USA Ah Cozah Bomhnak Kong Theih T’ha Pawl - Mai Esther Dimte (HLD)

America ram cu nu le pa thleidannak a um lo nak ram a si ih ai zuam mi poh nih an duh mi an si kho nak ram khal a si fawn. An ram ah cathiam le milian an tam pi nan an rampi mipum zatek in tah ahcun 50% hrawng cu sifak mi an si. Cu sung ah zatek 20% hrawng hi milian an si ih zatek 30% hrawng hi cu a laivawr an si. Nitinten innsungkhar thar a dinh mi sung in 50% hi cu an dirh kum in a kum thum sungah an i ma sal nan a dang 50% cu an hngetkhoh. Phun hleihnih (high school) tiang tlawnginn ah tlawng a kai tu 30% hi nu thawn lawng si lo len pa thawn lawng a t’hanglian mi an si ih a dang 20% cu nu le pa ti kawh ding nei lo pawl an si. Hi pawl cu foster care (mi nih kilkhawi/cawm mi) timi ah ret mi an si. Hi 20% pawl hi an nu le an pa nih mual an liam tak mi khal an um ko nan a tam deuh cu nu le pa fel lo ruangah simaw, fa le fak tuk in fungfik le kutke hmang in nunsimh/vuak ruangah a cozah (CPS) nih a lon mi hngaksia pawl an si. An nu le pa an dam hrih ko nan khoi ah an um ti an thei lo. An nu le an pa khal nih an fa le an nung dam ti cu an thei kho nan ton kho nak nawl an nei nawn lo. A ruang cu nu le pa sinak nu’ihrin covo (parental rights) an sungh ruangah a si. Cuti a si ruangah tlawngta 50% tluk hrawng lawng hi nu le pa kimkhuah a nei ih innsungkhar duhdawtnak sungah t’hanglian in tlawng a kai mi an si. A cung lam dirhmun bantuk ah kan khua mi teh a dir mi kan um pang maw timi khua ka ruat t’heu.

USA ahcun sifak rethei pawl cah tiah a cozah hnen in bomhnak hi a phunphun in a um. Cui bomhnak a pek dan cu mi pakhat/innsungkhar pakhat nih thlakhat ah an hlawh mi le an hman mi le poverty guideline (mi sifak le mi lian tahfung tangka zat le mipum zat) timi in a tah ih a pek hni. Cupawl lak ah tirawl cawknak dingah tiah foodstamp (SNAP) a um, sizung le sikhaan kal tikah mah nih tangka pek hau lo in Medicaid timi a um. Hngaksia kum 18 tang cah dangten CHIP timi a um hrih bet. Nau pawi le hngaksia kum nga tang nei pawl cah WIC timi a um fawn. Kum 65 cung tar pawl cah SSI le Medicare a um. SSI hi mi tampi nih cun tar pawl cah ruah a si t’heu nan a ngaingai ahcun mi ngandam lo (HIV, AIDS, Cancer tbt) pawl, kut ke him lo pawl, mi zeng pawl, mitcaw pawl, hnaset pawl le thluak hman lo pawl tibantuk pawl khal nih hngaksia upa thleidannak um lo in an ngah ve mi a si. Hibantuk bomhnak ngah dingah cun citizen an si lo hmanh ah greencard nei tu si lo len refugee in a ra tiang mi an si a hau. Acozah hnen in a ram sung um mi cah bomhnak a tuah mi pawl kan sim vima ahcun a tam tuk lai ruangah kan khua mi pawl nih kan ngah mi le kan hman mi pawl sung lawng ka rak ngan nak a si.

Hi a cunglam ih kan sim mi bomhnak pawl vialte hi federal government (a cozah) nih a pek mi an si ruangah hi pawl sung in pakhatkhat na ngah ve a si ahcun na t’ul caan poh ah na duh mi na sim kho ding le an sim mi na theih kho dingah aw-let-tu retsakcia na si. Cui aw-let-tu pawl cu phone in siseh, hmaitonh in siseh, video in siseh tin a phunphun in aw an let. Hi a cunglam pawl pakhatkhat na ngah ko nan aw-let-tu na t’ul caan ah an in pek lo a si ahcun tazacuai kho an si. Cuiruangah sizung um tikah siseh, foodstamp zung ah siseh, WIC zung ah siseh, SSI zung ah siseh, fa le ih tlawnginn ah siseh thupoi na neih tik poh ah nangmah nih na theih kho bik mi aw-let-tu kha na deih hni lai. Taht’himnak ah Ramthlo mi na si ahcun Falam Chin ka duh na ti lai. Chuncung mi na si ahcun Hakha Chin ka duh na ti lai. Chin aw-let-tu ka duh na ti silen Mara si lo len Senthang mi tla an in pek kho. Tuluk tla an in pek kho. Cuihnu ah ka duh mi a si lo na ti sal ahcun midang kawh sal a hau ih caan a heu. Thihnak le nunnak tlang dir mi dirhmun tibantuk ah hin a poi cem. Lai aw thei lo mi nih si lo len na duh mi aw a lawng lo maw si ah an nei lo maw si ahcun Burmese ti ding a si ko. Cubantuk in mizoram lam um pawl le Tedim lam pawl nih siseh ram dangdang, hnam dangdang pawl khal nih anmah le an thiam mi aw te kha an deih kho ve. Aw-let-tu nih na sim duh mi fiangten le tlamtlingten aw an leh sak ding na duh silen nangmah nih fiangten le tlamting ten na sim ve a hau. Cutikah veikhat rin ah sautuk ring lo in tawitawi ten na rin thiam a hau. Innsungtang ih dimten rin bantuk si lo in tlawngkhansung ih cazirhtu bang in fak deuh in na rin a hau. Zung kal tikah siseh phone sonh tikah siseh kan sonh mi le kan kal nak thawn pehpar in a t’ul mi ca pawl kha tiarcia ten kan i retcia a si len thu an kan deih tikah zokzok ten kan sim/pek kho hni lai ih kap hnih cah rian a olzaang ter deuh lai.

Caan tampi ahcun kanmah ten kan thiam tawk ten mirang aw in zung ti pawl ah kan kal ih kan sim mi khi a t’ha a bang ko nan kanmai cah a rak t’hahnem lo mi tampi a um kho. Kanmah ten lam kan i phit pang t’heu. Cuiruangah, hawikomh, riant’uanpi pawl hnen ah le thil cawk tibantuk ahcun mirang aw kan thiam ding in a si kho sung in i zir ko uhsila zung lam le ngandamnak thawn pehpar in cun kanmah nih tangka liam khal a hau mi a si lo ruangah aw-let-tu hi deih ko uhsi! Ningzah ding a si lo. Aw-let-tu nih au na si le khoi na um theih kho nak nawl a nei lo. A theih pang si khal len sim sal kho nak nawl a nei lo.

Laknak hrampawl:

https://chipmedicaid.org

http://www.hhs.gov

https://www.ssa.gov/disabilityssi/ssi.html

https://www.medicare.gov

http://www.211.org

http://www.fns.usda.gov/wic/women-infants-and-children-wic

http://www.fns.usda.gov/snap/supplemental-nutrition-assistance-program-snap

http://www.dss.cahwnet.gov/cdssweb/pg93.htm

Cafang tungkomh pawl hrilhfiahnak:

CHIP = Children’s Health Insurance Program

SNAP = Supplemental Nutrition Assistance Program

CPS = Child Protective Services

SSI = Supplemental Security Income

WIC = Women Infants and Children

Ram Le Miphun Hrangah Daniel Vek Mino – Mai Esther Dimte (HLD)

Bible lam zirsaang tampi in an sim laar zet mi cu Jewish pa Daniel hi a si. Daniel cu kum 15 te lawng asinan a piangthar zet mi tlangval note a si. A fel nak le rintlak a si nak in a cawisang a si. A ral a t’ha lawng si lo in Pathian a duh zet tu le thlacam a teima zet tu a si. A zumhnak ah hnget zet in a ding ngam tu le thih khal t’ih lo mi pa a si. A nuncan ziaza a mawi lawng si lo in a fim zet ih manglet thiam le dinhmun sangpi tiang a thleng tu tlangval no te a si. Ama’i zumhnak ruangah an ram sung ih um mi hmuahhmuah in a nung mi Pathian biak dingah an siangpahrang in thu a suah ih cutin Khrifa ram a cang ter tu a si. Hi vek mi fel, zumhnak hnget nei tu le rintlak zet mi mino tampi kan ram le kan miphun in kan t’ul zet a si.  

Thufim 17:3 sungah Sui le Lungvaar ih t’hatnak cu meisa in an hniksak vek in minung ih thinlung cu Bawipa in a hniksak a ti. Zumtu nitin kan nunnak ah hniksaknak a phunphun kan ton mi khi Pathian nih in duhdawt lo ruangah le in thleidang ruangah si lo in amah kan zumhnak ah kan hnget le hnget lo thei in duh ruangah kan rinhumnak in hniksak mi a rak si kha kan theithiam lo t’heu. Cutikah, hniksak tu Pathian kha mawh kan phurh ciamco ih thlacam peih lo le Biakinn feh peih lo in kan ngol t’heu. Angaingai kan ti silen a sung tu cu Pathian a si lo ih kanmah sawn kha kan si. Hlawhtlinnak tampi in pek hlan ah thinbangnak le lungretheinak thawn Pathian in in hniksak t’heu a si. Cucu, thil tumpi ah rinhsan tlak kan si le si lo thei a duh ruangah thil fate ah in hniksak t’heu mi kha a rak si sawn.

Daniel thuanthu kan zoh sal a si len Daniel 1:5-6 ah Babylon siangpahrang pa ih siahlawh si dingah tlangval no pawl cu ti le rawl thawthaw le wine thawn kumthum sung ceet ding in thupeknak a um thu kan hmu. Cutikah Daniel cun cui ti le rawl thawthaw le wine pawl cu ei lo ding in le hanghnah hangrah men ei ding in siannak a dil. Hinah zawn te ah thusutnak t’hazet a um thei mi cu ziang a si tilen wine in hi zumtu tampi nih sual ah kan ruat lo. Ziangruangah tilen Bible ca sungah Jesuh khrih nih mopuai ih wine a cem lai ih tidai rori wine ah a rak cang ter ih nuam zet in puai an rak hmang peh thei a si. Himi ah ziang si kan hmu thei ti silen Jesuh in wine in kha a rak dodal mi sisehla an wine a cem tikah a rak um san men hai ding a si. Thilnu a tel lo mi wine cu ri thei a si lo ruangah si pei maw? Daniel in ziangruangah siangpahrang ih thupek mi a el ti a si len a nih ih a pomnak le a zumnak ah wine in cu sual le thianghlim lo ah a ruat ruangah a si. Himi san lai ahcun ke li nei ramsa khal Judah pawl in an ei thei lo, thilnu a tel mi wine khal an in thei lo. In ei thawn pehpar in an thlun ding mi daan le duun cu Pathian in a tuah sak hai vekin an rak thlun a si. Dungthluntu Peter rori khal a mang ah Pathian in “keimah nih a thiang ka ti mi cu lak awla ei aw” a rak ti hnu lawngah Judah hrang ih kham mi ti le rawl a rak ei thok a si (Dungthluntu 10:15). A zumhnak le a biaknak ruangah tlangvalnote Daniel in siangpahrang pa ih fialmi a el ngam nak a si (Daniel 1:8, Romans 6:13, Exodus 23:2). Kan zumhnak parah fek ten kan din ding a thupi zia cu 1Corinthians 16:13 khal in fiangten in sim a si. Daniel cu a kum nauhak bang lo in a ral a t’ha mi le a t’ul ahcun mahte lawng dinpi tu nei lo ih um ding khal a poi a ti lo tu a si. Kan zumhnak le kan pom mi thawn a kalh awk mi hnat’uan fial kan si tikah tongpa el ih el ciamco si lo in hi ti deuh in a t’ha pei maw ti ih mi kan va ron thiam ding hi Daniel ih nun in kan zir thei a si. Daniel 1:8-16, 18-19 ah kan zoh silen Daniel in siangpahrang ih ei-in ter mi tirawl si lo in hanghnah hangrah men ei-in ter ding ah le cuhnu ah midang siangpahrang pa’i fial mi tirawl a ei ih a in tu pawl thawn hniksaknak tuah tlang dingah thuron a suah a si. Cui thuron cu siangpahrang pa ih kuttang hnat’uan pa in t’ihzet cing in a pom sak ih kumthum hnu ah siangpahrang Nebuchadnezzar hmai ah ratpi an si. Cutikah, Daniel le a rualpi pathum pawl cu midang siangpahrang ih thupek mi ti le rawl a in ih a ei tu pawl hnak in an taksa a mawi in a t’ha sawn ruangah siangpahrang pa in amah riantu dingah a cohlang hai a si.

Himi in ziangsi in zirh ti silen cu kan mah nih kan duh lo zet mi a si khal len kan zum mi ah fek ten kan ding ih a cang thei bik in kan hnak ih a sang mi le kan bawi te hmai ah tikcu le caan zoh phah thiam in le a hmunhma zoh phah thiam in thuronnak kan nei thiam ding hi a si. Cupawlcun rinsantlak kan si nak an lang ter ding a si. Ziangtinsi thu nei tu pawl hnen ah rinhsantlak kan si nak kan lang ter thei ding? Ahmaisabik ah t’uanvo lak thei tu le lak duh tu kan sinak, mi nautat le puarthau mi si lo in mi tangdor le mi upat thiam kan si nak pawl cu kan t’ongkam le kan tuaht’uannak in kan lang ter thei ding a si. Culawnghmanh si lo in, thuphan sim hmang tu le mi va hmuhsuam tu kan si lo zia khal kan lang ter thei a t’ul. Kan mai duhnak le peih mi hnak in t’uanvo nei tu pawl ih duhnak le peih mi hi ziang a si timi sawn kha hmai ah kan ret thiam a t’ul a si. Ziangvek thuhla khal ah a tikcucaan, a hmunhma le na hmang ding ih a mil awk bik mi t’ongkam na hmang thiam a t’ul. Daniel tlangval no te khatluk ih ralt’hatnak a pek tu kha ziang a si pei? Zo nih si pei ralt’hatnak a pek? Proverb 22:29, 25:6, 16:21 sung pawl ah kan zoh si ahcun Pathian a rinhsan tu pawl an sung lo zia fiangten kan hmu ding a si. 2 Corinthians 6:14, 7:1 ah Pathian nih amah kan rinsan ih a duh lo zawng kan hrial a si ahcun kan lam a t’an ding thu fiangten in theih ter a si.

Kan nitin nunnak ah Jesuh ka nei, thlarau thianghlim nih in umpi, Pathian thukam ka hnenah a um, Pathian zumtu innsungsaang ka kiang nai ah an um a si timi kan fiang awk ih kan zum a si ahcun kan nunram ah t’ih mi le ngamh lo mi kan nei lo ding ih a t’ha lo ti ih kan hmu mi le kan thei mi cu ralt’ha in kan do ngam ding a si. Daniel vek in rinhumnak, felnak, thianhlimnak nun nei zuam uhsila Pathian cu hnget zet in za ah za zum uhsila rinsan cio uhsi! 

Zirhtu Le Tlawngta - Mai Esther Dimte (HLD)

Zirhtu pawl cu an hnat’uan ruangah le an huham ruangah upat le t’ihzah an si tlangpi t’heu. Zirhtu hmuahhmuah in cazirh an thiam thluh lo men ding nan an zirhtu sinak huham cu hnat’uan an cawl hnu khalah a tang lai a si. Mi hrekkhat cu cozah hnat’uan dang ngah thei lo ruangah zirhtu hnat’uan a hril tu tla an um nan, mi hrekkhat lala cu zirhtu ding hrimhrim ih a paih mi le a thiam mi an um ve thotho. Ziangvek duhhrilnak ruangah zirhtu dinhmun ka thleng ti cu kanmah ten kan thei awk fingfing ko ding. Zirhtu ciocio ah zumtu le zumlotu hin danglamnak kan nei tengteng ding tiah ka zum. Cui kan danglam awk nak cu ziangvek a si ih ziangtin kan lang ter pei? A tlangpithu in himi pawl kan zoh tlang pei uh! (1) Tlawng hrangah thlacam (2) Tlawngta ih innsungsaang dinhmun thei sak (3) Tlawngta ih hmuitinmi theihpi

Tlawngta Hrang Thlacam

            Zumtu a si mi zirhtu pakhat cun a tlawngta hrangah zo ih fial t’ul lo in thla a cam sak a t’ul a si. Ziangtikcaan ah thla na cam sak ding ti silen na tlawngta ih homework, assignment, exam na zohfel caan ah a si. Na tlawngta hrangah lungawi thu sim in thlacam aw. Na tlawngta in a fimthiam zirnak ah fimnak, damnak, le hlawhtlinnak a hmu thei nak dingah thlacam sak aw. Na tlawngta ih innsungsaang hrangah thlacam sak aw. Himi tlawngta ih zirhtu na si ruangah Pathian hnenah lungawithu sim aw. Tlawngta tampi zirtu an si rero lai ah nang cu anmah pawl zirhtu na si mi parah na hnat’uan ruangah Pathian hnenah lungawi thu sim aw. Culen netabik na tuah ding mi cu na tlawngta in a thil ti t’ha mi (kutnganmawi/fiang zet, creative answers or thoughts/cazuamnak) tivekpawl ruangah theihpinak (acknowledgement/reward) tuahsak aw. Na tlawngta le a innsaang hrangah hivek in duhdawtnak na nei ih thla na cam sak ringring ahcun Pathian in a hmin sunlawinak ah a lo hmang ding a si.

Tlawngta Innsungsaang Dinhmun Theisak

            Zirhtu tinkim in kan zirhmi hmuahhmuah kan tlawngta in an cinken ding le an thiam ding cu kan duh bik mi a si ko. Sihmanhsehla, zirhtu tampi nih kan tlaksam mi cu kan tlawngta ih innsungsaang dinhmun kan theihpi lo mihi a si. Tlawngta tamsawn cu nu le pa khuahkim a nei mi an si men ding nan a hrekkhat cu nu le pa reprai nei lo tla an si men thei. Nu le pa ih duhdawt zet mi khal an um ding ih nu le pa ih thawi le kawk rero mi tlawngta khal an um ve ding a si. A hrek cu nu le pa a hau awk rero ih a t’hen awk pek mi innsungsaang ihsin a ra mi tlawngta tla an si thei. Ih hmuh khop lo zet le paih lo cing ten tlawngkhaansung ih ra men mi tlawngta tla an si thei. Kan tlawngta pawl an zaten fimnak ih a thupi zia an thei thluh lo a si. A tam sawn cu nu le pa ih fial ruangah tlawng a kai mi an si. Kan tlawngta pakhat naa tuk in daan kan tat (nunsim) hlan le kan thawi hlanah ziangruangah a tuah ding mi a tuah lo, dawnkhamtu a nei maw, thilri kim teh a nei maw, bawm t’ul mi teh a si maw, a mit teh a t’ha ko maw ca a hmu thei maw, a hna teh a set pang maw tivek pawl thei zuam hmasa ta aw. Na thei ve ten a t’ul dan in bawm/assist awla na fial mi a tuah ding a si. Na tlawngta ih a ratnak family background fiangten na thei ahcun cui tlawngta ih fimzirnak ah tampi a bawm thei tu na si zia le na thupi zia na fiang awk ding a si.

Tlawngta ih Hmuitinmi Theihpi

            “Nui hrin khat hawi zawng hlah” tin pupa t’ongfim ah kan rak nei dah bangin nu pakhat ih hring mi fa le an dang awk thluh cio a si ti cu el ding um lo ih theih mi a si. Cuti a si ruangah nu tampi ih hrin mi fa le tampi cu an hmuihmel le an ruangrai lawng si lo in an khuaruah dan le an hmuitin mi pawl khal a dang awk thluh ding a si. Cui a dang awk zet mi na tlawngta pawl ih hmuitin mi cu a cang thei bik in thei zuam aw. Na thei ol nak ding ahcun cangan ter nak in a si. Classroom activity silolen extra point assignment tivek in “keimah thu – about myself” “ka sunmang – my day dream” “a t’ha sawn mi leilungpi tuah dingah – to make a better world” tivek pawl thulu hmang in cangan ter hai aw. (A cang thei ahcun cumi an ngan mi cu classroom ah share ter hai aw. Pakhat le pakhat an hmuitinmi parah an nautat/hmuhsuam awk lo ding le hnihsuahsainak men ih an hman awk sak lo ding in an thlun dingmi  sikaan cu na tuah sak hai cia a t’ul ding). Na tlawngta pakhat fingfing ih an hmuitin mi na thei hnu ahcun cui an hmuitin mi an thlen thei nak dingah a sangsang ten an tuah ding mi pawl na ruatpi thei a t’ul. Ruatpi ih sim lawng si lo in nangmah hrimhrim khal in caan pek in bawm ve aw. Tlawngta pakhat ih hlawhtlinnak cu a zirhtu ih hlawhtlinnak a si ve timi cing ringring aw!

Thunetnak

            Tlawngta le zirhtu nel awk zet ih an umnak hmun ah hlawhtlinnak a tam sawn ih nu le pa khal in an fa le fimzirhnak hrangah ui mi nei lo in tha an pek ve a si. Zumtu a si mi zirhtu cun cazirh hi pumcawmnak hnat’uan pakhat vek men lawng ih ruat lo in mission hna a si ve timi a ruat cih t’ul a si. Duhdawtnak le duhsaknak sang zet thawn tlawngta ca kan zirh ih an innsungsaang dinhmun kan theisak, an hmuitin mi kan theihpi ih an hrangah thla kan cam sak ringring a si ahcun kan classroom lawngah si lo in kan tlawnginn pi ah danglamnak kan hmu ding a si. Cui danglamnak cun Pathian hmin a sunglawi ter ding a si. 

Hruaitu, Hruaimi le Buaibainak - Mai Esther Dimte (HLD)

Leaders think and talk about the solutions. Followers think and talk about the problems. Hruaitu pawl nih cun buainak a um tikah zeitinseh kan tthat ter lai ti an ruat lio ah hruaimi pawl nih cun cui buainak lawng an ruat ih a kong an ceih tiah Brian Tracy nih a ti. A sim mi hi ka hmuh ve lengmang mi le ka ton ve lengmang mi an si. Ka ruah ve dan cu thuhla buainak a um tikah hruaitu le hruaimi nih culawnglawng sim le rel si lo in a rang kho bik in cui buainak cu thuttha suak kho ding in kan tawlrel khat awk a si tin ka ti. Hruaitu nih a kuttang minung pawl mawithau lo tuk in soiselnak le dohdalnak an ton tikah kutsih in a to men awk a si lo bantuk in rianttuan pit hawi dang khal nih an tuah awk a si ve hlei lo. Rianttuan khat nak hmun ih buainak a um tikah hruaitu zaten le hruaimi zaten rualrem ten le thinsau ten cui buainak cu a ran nak kho sung in kan rem ter lawnglawng ah kan sullam a tluang lai. Cutikah kan kut tangah mi nih rianttuan an huam lai ih kan mah thawn rianttuan khat tu si khal a nuam an ti lai. Rianttuan tu an ii nuamh ahcun an rian hma a kal ih ruahnak ttha le ruahnak thar tampi an suahpit kho ih an tuahsuak kho fawn.

Hruaitu kan si ah simaw, hruaimi kan si ah simaw kan rian hi zeiseh a si? Khoi hmun ah seh kan dir? Au lam ah seh kan ttan? …tbt pawl kan ii fian lawnglawng ah lungrualten lam hlat pi ah kan kal khat kho lai. Cuti si lo in a duh mi nih simrel hni sehla a duh mi nih ngai hni seh tin kan kutsung ah a um mi kan power hman zia thiam lo in dung kan sit hni men a si ahcun a tuan ah maw a tlai ah simaw an kan kaltak te lai. Hruaimi nih pakhat le pakhat kar lak ah a si kho sung in a tlawm bik in buaibainak suah pit tu si ii zuam ding. Buaibainak suahpit tu si kho khi hawi bangh a si lo ih hawi hlei ih fim khal a si fawn lo. Kan hmai ahcun mi nih kan tthat nak lawng an sim ih an kan porh lengmang ko lai nan kan dung ahcun kan tthat lo nak thu sim dingah an nazi tampi an hmang siang tihi kan ii fian a hau. Hruaitu kan si ah, hruaimi kan si ah, mi zeizei kan si ah siseh kan theih mi thu lengah pakhat hmanh porh bet lo ding le simrel sin lo ding hi kan ii ralrin ding a thupi taktak mi a si. Hihi thei lo in kan duh hmasisawk in thu kan sim le kan va porh bet tikah a huaha lo in buaibainak a suak. Cui buainak a suak tikah a thei lo le a sim lo bangten daiziar in kan um men tikah a rak thei tu ih thinhonnak meisa a hlio ter sinsin. Pupa nih “mi thusimh le ar hma cuk” an ti kha kan rak thei ttheu lo. Buaibainak ih a tam deuh cu a phi ai zul cih ringring mi a si. Cui a phi cu au hnen ah a um ti khal theih dih cia mi a si ko nan mi pakhat kan rem lo ruangah simaw, kan nahneih ruangah simaw, mualpho hni seh ti kan duh ruangah simaw tin a ruang a phunphun ruangah a phi a nei tu hnen ah thuhla tiang lo in zapi zaraan nih duh poh in simrel a si theu. A cung ih kan sim cang bantuk in buaibainak kong a simrel tu cu hruaimi pawl an si ih buainaknak sung in a ran nak in remdaihnak suak ding in a tawlrel tu cu a hruaitu kha an si. Kan nih teh zeibantuk hruaitu seh kan si ih zeibantuk hruaimi seh kan si ve ti kan i cekfel a hau. Hruaitu pitling nih cun amah mual a pho bantuk in midang mual an pho ve ding a duh lo ruangah a si kho sung in an hmin khal langh ter lo in a huhphenh sak hni theu. An simrel mi le an thil tuah mi khal a huhphenh sak hni theu. Minih cutin an in ti khatin an in ti tiah khal thusia mi a va sim sal dah lo. Mi nih an rak simh mi khal a va suah hni sal dah lo. Mi pakhat hi kan thinlung sung ngaingai in kan duhdawt le a zawn kan ruat a si ahcun va relsiat cu sim hlah mi nih an relsiat hmanh ah kan huhphenh sak lehlam ttheu. Ralhnuam tuk le ttihhrut tuk ih um cu mi nih zomhtaih nak le lu cung ah ek thawh tuar nak a si. Minih a si lo tuk in puh le mawhphurh na ton tikah poisa lo tuk in na um men awk a si lo. Lethnu ah khabantuk puhmawhnak a um sal lo nak dingah atu in nai ralven cia a hau. Thilsining na sim huam lo le na sim duh lo a si ahcun nangmah le nangmah phuhrun nak na nei tinak a si lai. Hruaitu kan si ah siseh, hruaimi kan si ah siseh kanmah le kan pawlkomh karlak ah tthathnemnak a suahpit lo mi thuhla tuah hi hrial cang uhsila mi thusim sin mi khal a zaten va zumh ttheh hmang hlah uhsi! Kan minung hawi pi siatni tthatni an ton caan ah kan awkam zaang in thuhla thanh le thawngvang deih cak uhsila mi kong thawn pehpar in kan kaa rit sehla a si kho sung in kan mai hna sung in eh ter thiam ii zir cio uhsi! An kan dawtu nih kan tthat nak an sim lai ih cam a ttul caan ah an kan cam lai ih thilsining an kan simh lai. Sihmanhsehla an kan daw lo tu nih cun kan siat nak an sim lai ih kan thil tuah mi poh an kan soisel lai. Cucu vuleicung dan a si. Akarlakah a um mi nang le kei nih kan theih mi thu vialte hi kan hngilh colh ding a ttha mi le kan cinken ding a ttha mi thleidan kan thiam a hau. Thu tuah tu si lo in thuremh tu si ii zuam uhsi! Mi mualpho ter tu si lo in mi huppheng tu si ii zuam uhsi! Mi va rel lengmang tu si lo in mi thazaang va petu si hoi ii zuam uhsi!

Hruaimi nih zawn kan lun le thusimh kan ngai ahcun hruaitu cah rian a ol ter ih tha khal a thawh ter. Cubantuk thotho in hruaitu khal nih kan mipi pawl le kan rianttuan pit mi pawl ih duhnak hi zeiseh a si timi theihsak in le an harsatnak (struggles) pawl hi zeiseh an si timi theih sak in kan hruai hni ahcun zawn a lung mi le thusimh a ngai mi an si zia kan hmuh lai ih hruai le riantuan pit an nuam ngaingai lai. Buaibainak kong maw kan simrel lengmang hrih lai cui buaibainak seh a ran nak in kan remhtthat lai? Duhhrilnak cu kanmai hnen ah a um. Nitinten a ttha mi duhhrilnak tuah kho tu si ringring ding in Bawipa nih fimkhurnak ten dunghmai zohthiamnak le thuruat kho nak thlasuah kan pe cio hram ko seh! 

Mai Ni Mawi Sin Interview - Mai Esther Dim (HLD)

Ramthlo mi tampi nih cathiam lam in kan theih mi Mai Ni Mawi Sin, B.Com, BARS, LCCI degree le certificate pawl a ngah tu, atu ah Hakha GRET INGO ah Finance Manager a ttuan lengmang lio tu a si. Hngaksiat ten nu le pa ttihzah ngaingai tu le upa saya te ih thusimh ngaitu a si lengah Pathian duh em em tu a si fawn. Tuisun ni ah kan khua kan ram nih kan zohsun ngaingai mi cataang nei le rank sang lengfa kan neih sun a si. Amah thawn thuruahnak kan neih mi cu a tanglam ah rak siar ve in thazaang rak la ve cio hram uh! Mino, hngaksia, lengfa, tlangval, upa le tar ti lo, nu le pa le pawl tiang in kan zir kho dih ding mi ruahnak le thazaang an kan pek nak hi nan hmuh lai.

Hminsin: Thudeihtu: Hrang Lian Dim (HLD) le thulettu: Ni Mawi Sin (NMS)

HLD:      Na hmin, na nu le pai hmin?

 NMS: Ka hmin cu Ni Mawi Sin a si ih Ka nu le pai hmin cu Pu Bawi Pian le Pi Sui Cer an si.

HLD: Unau paziat seh nan si ih nang a paziat nak seh na si?

 NMS: Unau paruk kan si ih kei hi a pathumnak ka si.

HLD: Vuleicung ah au seh na uar cem ih ziah seh na uar cem?

 NMS: Mother Teresa hi ka uar ngaite. Ziah  ti ahcun a nih hi a nunsung vialte ah Pathian cah le midang caah thahnem in le nunman nei in a nung ka ti.

HLD: Nan rian umtuning tawifamkim in nan kan sim kho lai maw?

 NMS: Kei ka rian ttuannak hi GRET INGO ah a si ih France (Pintit) pawl ih tharthawh mi a si. Ram sawmthum hrawngah rian an ttuan ih kawlram khal aitel ve. Kawlram sung ahcun laitlang, Dryzone le Delta ah hin rian an ttuan. Laitlang ahcun kum1995 hrawngin rian ttuan thok a siih Falam, Hakha,Tedim,Thantlang le Tonzang peng pawlah rian kan ttuan. GRET tangah hin phunhnih in rian kan ttuan ih, cinthlaknak lamthawn pehparin thilri in bomhnak le cuthawn pehparin simhzirhnak pawl ai tel. A dang pakhat cu khuatelei le khuasung thawn ai hlat deuh nak veng pawl ah nuncan  khuasak thansonak dingah riantuan a duh ko nan tangkazin harsa mi pawlkha amahkhan thilri hau loin tangka coihnak le khuasak tintuk dan simzirh nak hi kan tuan mi a si ve. Khua 150 lenglo ah rian kan ttuan.

HLD: Na hngaksiat lio ih na sunmang le a tui na dirhmun ai kaih maw?

NMS: Ka hngaksiat lio ahhin sibawi si ka rak duh ngaite. A si kho sungin cun kai zuamih Laitlang dir hmun incun kahmat nih a rak phan konan remrel lonak tete ruangah karak kai kho lo. Ka hngaksiat lioih ka sunmang le tui ka dirhmun cu ai kaih ciah lo nan Pathian nih hin ka caah a thabik in khua a khansak mi a si tin kai ruah ko. A si kho tawkin i zuam sin lengmang a hau ko.  

HLD: Au hmanh ih lon kho nawn lo mi “kei mai ta” bak a si ti tu na nei cang maw?

NMS: Hi hi cu nangmah lawng kan simh hau te men lai he..he...

HLDS: Na saduhthah innsungkhar zeibantuk seh a si?

NMS: Ka saduhthah mi innsungkhar cu Pathian a ttihzahmi, duhdawtnak, i theihthiamnak thawn a khat mi, midang ih zontthimhtlak mi le khua le ram caah a tthahnem mi innsungkhar si ding hi a si ko.  

HLD: Nan zung lam ih tawlrelnak in Italy ram, Turin khua ah training nava kai tiah thawng kan theih. Zei training cem seh a si ih niziat seh nan rauh? Kawlram in paziat seh kal?

NMS: Kan training kai mi hi kan rian thawn pehtlai deuh mi cu asi ih Boulder Microfinance Training program ti a si. Zarhthum sung kan kai. Kawl ram incun kan mah GRET zung in minung pathum le a dang Organization in pahnih, kan zaten panga kan si. 

HLD: Ramleng suakin khual na tlawnnak thawn pehpar in na hmuhton mi tlawmpal in nan kan sim kho lai maw?

NMS: Kan theih cia cio bangin thangso ciami ram pawl hicu an rak thianghlim bak ko, hnawm hi hmuh ding a um set lo. Pawngkam pawl le thingkung hramkung pawl khal an zoh khen ttha ngaingai. Cun tikcucaan an upattuk fawn. Pakhat belte cu ansim ttheu lengmang bangin vulei si ningah an tthangsotuk ih mitam deuh cu Pathian hi ttul lotlukin an um kati. An Biakinn tthattha pawlhi i pumhnak si lemnawn loin khualtlawng sukso pawlih zoh awk dingmen bantukah ai cang.

HLD: A tui na rianttuan mi bantuk hi kan khuami phunsangtlawng ttheh kaa le phunhra ong kate pawlnih ol-ai in sok/ttuan awk ttha a si maw?

NMS: Phunhra ong in a lutmi khal an um phah konan phunsangthawng a ttheh mipawl ca ahcun olaideuh in ngah le ttuan a si deuh. Amah belte rengsangdeuh mipawl sok ahcun tlawngttheh lawng si loin experience neih le thiamnak dang tete pawlkhal a rak ttul ve. 

HLD: Kan khua kan ram cah na siaherh mi rak kan sim ve hram.

NMS: Kankhua kanram hi Pathian thluasuah a simi fing le tlang dawhdawh, loramttha le lam ttha pawl kan tingco ih lungawiza ngaingai a si. A sinan mifim thiamsang le hruaitutha hi kan tlasam ngaingai. Cuiruang ah hihnak in fakpin ttanlak le thazaang suahin a kilkip ih thanso ding i zuam cio uh si. Cun thilttha tuah mi cungah hin i soisel le i hmuhthiam lonak lam si loin thazaang, ruahnak i pek le hmunkhatah lungrualten tuan dinghi a thupi ngaingai tiah ka ruah.

HLD: Ramthlo minu pawl vialte hnen ah zeiseh cah na duh?

NMS: Hlanlio san ahcun nu pawlcu cazir khal a hau lo ti a rak si konan tuisan ahcun nu pawl khal fimthiamnak lam lawng hmanh si loin a kilkip in a si khosung i zuamih mah le kecung ah dir khoin le mah innsungkhar ca lawng hmanh si loin khua le ram caah nuttha hnemmi si dingin i zuam cio uh si. Ahleice in nu a si cang mi le a si lai ding mi pawl hnenah cah ka duh mi cu hmailei kan khua le kan ram an kan tthihruaitu ding kan fa le pawlhi Pathian a ttihzah mi, a fimthiam mile nuncan ziazadawh in a tthanglian mi an si khonak dingah nu le pawl hi kan thupituk timi hi hngilh hram hlah uh si.

HLD: Ramthlo mino pawl hnen ah forhfial na duh cem mi zei seh a si?

NMS: Tuisun mino thaisun hruaitu ti a si bantukin thaisun ih hruaitu a si dingmi mino pawlhi kan no liote in timhlamhnak ttha kan neih ding a thu pi ngaingai. A hmaisabik ah Pathian ttihzah le Pathian theitu si dinghi a thupibik tiah ka ruah. Pathian a ttihzah mi nihcun fimthiamnak khalhi a thupitter laiih khua le ram duhdawtnak le seherhnak khal a nei ko lai. Cun, sunmang neibute in tikcucaan hmangthiamtu si dinghi a thupituk fawn. Hmai lam kan dirhmun ding cu a tuih kan caan hmandaan le kani timhtuah mi cungih ai tthumh lai  ruangah i sirnak um lo dingin a tute in a si kho sungin i zuam cio uh sih. 

HLD: Social Activities ih nai telnak tete pawl tla rak kan hlawm ve hram.  

NMS: Social Activities pawl ah hin kai tel khotuk lem lo. A tu lio ahcun Hakha um mi Falam pawlkomh ahhin treasurer le Falam pawlkomh mino ih secretary ka ttuanlio a si.Cun Global Falam Youth Organization ah member ka si ve.

HLD: Ka lungawi tuk! Bawipa nih ngandamnak, fimthiamnak, le pasal ttha te thlasuah in pe hram ko seh! 

NMS: Keikhal ka lungawi tuk ve. Amen!

Midang Cah Fah Nak A Pe Lo Tu - Ngun Sui

Vuileicung kan khualtlawnnak ramah hin kan paw khaapkhat cah hin kanmah le kan tuan kho tawk cio te ah heh tiah kan cawlcaang lengmang ko i damnak an kan petu tuan kho nak an kan pe tu a hmaisabik ah Pathian hmin thangthat in um ko seh! Cui a sukso kan vak kan tawi nak ah hin ralrin awk thil tampi a um ve. Lam kan kal nak ah kan ke tangah hling nih maw, palang kuai nih maw an kan sunh pang a si ahcun thim i lak ii meifar i van ih thaten zoh ii an kan sunh tu hling kha coih hrimhrim a hau . Thaten kan coih lo ahcun lam kan kal kho lo lai ii hlawh lo kan to lai. Amahbelte hling kan coih dih hnu ih a tang pang ahcun tiah heh le heh tiah kan virhkhoih lengmang ahcun hling sunh nak hma fate kha hma uakpi ah a cang kho mi a si. Cuiruangah hling a um nawn lo ahcun nai coih nak thim kha thim bawm sungah tha ten ret ah a tha. Kan kut in thim ka i kenh ringring ahcun hma a dam cia mi kha ka i kenh mi thim in kan virhkhorh lengmang lai i hma uak pi ah ai sir lai. Hma uakpi ai sir ahcun dir khal dir kho hlah, kal khal kal kho hlah cutin vansang laam in kan um pang lai. Damh kho nawn lo in thih bawh ah kan i sir kho men.

Cuiruangah zumtu u le nau nitin kan nun nak ah kan ih ah siseh, ka to ah siseh, kan kal ah siseh zei thil kan tuah nak poh ah hin amah Pathian sawm uh si! Bawipa nih lam kan hruai sehla cutincun zumtu mi le fa khal nih kan dung kan hmai ah zei kai pah ding mi a um maw, ka ke ih ka pal nak dingah teh hling kai palh pang lai maw tiah Bawipa bia cu kan fim nak le kan thazaang ah hmang in kan meifar kha tleu ten vaang in Bawipa nawl zul kho tu si ding hi Bawipa nih an kan duhsak mi a si. Minung mit hmuh ahcun a tling lo taktak mi si hmanh u siu Pathian fa taktak na si ahcun tling ti tu Bawi kan nei. Kanmah lawng ih Pathian ka Pa tiah kawh mi si lo in amah Pathian khal nih ka Fa tiah kawh mi kan si kho nak dingah zumtu unau nitin kan nunnak ah Pathian nih kan um pi cio hram ko seh!

Kan Pathian cu dawtnak Pathian a si bantuk in zumtu u le nau nitin kan nunnak ah hin midang cungah thil tha kan tuah kho lo hmanh ah midang cung ih fah nak a pe lo tu kan si ding hi a thu pi ngaingai. Minung mit hmuh ih mifel si hnak in Pathian mit hmuh ih mi fel si a tha deuh.

A tha mi um pang si len a mah Pathian nih sun par nak co ko seh. Amen!

USA Ramthlo Pawlkomh Thuanthutawi - Mai Esther Dim (HLD)

A VEI (4) NAK USA RAMTHLO PAWLKOMH TONKHAWMNAK

JULY 1-4, 2016

LOUISVILLE, KENTUCKY, USA

THUHMAIHRUAI

           

Ahmaisa ah hibantuk in cazual suah kho ding in lam an kan hruaitu kan Pathian a hmin thangtthat si ko seh! Hi cazual cah a kenkip in a rak zonzai tu nan zate cungah lungawinak tampi kan nei. A rak siar tu nan zate cung khal ah kan lungawi tuk!

USA Ramthlo Pawlkomh cah a kaa kip in a dirkamh pit tu members zaten siseh, tthangso sinseh tin a kaakip in ai zuam ih a zonzai em em mi hruaitu pawl siseh, thlacamnak thawn a rak bawm ringring tu Ramthlo Christian Fellowship rawl ul thlacam pawl siseh, khrifabu kip in thlacamnak thawn an kan dirkamh pit ringringtu nan zate cungah lungawinak sim cawk lo kan nei a si. Nanmah pawl ih thlacamnak le thazaang peknak ruangah tuisun ni tiang USA Ramthlo Pawlkomh timi a dir kho nak a si. Hmaileicaan khal ah pehzom in kan dirkamh ringring hrih ko uh tiah hi ca cung in kan in sawm a si.

USA Ramthlo Kan Thuanthu

           

November thla ni 24, 2005 hi Ramthlo mi nih USA ram kan tian kum a si. Ahmaisabik a rak tiang tu cu Hrang Lian Dim a si. Caantlawmpal a um hnu ah suahsemnak kawlram ah tlungsal in university a hong kai. Cuithok in Pathian nih thlasuah an kan pek ih kan thlacamnak a ron ngai ruangah kumkhat hnu kumkhat USA tiang mi kan khua hi kan karh sin lengmang. USA a tiang mi kan khua mi a tambik cu Malaysia lam in a ra mi an si. India le Myanmar in a ra mi khal tlawmpal kan um. Zateek 99% hi cu refugee sinak in a ra tiang mi kan si. USA ah cun a peng in peng sawmnga an tthen ih cui sungah peng hleiriat (18) ah kan khua mi pawl kan um cio. Kan umnak peng le a um zat pawl tla cu,

1.  California (2)

2.  Colorado (11) + 5

3.  Florida (8)

4.  Illinois (16) +2

5.  Indiana (36) + 6

6.  Iowa (5) +3

7.  Kentucky (16) +1

8.  Michigan (5) +1

9.  New York (7)

10.  Nevada (1) +2

11.  North Carolina (3) +5

12.  Ohio (8) +4

13.  Tennessee (6)

14.  Texas (64)+ 3

15.  Utah (1)

16. Washington (7) + 3

17.  Wisconsin (3) + 5

18.  Virginia (5)

tin hmun dangdang ah kan um cio. Hi mipum numbat ah hin kan tu le kan fa pawl telh cih an si lo. Numbat dung ih + thawn ai ngan mi hi khual khua nupi/pasal le fa le pawl an si. Tuisun ni tiang USA um Ramthlo mi sung in inn le lo nei kho tu hi inn hleihnih (12) kan si cang. Hi zawn ra tian hnu ah hi ram mi sinak (American Citizen) a la tu mipum kul le hnih (22) kan um cang. Fimthiamnak lei ah high school ttheh cang mi pakua (13) le University a ttheh cang mi pakhat kan nei. Phunhrek in University level tiang tlawngkai lio mi tlawngta sawmruk (60) kan nei.

USA Ramthlo Pawlkomh Tonkhawmnak

Pathian lamhruainak thawngin December, 2009 ah USA Ramthlo Pawlkomh cu Amarillo, Texas ah dirh a si. President hmaisabik cu pa Hmet Ceu a si ih a dirka in tuisun ni tiang secretary cu nu Hrang Lian Dim a si. Pawlkomh a dirka in kumhnih veikhat tonkhawmnak kan nei. A vei khat nak le a vei hnih nak tonkhawmnak cu Amarillo, Texas ah kan tuah ih nuamten kan hmang kho. A vei thum nak tonkhawmnak cu Indianapolis, Indiana ah kan tuah ih kum raupi ai hmu lo mi pawl kan ii tong kho hni ih kan ii nuam ngaingai. A tui tan hi a veili nak kan ii tonkhawm a si ih Louisville, Kentucky ah a si. Nu le pa lawng ngairiam ten ii ton men si lo in kan fale hrimhrim pakhat le pakhat an ii theih ih kan khua kan ram an tlaihsan thiam ve nak dingah ti ruahsannak sangpi thawn tuah mi hi tonkhawmnak ah a phunkim in nuamh nak kan tuah ih caan kan hmang. Hi kan ii ton caan kimten upa thar hril sal nak le general meeting kan nei ringring. Hi tonkhawmnak ih a suak tu mipi pawl tlunkalnak a seu cu pawlkomh pi nih fund a hawl sak ih cui fund sung in bomh an si.

USA Ramthlo Pawlkomh Nih Fund An Khon Dan Le An Hman Dan

Kumtinten rianttuan mi vialte nih fund kan buur ih cui kan fund buur mi cu zapi cah lila ah kan hman. Hi fund cu siat/tthat ni cah ih kan hman dingah tiah khon mi a si. Kan hman dan a tlangpi thu in cun, USA um Ramthlo mi sung in suahpit unau nih simaw, hringtu nu le pa nih simaw, mai sungsuak fa nih simaw mual a liam taak tu hnen ah topitnak kan pek, USA a ra tiang thar pawl cah kuttlaihnak kan pek hni, nau thar nei pawl nau kan zoh hni, Biakinn ah kutsihnak thawn ai tthi-um mi pawl lungawi pinak laksawng kan pek hni, degree ngah pawl laksawng kan pek hni, kum sawmnga cung tar pawl laksawng kan pek hni, damlo in sizung ah operation ai tuah mi pawl kan veh hni, thlathum hnak in tam rianttuan kho lo pawl cah innhlan man kan bomh hni.

USA Ramthlo Pawlkomh Nih Hruaitu A Hril Dan

2011 tiang cu term khat hi kumkhat a si nan 2012 ih general meeting relcatnak bantuk in term khat hi kumhnih a si ih hruaitu nih term hnih tiang peh kho a si. Hruaitu pawl cu hotu, hotu sang, sungttuan, sungttuan bawmtu, ngun keng, ngun keng bawmtu tin Officers Committee paruk le Executive Committee pariat, Advisers pathum le Auditors pahnih tla an si.

USA Ramthlo Pawlkomh Nih Subcommittee A Neih Mi

USA Ramthlo Pawlkomh nih a rianttuannak ol sam deuh seh tin subcommittee tete a neih. Cu pawl tla cu, State kip ah tangka khawl tu panga, Mission committee, Recording committee, Fundraising committee, le Museum committee tla an si.

USA Ramthlo Pawlkomh Nih Ramleng Ah Rian A Ttuan Mi Pawl

USA Ramthlo Pawlkomh nih cun RZNP, Zinghmuh Authawng, Ramthlo Relief Committee, Vantualrawn Christian Fellowship, Tlawng Committee, Fimthiamnak Foundation Fund le khuaza ramkip um Ramthlo mi vialte thawn thleidannak um lo ten rian a ttuan khat. Ram lengah bomhnak kan pek hni mi pawl cu a tanglam bantuk in an si. Ramthlo Hrin Tonkhawmnak vei hnih kan tuah sak hni. Ramthlo Nunphung le Santhuanthu ca-uk suahnak ah kan bomh hni. Vantualrawn ih AG biakinn, Tlangzaar ih UPC biakinn, le Doktthek (Nimzua) ih Baptist biakinn saknak kan bomh hni. Ram leng ah damlo bisia zualkai an um ih sifak harsa ngaingai in an um tikah si man, sizung um man, le ruak vui nak tibantuk tuk a ttul dan in kan bomh hni. Ramthlo ah kokek thlisia le ruahpi ruangah harsatnak tongtu pawl kan bomh hni. Culawng si lo in innkaang lokaang tongtu khuami pawl khal kan bomh hni. Tidai laknak le meisa laknak kan bomh hni. Tuarthluatlang ah thlacamnak innpi saknak kan bomh hni. Tlawng saya/ma pawl umnak innpi saknak kan bomh hni. Ramthlo cah Crusade le Campaign kan tuah sak hni. Phunhra ong tlawngta sunhloihnak capi le laksawng kan pek hni. Thih loh tong tu kaltaakmi innsungkhar cah zuunngai par le topitnak sumpai kan pek hni. Hi pawl vialte kan bomh hni nak sumpai cu USA Ramthlo Pawlkomh nih a kholh mi fund sung in a si lo ih dangten a zat kan ii tuk mi le sian tawk tin kan kholh bet mi pawl sung in kan ttuan mi rial pawl an si.

Thunetnak

Pathian lamhruainak thawng in a dir mi kan pawlkomh pi cu a san sau hram sehla tuihlan hnak in tuihnu ah cak sinsin hram ko seh! USA kan tian ruangah kan ratnak khua le ram hngilh tu si lo in kan neihsinlo suah in kan suah taak mi khua le ram hon tungding sal uh si! Kan aw le kan thuanthu hi kan tesin fapar tiang in thei dih hni seh! Kan thuam le kan thilri khal kan tesin fapar tiang in ron hmang hni ko seh! Ram thar ah nunphung thar kan zir rualrual in kan nunphung hlun khal hngilh lo in kanmah le kan innungkhar cio in kilveng uh si! Bawipa nih thlasuah a pek duh mi pawlkomh si hram sehla khuapi vantlang le peng pi, rampi tiang ih zohtthimh awk a tlak mi pawlkomh ron si ter hram ko seh!

 

                               “DINNAK NIH MIPHUN A CAWISAN” THUFIM 14:34

USARP Nih A Tuah Mi Tonkhawmnak Le Ka Hmuh Ning - Ni Khen

USARP nih kum hnih veikhat tonkhawmnak an kan tuah sak mi hi ka lungawi ngaingai. A ruang cu keimah ten ka suah pit khua khat unau le hawi le komh thawn tonnak dingah ka kal kho hrimhrim lo. Innsungkhar si hnu sinsin bang ahcun thil har taktak a si. Cui hlei ah, kei cu Pathian nih thlasuah a ka pek ruangah USA bantuk ram ttha ka um kho mi hi, ka khuapi le ka vaangpi nih an rak teh ve kho nak dingah le, kan khua kan ram kan tunmer kho nak dingah thupi hlapi kan ceih caan le kan rel caan a si fawn. 

Fa ka neih hnu le bang cu khurkhua ka ruat sinsin. Ka fapa Steven nih hin a phunpi a unau, a suahkehnak a khua le a khua aw, a sungkhat pi le pu a theih kho nak ding ahcun, tampi a hmuh hni ii a theih ve a hau ka ti. Ramthlo si ko fawn ii, Ramthlo aw thei huaha lo le ring huaha lo in a um ding cu ka duh bak lo. Ramthlo aw ka thiam ter lo ii, Ramthlo ka theih ter lo ah cun, a tlanval ii a upat tikah ka cung khal ah a lungawi ka zum lo. A ka mawh siat te hrimhrim lai. Cutikah zeitinseh ka leh lai ti mi hi ka ruat theu ii, ka thinphaang ii thiam ter le theih ter hrimhrim a hau ti mi ka lung ah a ra.

Keimah hmanh nih hi Ramthlo vial ii tonkhawnnak kal le theih ka duh lo ahcun, ka fa sinsin nih a theih ding le a huam ding cu lam a hlat ngaite. USARP nih mipi zawn an kan ruat tuk ii, kan mawtaw gas tiang in tum an kan rel mi le mawtaw hlan sak hmanh tum in khua an kan khaan sak mi hi ruah thiam ah cun, lung awi awk tak tak a si. Fund pek hmanh ka fel huaha lo nan, hi tluk in kan sungkhar cungah zawnruahnak an neih mi ka ruat hrimhrim ah kal lo ding cun ka um siang hrimhrim lo.
A hlei ce in cun, hmai khua aw te ring in le sungkhat unau ii nuamh uah mah, rawl duum khat ruaimai ding caan ka ruat ah hin, ka vacation khal ka ui kho bak lo. Hihi ka khua mi ka sungkhat ka unau ka langh ter nak a si ve. Ka khua mi ka unau ka sungkhat, ka pi le ka pu, ka phun pi ka lai hri lai, nan za ten kan ngai tuk hni ii, nan hnen ii ti le rawl ei khat in Pathian thangtthat khat ding le kan khua kan ram cah zei kan tuah lai ti mi ruat ahhin hmuh lai le ton lai kan caang tuk hni ee.

Kan zaten kan vacation khal ui hlah uh si, tangka khal paam hlah uh si! Vacation ni hnih thum te ruangah le, ni hnih thum te rian kan ttuan lo ruangah kan sifak hlei lo lai ii, kan eh heu ding mi khal ui hrim hrim hlah! Khai hnak in, kan fa le nih an suahkehnak khua thu le hla, khua khat unau an hmuh khat kho mi kha a miat tam tuk mi a si ti hi kan lung put si cio hram uh si tiah kan sawm bet hni! Tu hi para si kan ngan leng mang lio. “Kan nu le kan pa san ahcun hitin an ii tong ii hitin an rak tuah” ti mi hi kan fa le nih an ron sim te ding mi a si. kan caan kan thazaang ek in le kan tangka ek in kan fa le kan kal pit mi hi kan fa le nih kan cungah an lung a ron awi tuk te lai ti kha hngilh hrim hrim hlah uh si tiah kan sawm bet hni!

Bawipa nih kan kal nak ding le kan tuah ding mi programs poh ah lam kan hruai hram seh tiah thlacam bu in,

Steven Nu

Mangpi & Dimte's Wedding Lungawinak - Mai Esther Dimte (HLD)

Pathian lamhruainak thawngin kan puai cu tluang le dam ten April 30, 2016 (Saturday) ah kan tuah thei ih puai in ra telpi tu kan zaten kan nuam tlang cio ding tin ruahsannak khal kan nei.

Kan puai sun in piah dingah video mawi zet in tuahsak tu Mangpi ih a cousins pawl tlun khal ah lungawinak tampi kan nei a si. Zoh a mawi zet! An thiam ngaingai! An hla hril mi khal a ttha lawlaw!

Khuazakip um duhdawtmi u le nau, khuapi vantlang le in duhdawt tu rualpi pawl ih in duhdawtnak cu kan puai ih in rak telpi nak le laksawng in pek nak in nan lang ter ruangah nan tlun ah lungawinak sim cawk lo kan nei a si. Rualpi le duhdawtmi hrekkhat cu kan umnak hmun le ram a hla tuk ruangah tin lungawipi nak capar siseh, laksawng siseh tin nan mai can ai ah in rak kuat mi pawl kan rak hmu ih kan lungawi zet a si. Kan puai a thok in a lai in a cem tiang buaibainak, dawnkhamtu le damlonak, tuahmawhnak zianghmanh um lo ten tluang le nuam zet ih kan hmang thei nak dingah tin rawl ul rori ih thla in rak cam sak tu zumtu unau pawl tlun ah lungawinak tumpi kan nei a si. Kan nih pahnih nei awk nak ah kut sih ding ih kan sawm mi Rev. Dr. San No Thuan khal in kan sawmnak in el siang lo ten lungawi sopar ten in cohlang ih kut in rak sih mi parah a tlun ah lungawinak sim cawk lo kan nei a si. Kan sentet lai ih kan rualpi Ni Khen, Tum Thluai, Za Kung Lal le Thang Hre Lian khal in kan nei awk nak theihpi tu dingah in dinpi ding ih kan sawm hai mi cu el siang lo ten lungawizet ih in dinpi mi parah an zate tlunah lungawinak tampi kan nei a si. Kan puai hrangah sumpai tampi le laksawng tampi in pek tu pawl nan hmin kan ngan ahcun cahmai khat ah a tlem ding a si lo ruangah caw le vok in thah tu pawl ih hmin cazin lawng kan rak tarlang ding. Pa Ram Mang le Pa Tluang Thang in caw cang pakhat, Pa San Uk Thang in caw cang pakhat, Pa Leng Uk le Nu San Cuai in vok pakhat, Nu Dar Iang, Pa Lian Nei Thang, Pa Nawl Tling, Pa Ram Ceu, Pa Zaang Hlei Kap, Salai Thawng Tha Bik in vok pakhat ciar tin in duhdawtnak an lang ter mi par khal ah lungawinak sim cawk lo kan nei a si. Culawng hmanh si lo in rawlsuan, sa thah/ttuan, khual hmuak/thlah, biakinn le reception nak hmun ceimawi, pangpar mawimawi tonh nak in siseh, kan hmel mawi zet ih in cei tu nan zate par khal ah kan lungawi zet a si. Zuk mawimawi le video mawi zetzet in rak zuk sak tu cameramen pawl nan zate par khal ah kan lungawi ngaingai a si. Music mawi zetzet in tum sak tu Salai Rual San Thang le Pa Nei Thang parah siseh Solo mawi zet in sak sak tu Nu Za Iang, trio mawi zet in sak sak tu Chin Chin, Zungkolh le No Uk par ah siseh, reception ih hla mawimawi in sak sak tu pawl le lam mawimawi thawn in nuam ter tu nan zate parah kan lungawi zet a si. A special thanks goes to Mrs. Bethany Hanke Hoang for playing the most beautiful piano for us at the wedding. Another special thanks goes to Mrs. Sharon Cohn Wuu for saying an opening prayer for us as we start off the wedding program. Last but not least, special thanks goes to Rev. Dr. Jay Martin Hanke for blessing us as we kneel know before God and before his people during the wedding session. Thank you each and everyone of you!

In duhdawtnak hi kan hrangah a sunglawi ngaingai. Kan hrang ih nan cem heu nak hmuahhmuah cu a letsawmzaa in kan biak cung Pathian in thlasuah bongmal ron lo pek sin hai hram ko seh tin thlazaa kan lo cam sak a si. Nan tuah nan ttuan nak tinkim cio ah hlawhtlinnak thlasuah hmu hram ko uh! Nan zate parah kan lungawinak kan thlacamnak hi Pathian in a tak in ron kim ter hram koseh! Kan lo hrelh mi nan um pang silen Bawikhrih hmin in in ngaithiam uh!

Lungawinak tampi thawn,

Mangpi & Dimte

Pathian Number Paziatnak Ah Na Ret? - Mai Esther Dimte (HLD)

Minung hi a duhhaam zet mi le ma'i neih cia, co cia, ngah cia mi ah lungdiriam thei dah lo mi kan si. Cui kan duhhamnak ruangah a tawk zo ti kan thiam thei ttheu lo. Midang in rak hmu tu pawl in mifamkim le soisel ding um lo ah in ruat ih in lawm rero lai ah lungawi ten cohlang men lo in kanmah le kanmah kan famkim hrih lo nak le kan tlaksamnak pawl kan hmu awk ciamco ih kan di a riam thei dah lo. Pathian hnen ah kan saduhthah le kan lungthlitum hmuahhmuah ngah thei ding in thla kan cam ciamco ttheu ih kan duhvek cekci in kan thlacamnak in let sal lo tikah Pathian kan mawhthluk ciamco ttheu. Himi thawn pehpar in thuk deuh in kan ruat tlang ding ka duh. Tahtthimnak ah; tlangval le fala in ka fala/nupi (or) tlangval/pasal ding cu a tanglam vek sinak a nei tu a si ding tin rikhiahnak nei in saduh kan that ttheu.
1. Pathian zumtu a si ding
2. Bible siar paih tu a si ding
3. Hnattuan paih le zaangzel lo mi a si ding
4. Farah le zonzai duhdawtu a si ding
5. Phunsang tlawng in degree ngah tu a si ding
6. Hlasak thiam le music lam paih tu a si ding
7. Zu in mi a si lo ding...tvp...in kanmah ten a sangsang ten kan ruat ciamco ttheu. Hitin saduh kan that rero lai ah hin Pathian kan ron lo lawlaw. Pathian hnen ah himi kan tar mi vek cekci sinak a nei tu in pek hram aw tin a hnen ahcun zaantin thla kan cam ttheu. Hinah kan palh zet nak cu ziangmi a si ti silen, kanmah duhnak kha number pakhat nak ah kan ret ih Pathian nih kan duhnak pawl in kimter sak ding kha number pahnih nak ah kan ret mi hi a si. Milai in saduh kan that thei tawk cu kan hmu dah mi, thei dah mi le tep dah mi pawl par ah hngat awk fang khi kan ruat ban cu a si. Cui kan mitthlam ih kan cuan ter thei ban mi lengah Pathian in kan hrangah ziangvek in khua in khaang sak ti cu caan tampi ah theih kan tum ttheu lo. Pathian hi kan duhduh kan fial thei mi kan hnen-um vek ah kan ruat pang ttheu. Leilungtlun pumpuluk sersiam ih a uk tu kan Pathian cu kan duh mi kan tuah ter ding a si lo ih kan duhmi le amai duh mi a bang awk le bang awk lo kan sut ding sawn a si. Kan mai duh mi hnak in kan hrang ih a ttha a ti mi in pek ding sawn kha kan dil ding mi cu a si.

Atlun ih tahtthimhak kan saduhthah tlaangpi ka rak tar zo mi mal lai kan zoh sal asilen mizaan ih kan duh mi le tuini ih kan duh mi an bang awk lo zia kan fiang ding. Tahtthimnak ah #1 nak cu Khrifa si mi hmuahhmuah ih duh mi a si ding ka zum. Kan pasal/nupi ding cu Pathian zumtu an si ding saduh kan that hlanah kanmah lala teh Pathian zumtu kan si maw ti kan cekfel awk hmaisa ding a thupi zet a si. A dang pakhat lala zoh sal sehla: #6 nak hlasak thiam le music lam a paih tu a si ding timi zawn te khi ngah ngaingai bang ta sehla, thildang tuah paih/thiam lo in a cumi lawnglawng tla a tuah ahcun a tuan ah maw a tlai ah simaw kan ning tengteng ding. Cutikah kan saduhthah pasal/nupi ih a sinak kan thleng duh tengteng ding. Kan nauhak deuh lai ih kan lungthlitum pasal/nupi ding le kan upa deuh hnu ih kan lungthlitum pasal/nupi ding hi an bang awk hrimhrim lo ding. Caantampi ahcun kan miduh kan co tin kan ruat awk ttheu. A ngaingai ten ti ahcun kan hrangah Pathian ih in rak retsak cia mi kan co sawn a si kha kan thei hngilh pang ttheu.

Unau, Bible sungah kan zoh a si len Matthai 6:33 sung ahcun a ram le a felnak kan hawl hmaisa a silen thildang hmuahhmuah pek beet kan si ding thu fiangten in sim a si. Sihmanhsehla, mitampi cun zapi hmai ih thlacam le biakinn sung ih hlasak, thuthangttha sim, Bible siar tivek lawng khi a ram le a felnak hawl hmaisa ah kan ruat ttheu. Angaingai ten kan ti a si ahcun ziang kan tuah mi tinkim ah siseh, ziangtik lai caan khal ah siseh, khoi hmun khoi ram kan um khal ah siseh amah Pathian kha number pakhat nak ah kan ret ringring ding a ttul a si. Kan saduhthah le kan planning hmuahhmuah kha number pahnihnak ah kan ret ding sawn kha Bible in in zirh mi a si. Thufim 3:6 nak siar aw.

Zumtu diktak kan si ahcun tisa lam in saduhthahnak tampi kan nei ciamco lo ding. Ziangruangah tilen kan duh mi thil ziangkim ih hmai ah Pathian kan ret hmaisa ruangah le amai duhdan vek ih lai in relsak dingah permit kan pek zo ruangah a si. Kanmahten kan nitin nuntu khuasaknak ding hrangah khua kan khaang a si ahcun kan thin a baang zet ih kan bei a dong ttheu. Sihmanhsehla, Pathian kut ah kan ap hmaisa ih zumhngamnak thawn tumcop Pathian ring in ke kan kaar a si ahcun kan minung thluak ih ruahnak hnak ih sang sawn le mak sawn in lam in hruai ttheu a si.

Pathian cu kan nunram ah number pakhatnak ih kan ret thei a si ahcun duhhamnak thinlung khal kan nei lo ding ih kan nei tawk, hmu tawk le ngah tawk ah kan lungdi a riam ding a si.

Na Zumh Ahcun Miluat Na Si - Za Biak Nawl

Tuisun hi Ni sunglawi hleice a si mi misual nangmah le keimah ca-ah kan Bawipa Jesuhkhrih vailam cung ih a thih ni, Ni sunglawi a si. Cui ni sunglawi cu nangteh zei tin seh na hman dan si? Minung kan si bang in kan hman dan ai bang cio lo lai. Mitthen nih lungawi thusimnak khal in a hmang mi kan um lai, Mitthen nih pumh le khomh nak khal in a hmang kan um lai. Riantuannak ram si bang in riantuan khal kan um lai. Na rian tuannak ah teh na thinlung ten thla teh na cam maw? Bible thawn thazaang la mi khal kan um lai cu lak ah nang le kei teh zei tin seh kan caan kan hman? Nangmah le keimah ca-ah a fak bik mi thihnak tiang tuar in a nunnak a pek mi hi to sawh le it sawh in kan caan kan hmang pang maw? (Matthai 26:39)

Kan Bawipa Jesuhkhrih thih ah khan thil mak pasarih a tlung ih cu lak ah cun panih ten in ka taar lai.

1. Jerusalem Temple puanzaar kha a lu in a taw tiang a tlek (Matthai 27:51)

Ahan lio ah Jerusalem Templel hi khaan thum in tthen a si ih cui khaan thum nak cu mi zei poh nih lut a ngah lo ih puithiam thianghlim lawglawng nih an lut kho mi a si, Asinan tui sunah Bawipa Jesuhkrih vailamtah cungih a thih zawngah cui puanzar cu a tlek, Israel pawl cu an sual ngaihthiam nak dingah puithiam nih ngeihthaim nak Pathian hnen ah a deih sak theu,Cu bantuk in kan nih khal kan sual bu in Pathian kan tong kho lo sinan Fapa Jesuhkhrih thisen hmang in kan sual nak cu kholh sak a si ih cui thisen cu nangmah keimah ca-ah a thlet mi si ti ih kan zumh ih kan pom ah cun miluat kan si lai.

2. Mithi an tho (Matthai 27:52)

Khuahlan ahcun nang le kei misual hi sehtan kut sungah rak um mi kan si. Thlarau lam ah mithi kan si, Tuisun ah kan Bawipa Jesuhkhirh thihnak thawngin thlarau lam ih mithi kan sinak in miluat kan si ih cui mi luat kan si nak cu tuisunah kan Bawipa Jesuhkhrih vailamtah cungih a thih nak le mi zomh teih nak, mi nautak nak a tuar mi vialte hi mi ca-ah si lo nang mah le kei mah misual ca-ah a si ti hi kan zumh ih kan co hlan lawng ah thlarau lam ih mithi kan si nak in kan luat nak cu a si.( Titus 2:14)