih an lorawl kan siatsuah hi na duh lo ti cu kan thei. Asinan na mipawl hi zoh hai hman aw. Kan hrangih in pekmi ei ding hmuahhmuah an siatsuah thluh. Bawipa.. an tirawl cin mi kan ei lo ah ziangsi kan ei nawn ding. Na mipawl an piangthar ih kan tirawl in siatsuah sak lo a si ahcun kannih khal dai ten kan um ko ding. Bawipa Pathian.. Na minungpawl hi kan upat zet hai ko. Asinan an luar tuk thlang. Anmah nunnak petu thingkung hman ziang an siar nawn lo. Bawipa.. hitluk ruahnak neitu na minungpawl hi na zoh menmen ding maw si? An ram ah tleunak thar thlenter sal hram aw. Vazuun - Bawipa.. tu ni tiang dam te’n Chinram ah kan um thei ruangah kan lungawi. Na mipawl in Kawl kut sung ihsin an luat theinak dingah an cangvai rero ti kan thei. Bawipa.. hrekkhat tla cu zalennak (independence) rori kan la ding an ti. Bawipa Pathian.. kannih khal na mipawl kut sung ihsin luat kan duh ve. Tu vekih in tuah ringring a si ahcun zalennak kan dil a \ul ko ding. Bawipa.. na mipawl hi kan upat hai zet. Nikhat khat ah an ruahnak an thleng leh ko ding tiah thinsau lungsau in kan hngak ringring. Bawipa.. kan ruahsannak a cem thlang. Na mipawl hi an ruahnak an thleng tum lo a bang. Na mipawl hin kan ram khal in cuh thluh. Nuam teten in nor vivo ih a \hatnak cu a cem zik thlang. Kan ramri khal kan thei thei nawn lo. Bawipa.. Na mipawl cun Kawl kut sung ihsin zalennak an ngah theinak dingah hruhrang (non-violence) loin kan cangvai ding an ti. Kannih cu a ngah lo ding a bang. Bawipa.. zalennak kan ngah ding a si ahcun ziangvek khalin kan cangvai ko ding. Kan thisen khal suak ko seh. Kan ram kan ngahsal tak ah kan nunnak liam ko seh. Poi kan ti lo. An kut sung ihsin luat rori kan duh thlang si ko. Kan nunnak in a celh hrimhrim lo si ko. Sabek - Bawipa kannih ramsapawl cu hmunkhat ah hna kan \uan thei. Hihi kan nunphung kan thlun ruangah a si bik. Kannih cu khua pakhat ah Tlangbawi pakhat lawng kan nei. Tlangbawi hi a sangbik a si. Bawipa.. na mipawl vekin khua pakhat ah pastor tam pipi kan \ul lo. Kan nunphung le kan biaknak hi hmunkhat an si. Cu ruangah ruahnak khal a phunphun a suak lo. Bawipa.. na mipawl vekin zirnak a sang deuhdeuh ih ruahnak phunphun a suak tivek kan nei lo. Kan nunphung le biaknak kha hmunkhat ih feh an si ruangah ruahnak dangdang suahpi a theih lo. Cucu kan nunphung a \hatnak a si. Hivek nunphung in pek ruangah na hmin kan lo thang\hat. Bawipa.. na mipawl kha khawsia khuavang an rak biak lai san ahcun Tlangbawi pakhat lawng an rak nei ve. Khua pakhat ah tlangbawi pahnih a um timi kan thei dah lo. Tucu an piangthar ciamco ih khua pakhat ah pastor pa 3 tla an um. Cule pakhat le pakhat khal an ruahnak a bang-aw lo. Bawipa.. na mipipawl in tlangbawi tam pipi sersuah an tum. Nangmah ih na hril lomi cun tlangbawi an \uan thei ngai pei maw? Bawipa.. na mipawl hi fimnak run pe hai awla hla pipi zohter nawn loin an kiangkap zoh thiam thlang hai seh. Hla pipi an zohnak ah an mit a vaivuan ih an ruahnak a hlo vivo a bang. In lainattu Pathian.. fimthiamnak in pek ruangah kan lungawi. Kan nunphung khal hlo lo tein tu ni tiang kan kil thei ruangah na hmin kan lo thang\hat. Na mipawl vekin mi nunphung hi kan uar ciamco loih kanmai nunphung te hi a \ha zet tin kan ruat. Bawipa.. in pekmi nunphung hi san a man lomi cu kan rem rero. Ramdang nunphung ngai lo kan si ve ko. Sumbuh - Bawipa.. in pekmi ram hi a \ha zet kan ti. Hivek ram ah kan um thei ruangah na hmin kan lo thang\hat. Cule na mipawl in kannih cu in ei duh lo ruangah kan lungawi zet. Ka pa Pathian.. na mipawl hi theihthiam an har zet. An ram ah duhtawk kan tlangleng thei nawn lo. Kan rinsanmi kan unau tampi cu ramdang ah in tlansan zo. Tu a tangmipawl hi cu zianghman ti thei lo kan tam. Cule ram duhdawt ih a tangmi mifim khal cu an um phahphah. Bawipa.. kan ram tanta ding hi a har lo. Ramdang ah hmun \ha\ha a um ti kan thei. In pekmi ram a si ruangah tu tiang kan um hrih lai. Asinan Bawipa.. na mipawl hi an cang thei nawn lo. Thinkung rampi khalin a celh hai lo. Sualnak nei lo vate fa tete khalin a celh hai lo. Bawipa.. ruat ve hman aw.. Hitluk a fate mi vate tla na mipawl in an hual rero. Ei tlak teh an si maw si? Bawipa.. tu tla cu khua a \hal thlang. Vatepawl bu an tuah ih fa an karhzai caan a si. Tu caan hi thinphang le thlalau ih kan um caan khal a si. Bawipa.. na mipawl in \hal a hung kim cun ram an ur ih vate bu khal a kaang thluh. Hrekkhat tla cu an ti le an fate khal a kaang. Bawipa.. Kristian ram um hi a nuam zet ding ti’n kan ruat. Asinan kan ruah vekin thil a cang nawn lo. Nikhat hnu nikhat an besia deuhdeuh. An lung a hak deuhdeuh. Bawipa.. na mipawl hi anmai zawn lawng an ruat thlang. Na daan an thlun lo hlei-ah minung ih tuahmi daan khal an thlun paih lo. Theih khal an thei duh lo. Bawipa.. na mipawl hi Sodom le Gomorah khua vek an si ko lo maw. |ih an nung tuk thlang. Cule Bawipa.. ram dang ih tlan zo kan unau hrekkhat tla kan ramte ah kan kir ding tiah an ra hal nan na mipawl in an rak hual ciamco ih riahsia zetin an kir sal. Bawipa.. na mipawl hi an mit vangter thlang aw. Na parah an ruahnak le an hmuhdan an thleng theinak dingah fimnak pe hai aw. Bawipa.. Chinram hi ramsa phunkim umtheinak ram ah si sal hram seh tiah Jesuh krih hmin in thla kan cam... Amen

Sung Khar Kim in Christmas Caan Hman – Tuan Kip Thang

Zinglam nazi 5:40am hrawng kim in Ka U nih kan tho lai a ka ti i kan tho. Ataktak tin cun nidang ah 6:40am hrawng hmanh ah ka Nu nih a kan thanghsom mi kan si. Christmas zing si kawh kan i caang tuk. Buhti kan lan i a so in fang ka thlah deng ah khin ka U nih “ka Pa tla tuizing cu rawl ka ei ve lai a ti” a von ka ti cu ka Pa rawl tampi a ei kho lai ti phun khin pawnghnih fai ka bet. Lai lam khuate lam cu kan harfe tuk i sa ei hi Puai caan, Pastor rawl ei sawm caan le khual neih caan ti lo ahcun a har ngaite. Christmas zing ti cu Ar kan that i rawl ei ding khal thatho ngai ngai. Cabuai pakhat ah sungkhar kim in rawl kan von dum i ka Pa nih arsa cu a von saam, A thin a von lak i ka Nu a pek. Ka Nu nih amah lawng ei ve lo in kan zaten fate cio a kan pek i a thaw in a sung lawi khun ko lailam arsa ei. Ka Pa nih a sa tthat nak tete an kan pek cio i a nih nih a Ke, a Lu le a Ruh le a dang kan ei duh/kho lo mi ai lak. Ka Pa nih hi pawl hi a duh ruangah a ei siloin Fa le a kan dawt tuk ruangah a tthat nak a kan pek dih hoi si. Ataktak ten ti ahcun ka Pa nih a sa tthat nak hmanh a ei kho lo. Christmas zing a si ruangah innsungkhar kim in hman a duh ruangah a kan topit men mi a si ka rak thei kho lo. Sungkhar kim i rawl dum khat le hmun khat i um a nuam/sunglawi dan pawl khal k arak theithiam lo. A sun cu Puai hmun panh in Biakinn lamah kan Sungkhar in kan pok. Ka Pa nih tuisun cu ka kiang te ah um uh a kan ti cu ka huam lem lo nan amah ka ttih ruangah ‘aw’ ka ti. Hngaksia ai ti cu hawi le pawl thawn nuamten um le vaak kha ka duh deuh. Sungkhar kim ten caan hman khat a nuam dan le tu lawng hi Sungkhar kim in caan kan hman kho a si lai ti ka rak ruat baan kho lo. Kan Sungkhar ten hman kan i thla ii, Upa le nih nuamh nak a kan tuah sak mi pawl kan zoh dih hnu ah a zaan Puai ah Sungkhar kim in kan to i rawl kan ei khat. Cucu kan cah ah a net nak bik a si. A kan khamh tu Bawipa Jesuh suahcam kan lomh, sungkhar kim in caan kan hman le rawl kan ei a si. Kan san sungah kan ton kho nawn lo ding mi tin le, Para bantuk in hngilh kho lo ding mi ni le caan ah ai sir. Sungkhar kim te caan hman khat a nuam nak le a sunlawi nak ka rak thei manh lo. Atu cu kan san ai thleng tuk cang i ram dang le bang ahcun duhdawtnak thawn sungkhar kim in ar thin i seuh ti khal a um nawn lo, a nuam daan le caan hman dan ai dang tuk cang. Zeitluk in caan i dang in i thleng khal sehla kan biak mi Bawipa Jesuh suahni lomh cu ai dang in ai thleng lo. Tui san mi nung tam pi nih cun innsungkhar khat thawn nuam ten Christmas hman hnak in hawi le pawl thawn Party le nuamh nak phunphun in hman a si deuh cang. (Nu nei nawn lo mi nih Nu dawt nak an thei, Pa nei nawn lo mi nih Pa dawt nak an thei, Sungkhar kim lo mi nih Sungkhar nuam nak an thei) an ti bang na si ve pang lai. Atu caan aum lio ahhin Joshua nih Israel mipi pawl hnenah Joshua 24:15 sungah (Mesopotamia khuazing maw nan biak ding Amor miphun pawl ih khuazing deuh so nan biak ding, Kei le ka Innsaang cun Bawipa kan biak ding) a ti bang in, midang nih cun hawile thawn Party ah le Zuu le Sa le nuamh nak hmun ah a phunkip in hmang hni hmanhsehla, kei le ka sungkhar nih cun "A kan khamhtu kan Bawipa Jesuh suahni" ah Sungkhar tling in lungawi ten amah thangtthatnak thawn nuam ten ka hmang lai tin ruahnak thar nei sal uh sih! Unau na tlai hrih lo caan ttha na neih lio ah sungkhar kim in Jesuh suah cam nuamten hman i zuam uh! 

Hi cu sungkhar kim ten hmunkhat um mi pawl cah duhsaknak thawn ngan mi a si i, pumcawmnak le a dangdang ruangah sungkhar kim in a hmang kho lo mi khal ngeihsiat ding kan si hei lo. Kanmah minung hmanh Birthday nuam ten kan hman ah cun, a vancung sunparnak le sui lukhumh hmanh kaltaak in a niambik cawrawl ei nak kuang sungah minung sinak thawn a suak mi a kan khamhtu Jesuh suahcam cu lungawi thlacamnak thawn hman rak i zuam cio uh sih!

Sungkhar kim in caan hman ti mi thu thawn peh par in 2003 alethnubik Christmas sungkhar kim in caan kan hman dan pawl sirhsan in ngan mi a si.