Jesuh hi naute asi nawn lo

Hmunkip um nan zate cung ah Christmas deihnak um ko seh!

Mtt 1:21 “Fapa ahrin lai ih ahmin ah Jesuh na sak lai zei cah tiah cun a mi kha an sual nak in akham hna lai”

Tahan ah kan um i nitinte mawtaw saikal in ai taih i athilo hmuh awk an um lengmang. Ka lungthin ah asuak mi cu pathian khamnak aco hmang maw? A piangthar hmang maw ti hi asi. Dawtmi Rom 5:12 ah cun “mi pakhat thawng in vawleicung ah sual alut ih sualnak nih thihnak arat pi” ti kan hmuh Adam thawn ka ni pehtleinak cu kan thih kho nak ah hin asi. Dawt mi Saam 49:18-20 ah cun “mi cu zeitluk in rum hmansehla a rumnak nih thihnak in a khamh kho lo lai” ati. Ziah tiah cun thihnak in kham kho tu cu Jesuh lawng asi ruangah asi. Kan duh ah duh lo ah thihnak nih a kan hngah ko. Kan caan aphanlo i si ko. Cuiruangah pathian nih thihnak in luatnak dingah dawtnak le zangfahnak ruangah zungzal khamhtu ding a kan pek. Laksawng
a kan suah mi hi na co zo maw? Mi vial te cah asi. Man lo asi, thleidan aum lo, a zumtu cah cun zungzal nunnak asi. Jn 5:24 ah “ka bia a thei i a ka thlahtu a zumtu cu biaceih nak a ing lai lo, thihnak in nunnak ah a lan cang ati.” Dawtmi Jesuh hi naute asi nawn lo. Bethlehem lawngah si lo in Calvary ah a thi hnu ah a thosal ih pavar lam ah kan cah a thisen put in ngeihthiam a kan deih saktu asi. Hlaphuahtu nih ngeihthiamnak tling le zungzal nunnak cu a ser mi remnak thawng n an pek cang ati. Curuangah na tuahmi na tuanmi par ah si lo in Jesuh tuahsaknak par ih lung awi thu sim hi pathian nih aduh bik mi asi. Vei khat cu lettama pa kha Evangelish pa nih zarh khat sung pathian thu asim ih ai fiang kho lo. A hmaizarh ah Evangelish pa cu lettama pa’i hnenah ava leng ih cabuai dawh te ih atuah cia mi kha zipaw ai lak ih kan remh sak lai ati…ai ai ai thamhlah ka theh cangmi asi ati. Cutikah Evangelish pa nih zarh khat kan simh mi thu kha hi ban tuk hi asi ati Jesuh nih atheh cang nang rian na nei nawn lo ati. Cu le veten khamh ai fiang ti asi. Dawtmi Christmas hi kum tam nawn kan hmang cio lai. Vawlei ah Jesuh asuah san taktak hi thudang ah si lo in thihnak kan tih ruang ih ther le phang ih kan umnak in luat ter i khamhnak tling co ter a kan duh ruangah asi. Jesuh tuah cia mi parah nai lomh lo ah zei parah seh nai lomh nawn lai? Lomhnak sim kho tu kan si cio nak lai casiartu nan za te cungah pathian nih thlaw in suah hram hni she! Amen

Pastor Hme Bik,
Tahan

Christmas laksawng!

Merry Christmas to you all!

Bawikhrih ah ka duhdawtmi khuazakip um unau pawl, nan zate cah Christmas laksawng suah kan duh hni mi cu hi capar tawi te hi asi. Asiartu nan zate cungah Pathian thlasuahnak um hram ko seh!

Zumtu kan si ko nan Pathian kawhnak aw kan ngai lo tikah kan cung i thil a tlung theu mi pawl hi zeitinseh kan ruah cio? Bible casung i kan hmuh mi tampi lakah Pathian kawhnak aw a ngaitu Mary le Pathian thutiam a zum lo tu Zechariah kong zoh khawm dingah ka duh! Abijah ramtthen sung i Pathian thusimtu Zechariah cu biaknak lam ah rinsan ngaingai mi upa pakhat asi ko nan vancungmi Gabriel nih “nan nu Elizabeth nih nau a pawi lai i cui naute cu Mesiah arat nak ding thu a rak phuangsungtu asi lai” tiah asimh i a zum lo. “Kan nu a tar tuk cang cui thil cu asi kho lo mi asi” tiah zeizongza ti kho tu Pathian hngilh tahrat in a el (Luke 1:13). Cuini thok in naute asuak hlan lo a ring kho lo tiah Bible sungah fiangten kan hmuh. Zumtu nang le kei teh Zechariah bantuk in khrifa si ih biak nak lam khal ah hruaitu si ko bu in Pathian kawhnak aw ngai lo in kan um pang maw? Kan nunnak tawhtlaitu le zeizongza sersiamtu Pathian asi zia kan hngilh pang maw? Pathian nih lei le van a sersiam ah a kut in a tuah lo i a kaa in si “um seh” ati i thil zeipoah an rak suak dih. Minung lawnglawng si akut i a tuah mi cu kan si. Amah nih "siseh, cangseh" ati ah cun nang le kei nih Scienctist khal si uh si la, Doctor khal si uh si la…zeihmanh el kho nak nawl kan nei lo. Mary kha vancungmi nih nau na pawi lai i na sungin vuleicung rundamtu Messiah a suak lai tiah a rak simh ah khan a rak el lo. A thinlung innka ong tahrat in kan bawipa Jesuh khrih cah hmun a rak pek (Luke 1:38). Tuisun ah nang le kei khal Mary bantuk in kan thinlung innka uakpin ong uh si la rundamtu Jesuhkhrih cah hmun lawn ter ve cang uh si! Kan riantuan, kan khaisim a tam tuk ruangah biakinn kan tian kho lo nak caan rel cawk lo asi pang maw? Thlacamdaan a taw le lu hmanh ka thei nawn lo kan ti pang maw? Kan mah lawng kan si lo. Kan mah hnak i a bisia deuh mi an tampi. An mah bantuk kan si ve lo nak dingah tuisun ni thok in kan phut lo le kan tawk lo bu in thlasuah an kan pe ringring tu Pathian panh cang uh si! Minutes panga te lungawi thusim nak le sual sir i thlacamnak in caan hmang uh si la misual dawtu Pathian nih kan sualnak an kan ngeihthiam lai i mangbangza khuaruah har thil kan cungah a tlun ter lai. Hi ca a siartu nan zaten cungah Christmas lungdaih hnangamnak le lungawinak famkim cu atu le kumkhua in um camcin hram ko seh!

Tuanbia theihpit mi Minung - Salai Cung Thawng Lian

Mi tam pi cu kan ruahnak ah kei cu "zeihmanh ka si kho lo lai. Ka thluak a sia tuk, hawi ka bang lo, thil ti khomi ka nei lo, san ka tlai lo" tiah kanmah le kanmah thasianak kan ii pe lengmang ii thil poimawh ngaingai a si. Kan ruahning bantuk in minung hi kan si taktak ti hi theih a t'ul ngaingai. Thil ka ti kho lo tin a ruat mi pa nih zei a tuah poh ah ka ti kho lo lai tin a ruah poh ah a thil tuahmi a hluhsuah kho lo lai. A ruang cu a lungsung ah t'ihnak a um ii thil a thiam zat kha a umek in a suah kho nawn lo. Cui ruangah kannih khal zei kan tuah poh ah hluhsuah te in kan tuah kho nak ding ah kan ruahnak, kan ruahning le kan lungthin hi kan thlen a hau.
            Abraham Lincoln khal a san sungah kumkhat hmanh tlawng t'ha ten a kai lo nan American President a t'uan kho ve ko.
Bogyoke Aung San khal Natmauk khua fate ah a suak mi a si ko nain kawlram Zalennak a ngah khonak ding ah a hruaitu pa pakhat ah ai suah ve.
Senior General Than Shwe khal kyaukse myo ah a suak nain kawlram a duh poh in a uktu ah a si ve ko hih. (a lungput a t'hat lo lawng hi a poi ii si)
           Kan lairam ii hminthang tete pawl khal mi sawhsawh in ai thawk cio mi an si ko. Kannih teh mi pipa, tuanbia/robia(history) nih kan hmin a theih pit mi ah kan ii suah ve kho lo tur maw? Vawlei cung kan nun sungte lawng ii mi theih mi kan si ahcun a poi lai hih! Kan thih hnu in vawlei a dongh tiang tuanbia/robia ah kan hmin a tan ter khotu si ding in ii zuam cio uh sih!

Hruaitu Vs Mipi Debate hmatpe tu awkam!

Tuarthlua tlang unau za hruaitu maw thupi deuh mipi ti mi dabate ai tel mi nan za te cung le hmat pe ve ding in can aka pe tu naza te cung khalah tampi lungawinak ka nei. Hi dabate nakah hin hruaitu mipi hi kan thupi veve. Asinan atucu hmatpek ding asi bantuk in Hruaitu thupi deuh timi number ( 1 ) nak hi thu el nak paruk sungah keimah karuah dan in cun el nak sungthu ah hmat tam cem kapek hihi cu thu el danthu ii hmatpek asi. Bible sungah hruaitu kan zoh tikah pathian ai rinhsan milawng nih a mipi ahruai kho. Joshua nih Israel mi a hruai hni ah khan ral doh lai ding kim ten pathian ruahnak a deih ii ral a neh tik khal ah pathian hnenah lungawi thu asim. Hruaitu nih kan tuah ding mi thil poh ah Joshuah bantuk in pathian hnen ah ruah nak le bomhnak adeih tu le David bantuk in pathian tihzahtu sihi athupitaktak. Ahme bik le tha zangder mi khal hmuhthiam nak neih ahau(Rom15.1). That lo nak kha that nak in aneh kho tu ahau(Rom12.21). Mipi khal zeibantuk in seh kan thupit Moses kha Israel mipi umhlah seh la pathian nih hruaitu ah are lai maw? Hruai ding mi mipi um ruangah hruaitu suak kho mi asi. Pakhat le pakhat dawt nak toidornak zawnruahnak le lungsau nak ahau(Rom13.8) . Hruai tu nih pathian atihzah loah cun Hruaitu tha asi kho lo. Mipi khal nih hruai tu thu ngai lo mi cu pathian tihzah lo asi. Hruaitu le mipi cu aikhat athupi veve mi asi bantuk in kan ti kho tawk cio ah lungrual ten khrih ah pakhat kan si bantukin kan khua kan ram thansonak ding cah ii zuam cio uh sih (1corin1.24-25).

Lungawi nak tam pi thawn,

Hrang Tei Sam

Kentucky, USA

Mipi an thupi deuh tin pathumnak ngahtu i cangan mi

Duh dawt mi ram thlo unau zaa nan dam lio a si cio ko lo maw? Kei khal a tu tiang cu pa thian dawt nak thawng in ka dam. Nan ca ngan mi tete le khua ram nan duh dawt zia ka rak hmuh ii kai lawm tuk kan khua le kan ram te nang mah le kei mah nih kan dawt lo ah au nih seh an dawt hlei lai san kan tlaih lo bu le hawi kan bangh lo bu ten a si kho sung in kan tan tial mal a hau ko hih.cun hruai tu le mi pi kawng ah cun kei ka ruah ning ah mi pi nih kan tuan kan tuah lo ah cun hruai tu a mah lawng nih tuah awk le ruan awk a tha lo. Hruaitu cu tuah ding le tuan ding mi pi hnen ii thawng thanh hi a rian a si ko. Hruai tu hi kan lu an si ii mi pi hi hruai tu ih a kut le a ke kansi tiah ka ruat. Lu lawng kal in kut le ke tel lo in rian a va tuan ti ka thei hrih lo cui ruang ah mi pi nang mah le kei mah na tan ahau. Cun pa khat kan har bu le kan fet bu ten khua ram rian tuan nak ah ti in 2011 sung fan khuan ding kan ti mi kha a bur khodeuh hrih lo mi tete a si kho sung in tan rak la in rak bur cio ding in kan sawm hni .cun kan dung nai hrawng kha mail sung in thu tla ka ni ell phah phah a hman mi bak a si ko khua ram kan duh dawt cio ruang ah a si ko ram thlo mi kan za ten lung rual ten tang khat ding in kan sawm hni .ka ngan sual mi a um si le ka ngai thiam uh! kai lawm.

Hmet Ceu

Texas, USA

Mipi athupi deuh tin pahnihnak ngahtu cangan mi

Hi debate tuahnak ah Mipi thupi deuh, ti lam in kai tel kho ruangah lungawinak sim cawk lo ka nei. Zei thil kan tuah le khua kan khan khalah mipi duhnak deuh in siseh kan ti ringring theu kha. Cun Hruaitu a hril tu khal kha mipi thotho kan si. Zeizongza kan tuah khal i mipi duhnak deuh siseh kan ti hlei ah hruaitu tiangtiang a hril tu a si mi le thazaang cahnak tam deuh a nei mi MIPI hi cu a thupi deuh ko.
Mipi kan thu pit deuh nak cu hruaitu nih mipi a ban ter ti hi a um dah lo. Mipi tu nih hruaitu an ban ter ti hi cu a um kho, a thei khal kan theih dah ko lai. Mipi kan lung ai rual lawngah thil zeizongza hi a tlamtling kho deuh. Mipi hi an kan hruaitu ih thu el kho, thu ngai kho
tu kan si fawn tik ah kan rak thu pi ngaingai. Mipi lung i rualnak khua le ram cu Ral vial te khal nih an tih i, a thangso thluah mah ko.
Lung i rualnak, thu ngainak, i hmuhthiamnak, zawn i ruah nak, zangfahnak, i ngeihthiam nak, i dawtnak tibantuk pawl tampi a um hi vial te khal hi i neih kho cio sehla hruaitu pakhat hnak in mitam deuh Mipi i kan neih/hman ah cun a thahnem in hmual khal a nei deuh lai.
Hi ti a si ruangah Mipi a thu pi deuh. Hruaitutha si ding hmanhah "MIPI" tha si hmaisa a hau. MIPI tha na si lawngah hruaitu tha na si kho lai. A thu pi deuh mi "Mipi" tha si i zuam cio hram uh.

Thla Peng,

Indiana, USA

Mipi athupi deuh tin pakhatnak ngahtu i canganmi

Pawl komh cu mi pi hmun khat te ih rian tuan khat ding ih ai tum mi asi bang in mi pi lung rual nak, mi pi thu neih ral rin nak le thil tha ah hruai tu pawl thu ngai le zulh nak ti in pawl kom than so nak ah mi pi kan thu pit nak fian ter ding in thu hmai hruai ah von langh ter ka duh.
Mi pi lung rual nak lawng ah rian ttha tuan kho asi ih hlawh tlin nak khal aum theu. Hngerh te khi zoh tik ah thil nung vial te lak ah a fa te bik sihmanhsehlaw an lung an ni rual nak ruang ah an ei khop in tthal caan ah rawl an ni khon kho. Cu ban tuk thiam thiam in inn pa khat a dir kho nak ding ah ban thuam tam pi hmun khat ih an dir a hau bang in mi pi lung rual te in hmun khat te ih kan dir asi ah cun pawl kom a thang so ko lai
Mi pi duh nak le lung kim nak in hruai tu nih rian tuan asi theu tik ah hruai tu cu mi pi ih sal ti kho asi ih thu nei tu cu mi pi kan si. Hruai tu palh cu remh awk a tha na in mi pi i palh cu remh awk a har. Kan Bawi Jesu thing lam tah nak a tuar kha hruai tu pawl nih a sual nak an hawl na in thih nak tlak in Pilot nih a hmu lo. A si na in mi pi nih Barnabas kan suah sak aw la Jesu kha thing lam tah nak ah khenh si seh an ti tik ah Pilot nih thing lam tah ding in bia a khiah. Cui ruang ah mi pi thu neih ral rin nak hi pawl kom than so nak ah a thu pi ngai ngai.
Hruai tu thu ngai le zulh lo cu pawl kom le Pa Thian zei rel lo asi deuh. Hruai tu cu mi pi hmang in Pa Thian nih hril mi an si. Pa Thian bia in Moses nih mi pi zoh awk ah dar rul a tar tik ah a zoh mi poh nih dam nak an hmuh. Tuu khal a khaal tu a zulh ko ah cun a tlau dah lo. Cu ban tuk in mi pi nih hruai tu pawl ih thil tha an tuah mi ah thu ngai le zulh kho asi ah cun pawl kom nak a thang so ter tu asi ve.
Cuiruangah lungrualnak, thuneihnak, ralrinnak le thiltha ah hruaitu thungai le zulh ding in pawl komh a thansonak dingah mipi kan thupi ti hi pumpak pakhat cio nih kan i nunpinak lai Bawi khrih hmin in kan sawm hni. Ka lungawi!

Bawi Nei Thang,
New York, USA

Hruaitu athupi deuh tin pahnihnak ngahtu canganmi

Dabate tel ka duhnak san cu cangan ka thiamh deuhnak dingah, ka ruahnak a ka kauhter deuhnak dingah, hmuh theihnak kai be lai ti ruahsan nak ka nei, tel ka ngah ti ka theih in hruaitu hi a thupi deuh ti ka ruah. Mino hruaitu, VMP hruaitu ka tuan mi hi zei ka siloning kai hmuh tikah zuamnak thinlung thawn kai tel mi a si. Debate kan tuah lai an ti tikah mipi maw thupi deuh hruaitu an ti lo, Hruaitu maw thupi deuh mipi ti asi hruaitu thu pit deuh ruangah an ngan hmaisa ko khah. Mah le mah hmanh ai uk kho lo mi kan si tikah kan mah hi hruaitu kan si ti i theih a hau. Mah le mah i uk kho ah cun hruaitu tha kan si ko. Cuiruangah hruaitu hi a thupi deuh. Hruaitu um lo in mipi lawng an i hruai ti ka thei dah lo, nan thei ciao maw? Hruaitu nih mipi a hruai hni, mipi nih hruaitu a hruai lo. Mipi hnak in hruaitu a thupi deuh i hruaitu hmanh ah hin hruaitu tha hi a thupi deuh hrih.
Fa le hruaitu hi nu le pa kan si. Pu Ram Luai tei sung hi a nu le pa nih an fa le an hruai that tuk ruangah mai ke cung dir kho ah an i suah dih ti seh la a sual lo lai, cuiruangah hruaitu a thupi deuh.
US um Ramthlo pawl nih Vantualrawn meisa vannak dingah tiah hruaitu pawl hauha nak in tangka tingkul lenglo an bomh, mipi nih an hoha ti a si lo, hruaitu hoha ruangah a si. Hruaitu cu mipi cungah a um a thupi deuh ko.
Pathian nih Israel pawl kha hruaitu um lo in kanaan ramah kal uh a ti lo, hruaitu a thupi a ti i moses a hril. Moses athih hnu hmanh ah Joshua nih a hruai hrih hni. Pathian nih a thupi a ti mi a thupi lo nan ti ah cun i ruat ko uh. David siangpahrang kha Pathian tih zah bu in Israel pawl a hruai tikah an ram a nuam, ral an neh cu lawng hmanh si lo in a fapa solomon tiang in thluasuah nak a co hrih.
Hruaitu tha si dingah cun Pathian a zum i ai bohsan taktak mi si a hau, Pathian tih mi si a hau, Duhdawtnak, zawnruahnak, tangdornak, lungsaunak, hruai duhnak, mizaangfahnak, hruai thiamnak, dinfelnak, fimthiamnak neih a hau. Tlamtlin deuh khal a hau. Hi ti kan i hruai a si ah cun kan khua kan ram kan minung kan thangso ko lai. Ka lungawi tuk.

Hrang Lian Thang,

Malaysia

Hruaitu athupi deuh tin pakhatnak hmutu i cangan mi

Tuarthlua tlang unau za Debate tuah kho dingin pathian nih cantha a kan pek i pathian nih thla suah kan pe ko seh! Debate tlangtar Hruaitu a biapi deuh, ka ti. 1929 kum Great Depression vawlei cung pumpi ah caan asiat lio bik kum asi i U.S.A khal asiat dih cikcek tum asi economic atla dih caan asi i zeiruangah seh hitin kan ram a siat ti an zoh tikah a result an hmuh mi cu hruaitu tha lo ruangah asi. American president Herbert C. Hoover tuan lio asi i mipi nih kan ramah hruaitutha kan tul ko ti in thla an cam. Cun president Franklin D. Roosevelt nih 1933 in a von sawn i U.S.A cu a thangso thluahmah, economic khal a kai thluahmah, a tu i US um pawl i kan hman mi Social Security khal hi a mah tuah mi si i; cuiruangah Hruaitu a thupi deuh ko. Cun hruaitu thatlonak ram kan zoh sal lai. North Korea le atu i a buai cuahmah mi Lit via & kawlram te pawl hi an si zeiruangah ti si ah cun hruaitu President that lo ruangah si ti hi kan hmuh cio ko lai. hruaitu a that ah cun zei ban tuk khal mi pi san tlai lo hmanh seh, ram a dam ram a thangso. President Franklin D. Roosevelt zeiruangah seh, U.S.A 1933 kum in 1945 kum nga tiang a tuan ti ah cun hruaitutha hotutha asi ruangah kum 15 sung a tuannak a si. Communist uknak lawng si lo in Democracy uknak khal ah hruaitu hotu an that lo ah, cun ram asiat dih ko. Cubantuk in Organization pawlkomh pakhat khal ah hruaitu kan bia pi deuh ko. Cun an ti tawn mi cu hruaitutha si dingah cun hruaimitha si a hau an ti. D. Roosevelt te pawl khi hruaimi tha an si hlei lo. Hruaitu hnak in hruaimi an um hmai sa zei ruangahseh hruaitu ti mi hi vawleicungah an hril i an tuah ti cu a thupi deuh ruangah asi. cun hngerhte hmanh nih an hruaitu a thatruangah a fur thal ti lo in ei awk an nei. Cun an tahthimh theu mi minung hi ke le kut te pawl hnak in lu a thupi deuh. Kut le ke cu tan hmanhsehla kan nung ko lai lu cu tan sehla kan thi ko lai ka ti. Lu nih a hawinak lam poh ah kal asi ko. Kan miphun kan pawlkomh, kan ram, damnak cah cun hruaitu, hotu kan biapi deuh hrim hrim ko ti hi si seh! Ngan ding a tampi nan kan suai cia mi A4 tlap khat bak asi ko ti in ka ruat. Mipi hnak in Hruaitu Hotu kan thupi deuh ko.

Lomhnak tampi thawn,

C. Rual Cung

Texas, USA

Hrang Lian Dim interview!

Daihtu: Bawi Nei Thang (BNT) le Thla Peng (TP)
Daihmi: Hrang Lian Dim (HLD)

BNT & TP: Na hmin, na suaknak khua le na tlawngkainak pawl?
HLD: Ka hmin cu Hrang Lian Dim asi. Falam peng, Ramthlo khua i suak mi ka si. Ka tlawngkainak pawl cu phunhrek in phunsarih tiang B.E.H.S Ramthlo ah ka kai, phunriat cu No. 9 B.E.M.S Kalaymyo ah ka kai i phunkua cu No. 1 B.E.H.S Kalaymyo ah ka kai. Phunhra camibuai hi No. 2 B.E.H.S Tahan kuttang um Banner Boarding School in 2002 ah a ong mi ka si. Cun, University of Kalay ah phunsangtlawng ka kai i Geography major thawn 2007 ah B.A degree ka ngah.

BNT & TP: Na nu le na pa, suahpit unau hmin le an umnak nan kan sim kho lai maw?
HLD: Pa Con Iap le Nu Biak Leng te’i fa le pasarih lakah fanu upabik ka si. Ka nau le pawl cu:
1. Salai San Uk Thang, B.A (Eco), M.div final year, GFA Bible School, Yangon)
2. Mai Van Cer Mawi, B. Sc (Physics)
3. Mai Ngun Nei Mawi (2Ds, 2011)
4. Mai Jenevie Tha Sin Mawi (8th grader)
5. Mai Sui Tin Dim (3th grader)
6. Mai Rebecca Honey Thiamremruat (1st grader) pawl an si i Mawite le Sante hi cu Yangon ah an um. Midang pawl cu an zaten Kalaymyo, Sagaing Division ah an um.
Hminhsin: * Ka nau Thian Bawi Peng (kum 1) nih 1994, June ah sungdok in le ka u Than Hrang (kum 23) nih 2006, February ah motorcar accident in mual an kan liam tak.

BNT & TP: Na hngaksiat lio na rak ruat mi le si na rak duhbikmi pawl hi zeiseh an si?
HLD: Ka hngaksiat lio ah kan sungten lo kan riak i cunah cun zaan ah khin van ah arsi le thlapi tleu pempem in an i dawhnak an langh ter mi cu deute cung in kan rak zoh i arsi tla ka nau le thawn kan rak rel ciammam theu. Culio ah kan lo in hlatnawn pi ah khin lo kaang lio ka hei hmuh i cui meisa depdep ten a tleu dukmak mi pawl cu ram thangso le ram lian pawl i an electricity le an khuasung mawtaw, tlangleng le vanzamleng ko khi ka hei bangh ter hni i “khibantuk ram ah khin um kho in tlawngkai kho ve sehla ka va duh ve” tiah a thupten saduh ka rak that lengmang. Tuisun ah cun ka um ngaingai cang. Ka hngaksiat lio i poster cung le video sung lawng i ka rak hmuh ban mi inn dawhdawh, pangpar dum dawhdawh pawl lak ah ka tlongleng i hnarkawng, mingo, samrang le mifimbik tiah kan hngaksiat lio i kan rak ruah mi pawl cu ka hawi le an si dih cang.
Minung hi kan umnak le kan pawngkam um minung pawl zoh in Si kan duh mi ai thleng lengmang. Eg.
1. Cazirh thiam tuk mi sayama Zai Par i tlawngta ka rak si lio ah a mah bantuk hlekhlek in tlawngsayama si ka rak duh. Cucu phun khat ka kai lio ah asi.
2. Phun li ka kai lio ah cun saya Za Ceu Lian bantuk in capo sai thiam, cazirh thiam, mi hnemh thiam mi si ka rak duh. Hikum hi ka naupate Thian Bawi Peng nih a kan thih tak kum asi i saya ceu nih cun kan khan sung um tlawngta vialte sumpai a rak kholh hni i an rak ka topit. Ka hngilh kho lo.
3. Let hnu bik ih si ka duh mi cu Social Worker asi i atutiang kai thleng hrih lo.

BNT & TP: Na tlaihtleng (motto) hi zeiseh asi?
HLD: “Sunmang ah a uak tuk mi a um lo” ti asi. Pathian nih ti kho lo mi a nei lo ti zum bu ten zeipoah ah ruahsannak sangpi le duhnak lungthin taktak thawn kan thihhnawh hni si ah cun a tuan in maw a rang in simaw kan sunmang pawl an ra suak dih kho ko. Kawl pawl nih “Yin lauh hmaan hmah, Doo lauh yah” an ti bantuk in cui tumtahnak, ruahsannak hmanh kan neih lo ah cun “kan mah kel” kan si ringring ko lai. Cuiruangah sunmang ka zumhnak le ruahsannak thawn nilin khua al ti lo in le ka baang ka cei, ka huam nawn lo ti siang lo ten ka neih mi sunmang dawi phah in ka hmai ah ka kal lengmang nak asi.

BNT & TP: Tachilate, Shan ram ah na um dah maw? Na phanh dan, um zat kum?
HLD: Ka um dah ko. Ka tian daan cu Nu Tin Thlia khua a hong tlawn lio ah keimah le midang kan khua mi Pa Tawk Kung, Nu Cer Dim, Nu Biak Nuam Sung, Nu Tuan Kip Cer le tla thawn 2002 April thla ah kan rak zul i a kan kal pi. Kei le Sungte kha kan tian i zarhnihnak ah Thailand ram, Chiangmai ah visa lo in an kan thlah i cunah cun kumkhat le seu ka um.

BNT & TP : USA na tian kho dan na kan sim kho tur maw?
HLD: 2008 ah khan Berkeley, California ah Global Slavery timi conference ah sawmnak ca ka ngah i B-1 (tourist) visa thawn ka tiannak asi. Cunah cun, 5minutes thusimnak, thlacamnak le bawipa zanriah petu tuanvo ka nei. Bawipa zanriah pek timi hi Rev. nih sangreu a seu hnu ah le sabit hang a thlet hnu ah Ushers pawl pulpit cungah kan dir i mipi pawl kan pek hni. Cui kan pek hni dan cu “this is the body of Christ for you, this is the blood of Christ for you” kan ti hni i “Thank you” an kan ti. Conference theh veten Washington D.C ah ka kal i ka visa kha F-1 (student) ah ka thlen. English Now, Maryland ah thla thum le Inlingua English Center, Washington, DC ah kumkhat ka kai hnu ah Shenandoah University, Winchester ah Essay ngannak in full scholarship ka ngah i cutin tuisun tiang F1 visa thawn US ram ah nunnuamten ka tlonlen kho nak asi.

BNT & TP: Atu na tuan lio mi na kan sim kho tur maw?
HLD: Atucu tlawngkai lio mi ka si ruangah Part time lawng in ka tuan.
1. kan tlawnginn i Foreign Language Department ah Institutional work-study ka tuan
2. USA Ramthlo pawlkomh ah 2010 in atutiang Secretary ka tuan
3. RZNP i Fimthiamnak foundation ah USA Ramthlo Pawlkomh in palai ka tuan

BNT & TP: USA na tian hlan ih Thailand le Yangon ih na tuan mi teh?
HLD: Thailand le Yangon i ka rak tuan cem mi cu aw leh asi. Aw ka leh sak mi a tambik cu kan ram in Thailand ram ah puaisa pawl nih an zuar mi Human Trafficking Victims pawl an si. Thailand ram ah visa lo in an um i hnen-um tuan na, taw ai zuar na, Factory i tuan na le kutdawh tuan na pawl an si. Hi victims pawl hi kawlram a kenkip in ra mi an si ruangah a tulhnak hmun poh ah khual ka tlawng lengmang i kawlram cu ka tawl theh nawn ah a cang. Thailand khal ah visa thawn veihnih ka kal.
Tlawng ka theh veten Executive Search Co., Ltd, Yangon i Human Resource Department ah Assistant of Human Resource Consultant in thla 18 ka tuan.

BNT & TP : Atu na tlawng kai mi hmin, na lak mi subject, credit le kum ziat nak kai lio seh na si? Kawl ram le USA university ai thlau ning teh zei ban tuk in seh asi?
HLD: Atu ka tlawngkaimi hmin cu Social Science asi i Sociology major thawn senior kai lio mi ka si. Kawlram i degree ka lak cang mi kha ka transfer i ka ngah cang mi credits vial te kha hizawn ta thawn an compare tikah credits 70 ka tul bet. International tlawngta poh nih semester pakhat ah atlawmbik credits 12 neih tengteng a tul. Graduate tlawngta cah cun credits 9 lawng a tul. Nikum ah khan credits 36 cu semester pahnih ah ka theh i atu Fall semester ah hin credits 22ka nei. Tlawngta zapi zate nawn nih hin credits 12 in 18 tiang hrawng an la cio nan tlawng theh zokzok duh pawl nih cun tam deuh kan lak. Kawlram bantuk in kum thum thengtheng, kum nga thengtheng tinak a um lo i mah le ti kho tawk zawng in tlawng theh kho asi.
Kan ram tlawngkaidaan le cazir daan pawl hi America thawn ai dan nak atamtuk.
1. Ca zoh tikah by heart in a ngah lo i a thiam bak in thiam dih si ko. Camibuai sungh pang ah cun, supply phit sal tibantuk a um lo i a thok in khai kan sungh mi subject kha kai sal a hau. Assingment kan tuah tikah mi ngan cia mi ca kan ngan bet (copy) silen credit kan pek hni a hau. Cahram kan ngah nak source kan ngan cih lo silen Honor Code ah an kan kal pit kho. Hi zung an kan kal pi i ka palh ko tiah kan ti duh lo silen kan sansung tlawngkai kho lo tiang in an kan tuah kho.
2. Bachelor degree ngah dingah atlawmbik credits 120 neih tengteng ahau. Kumkhatnak, kum hnihnak ti um lo in mah le tulh mi credit cio lak asi ruangah tlawngkhan sungah Freshman, Sophomore, Junior le Senior tin kan i fonh dih. Tlawngta poahpoah nih tlawnginn compound sungah Institutional Work-study neih kho asi i cunah cun zarhkhat ah nazi pahra sung riantuan kho asi. (Freshman = kumkhatnak tlawngta, Sophomore = kumhnihnak tlawngta, Junior = kumthumnak tlawngta, Senior = kumlinak (or) Final tlawngta tinak an si)
3. Undergraduate tlawng in Bachelor degree ngah veten qualified lo khal len Master kai duh mi poah nih cun GRE (Graduate Record Exam) si lo len GMAT (Graduate Management Aptitude Test) an phit i an sok mi tlawng nih an daih mi score an ngah kho ah cun Master an kai kho colh. GRE le GMAT tulh lo nak tlawng khal a tampi thotho.

BNT & TP: University kai kho dingin na nu le na pa ih tha an in pek daan le an in bomhsanh daan nan kan sim kho lai maw?
HLD: Ka nu le ka pa hi hngaktah buangro an si i an pahnih ten fimthiamnak hluhsuah in zir kho mi an rak si lo ruangah tlawngkai lo le cathiam lo in te le fa pawl kan vakvaih men ding hnak in an dangrawl phorh khal in tlawngkai an kan fial i cazoh kan huam lo khal len funghreu thawi mi vuak zenh lo pawl an si. Ka nu le ka pa nih cun, cu zir, kha zir tiah ruahnak pek kho mi an ka nei lo nan ka cung i an ka duhsaknak pawl ruangah tha an ka pek nak nih cun ka tian nak hmunah le ka hmuhtonmi thil cungah keimah le keimah zumhnak a ka neih ter. Cui kai zumhnak nih cun hawi hnen suaklangh ngam nak thazaang a ka pek. Ka nu le ka pa i a tulh ah cun rawl ul thlacam ding le lungto hrampi cung khal i khukbilh lai an zenh dah lo mi hi ka uar hni nak bik cu an si. Hibantuk nu le pa ka neih hi pathian hmin ka thangthat ngaingai. Kumkhat sung i ka tlawngkai man hi $36,000 asinan keimah nih fangkhat te hman ek lo ding in pathian nih thlasuah a ka pek. Ka um ka tonak ah le sinhfenh hnipuan khal ah hawi ka hngar hni lo. US um kan khuami 100 lenglo hnen khal ah tuisunni tiang “ballpen rak ka cawk sak uh” tiah bomh ka daih hrih hni lo. Hihi hringtu ka nu Biak Leng le ka pi Ram Taang ih thlacam saknak ruang bikah asi lai tiah 100/100 ka zumh. Kan dung lam in thlacam saktu kan neih tluk i a sunglawimi a um lo ti hi keimai hmuhton mi bak asi.

BNT & TP: Tlawng na theh in kan ram ah maw na tlun colh lai? Nai tinh mi degree teh na kan sim kho tur maw?
HLD: Pathian zangfahnak in dam i ka um silen hmaikum May thla ah khin atui ka kai lio mi ka theh lai i B. Sc ka ngah lai. Cu dih in Master kai bet kai rel. Kawlram cu caanlawng ka neih silen a laang in ka va tlawng ta men lai. Atu in kum thum tiang i kai tinhmi cu MSW asi. Minung nih khua cu kan khang ko nan a kimtertu cu pathian lawng asi ko.

BNT & TP: Khua groupsmail an kan tuah sak tu na si ko lo maw? Na rak thok kum le na rak thok daan nan kan sim kho lai maw?
HLD: Ka si ko. 2008, October thla ah khan USA ka tiang i culio ah kan khua mi email hmangtu hi kan thahnem nawn cang. Kan khua mi pawl zate hnenah cakuat ngan ka duh tikah an email a zaten ngan a hau ringring. Spelling kai palh pangah siseh, an email address kai palh pangah siseh ka cakuat mi an hmu kho dah lo i cuiruangah keimah bantuk in cakuat ngan tikah harsatnak tongmi an um lonak dingah le rianrang ngai in Ramthlo email hmangtu pohpoh nih cakuat pakhat caankhatte ah kan siar theh khonak dingah tiah groupsmail ka rak tuahnak asi.

BNT & TP: Ah! ka hngilh deng cu, tu hi daw tu teh nai hmuh cang maw? Na pasal ding ah teh na duh zawng zeibantuk seh asi?
HLD: Pasal dingah cun pathian remruatdan in si ko. Te le fa biaknak ah vaivuan lo dingah kan biaknak ai bang mi sisehla, innsungkhar rinhumten a kaihruai kho tu le a liamciacaan thu ah buai lengmang lo tu si sehla cu duh a um hngin ko tur.

BNT & TP: Na website sung ih hruaitutha si ding in mifim pawl hnen ih ruahnak na deih mi teh na kan sim kho ve tur maw?
HLD: Mifim pawl ka ti mi cu ruahnak a ka seu tu vial te, thazaang a ka pe tu vial te, nun a ka sim tu vial te le a ka soisel tu vialte an si dih. Tuisunni tiang tlawnginn i ka zir kho lo mi theihkauhnak le hmuhnak sangsang pawl cu hipawl vial te hnenin ka zir mi pawl an si.

BNT & TP: USA um kan khua pawl na hmuh hni ning le USA Ramthlo Pawl Komh a thanso kho nak dingah kan samh cem mi pawl na kan sim kho tur maw?
HLD: Minung cu au hmanh a famkim mi le a fimbikmi kan um lo nan ka famkimbik, ka fimbik tiah kan i ruat theu mi nih hin khua a sual tuk theu tiah ka ruah. USA Ramthlo tin pawlkomh kan dirh tikah hin lungkim tu le kim lo tu zahrep kan si. Lungtho ten le zawnlung ten an kan dirpi tu tampi lakah zei i an kan rel lo tu le member lut huam lo dingin tukforhnak tete tampi khal theih cawk lo asi ve thotho. Cun, kan pawngkam le biaknak lam ah cun rinhsantlak, tihzah upat tlak kan si dih ko nan kan mah Ramthlo mi lakah cun khuapi vantlang nih le rinhsan em em i mah nih le pokpawlawng kan tamtuk mi hi ngeihsia zaa kan si. Mipi thawn lungrualten riantuan duhnak thinlung thawn hruaitu le saya te upat kan thiam lawngah hawi kan bang kho lai. Cuiruangah, cu tin e kha tin e ti lengmang nawn lo in Ramthlo nih thangsiat mualpho an ton ah siseh, Ramthlo nih lungawinak thawngtha an neih ah siseh miphun dang le khuadang mi pawl nih Ramthlo nu, Ramthlo pa an ka ti ve lai si kaw timi thei buten kan zaten lungrualten kan i somhdawl cio lawngah pawlkomh le hruaitu tihzah upat hna, bomhsan le ruahnak pek hna kan thiam lai i thansonak kalbak sang sinah kan kai kho lai tiah ka zumh.

BNT & TP: Ram kip um kan khua pawl le mi pi hnenah thu cah na duh mi?
HLD: Thucah ka duh mi pawl cu:

1. Pathian duhnak ai tel ah cun zeipoah asi kho theh ti hi zum uh si!
2. Zawnlung mi le toidor mi sinak nih mi a neh i dawt an i hlawh ce ti thei buten ngeithiam nun nei tu si i zuam uh si!
3. Keimah timi nun nei hlah uh si la kan mah ti mi nun tu neih i zuam uh si!
4. Soiselnak in riantuantu si lo in aw-ka-thlum le duhnungzaa in riantuan uh si!
5. Remcaan lonak a um tik poh ah mi camriamtu si lo in theihthiamnak thawn mi a cohlang kho tu le let hnu ah thadeuh i riantuan khonak lam hawl pit tu si uh si!
6. Pathian hnen i 1/10 pek hi daithlang hrimhrim hlah uh si!
7. Kan neihsiah misifak thawn i hrawm lai zenh hlah uh si!
8. Kan khuami ah mifim mithiam kan um lo mi hi lungfak thiam uh si!
9. Sahlap tuk lo in thinsau lungfualten Si kan duh mi i zuam cio uhsi!
10. Nan zate cungah lungawinak tampi ka nei. Pathian nih thlasuah in pe hni seh!

Ngeihthiam nun - Bawi Nei Thang

            Ngaihthiam nun ti mi hi zumtu kan nunnakah a thupi ngaingai timi in thazang kan i lak cio ding in kan sawm hni. Mi pakhat le pakhat kan i tawh, kan i huat, kan i rem lonak bik cu kei mah ka hman, kei mah ka thiam ti hi asi bik ih pa khat le pa khat ngeihthiamnak aum lo tikah buainak asuak ter theu.
            Kan Bible ca sung (Mathai 18:21-35) ah kan zoh asi le mi va ngeihthiam hi a thupit zia hmuh kho asi. Hi bible caang sungah siangpahrangpa le asal le asal ih hawipa thu nan hmuh lai.     Siangpahrangpa kha a sal nih tangka talen thawnghra a batmi sam awk a neih lo tikah ngaihthiam a deih ih siang pa hrang pa nih a ngaithiam. Asinan, a sal pa nih cun a hawi pa tangka tlawm pal te a bat mi kha ava deih ve ih a hawi pa nih cun ngai thiam a deih ve ko na in a ngaithiam duh lo. Cui thu cu siang pa hrang pa nih a theih tikah asal pa cu a kawh ih salthalo na ka bat mi tam pi kan ngaithiam cu ban tuk in nang khal na hawipa nih an bat mi tlawmpal te kha na ngaithiam ve awk asi cuh ati ih asal pa cu thawng ah a thlak.
            Hi thu tahthimhnak cu kan bawi pa nih kan sual nak tampi rel cawk lo a kan ngeihthiam. Cubantuk in kan nih khal nih kan hawi, kan unau ih an sual nak, an palh nak kha kan ngaithiam ve ding kha a kan zirh duh mi asi. Mi kan ngeihthiam kho lo asi ah cun kan sual nak tampi a kan ngai thiam mi kha a nun ter sal lai ih thawng ah a kan thlak ve lai ti nak asi. Cuiruangah mi kan ngeihthiam hrimhrim a tul. Cu ti ih pakhat le pakhat i ngeihthiamnak ah remnak, daihnak, lungrualnak le nawlbia lak ih asangbik mi dawtnak asuah ter.

Zinghmuh tlangzimah kai uh si! - Mangpi

Kan dung hrawng ihsin ZINGHMUH Football Club thuhla thawn pehpar aw in thuhla tete siar ding a um ih lungawi um zet. Falam khuasung ih nan lek nak puai cu acem zo. Falam khuasung ih nan va tel thei cu lungawi za ngaingai asi. Thansonak tahfung pakhat asi. Falam khua kiang dinhmun in khua dang pawl kan zoh tik ah Salai Thawngpi leh rinsanmi midang pawl ih hohanak in tukum June thla ihsin vantualrawn vengah bawhlung nan lek thok thei hmang.

Nan tumtah mi pawl lak ihsin pakhat asimi KHUAPI lam ah va tel thei vingvo ding nan ti mi sung ih sin caan rei lo te ah Falam khuasung ah nan va lek thei cih mi hi nan tumtah mi pakhat nan hlawhtling mi cu asi. Nan duh vek in thil famkim lo hman seh, an thinlung kan hmu thei lo mi khuasung thangthar nonawn pawl ih khuaruah nak ah leh an mitthlam ah ziangsi acuang ding ti mi hi athupi tuk asi. Atui an thinlung ih um tengteng ding ka ruah mi cu kan u le pawl khal Falam khuasung rori ah kan khua hmin in an suak thei kei tla hmailam caan ah tel thei ka zuam ve ding. Zinghmuh tlang hram ih um men ding lawng ka si ual lo, tan ka lak ve ding, rualpi pawl ra uh, kan tuan ding, kan zuam ding timi lungput pawl hi mino pawl thinlung ah nan tuh lut ngah tin ka ruat. Khuasung, khualeng umpawl pehzom aw in thinlung hmunkhat ten hnatuan tlang vialvo uhsih! In hruaitu pawl nih thu in thanh tik ah asia lam zawng(negative) lawnglawng ruat tum lo in kan khua hrangah ka thahnem nak a um maw? timi sawn hi ruat in tlawmngai suah sinsin uh sih! Mi va lawm rero tu sihnak in mi ih lomh mi si khal kan zuam cio pei uh! Kan zaten thinlung thiangten leh lungrual ten Zinghmuh tlang kai a cu zo. Kai tlang uh sih! Vantualrawn veng hi mawtaw (car) athleng nak arei tuk zo, midang khua hnak in alet ih thangso ding mi kan si. Falam peng ih tlangsang bik arak si dah mi um nak khua khal asi, loram khal atha pam, tlawng khal aum. Zinghmuh tlang kan kai tik ah khat leh khat somdawl awk in a san nak bikah thleng tum uh sih! Tlangso kan kai caanah thazaang amal mi bawm awk ton in le, khat leh khat dir thlak awk lo ten kai uh si! Zinghmuh tlang zim kan thleng lawnglawng ah Falam khua kan hmu/cuan thei ding. Falam in Kawlram, Kawlram in leilung pi kan thlir thei ding. Zinghmuh tlang hramah duh um men tawk ding kan si nawn lo. Cak zet ih athangso mi santiluan thawn mil aw in, Zinghmuh ah kan zaten kan lungrual ta le cu mino pawl cak zet in kan thangso tengteng ding! Mino pawl zuam sinsin uh law! Zinghmuh tlangsang kan thlen ni ah athiangmi zilthli nemte leh, zoh amawi mi sokhlei, senhri, pangpar phunphun leh ngai anuam zet mi vate awn pawl thawn, nuamzai kan rel ding,..Ahlun hmuah cu liamko seh,Athar in tuan vo kan nei ti mi thei phah in,..

Lungawi,
Salai Phun Hre Mang

Tinh sak mi

Aliamcia mi thu ah kan khua hi a thanso ning a hnuam ngai ngai ti cu au poh nih sim le rel cio cu asi theu. Khua dang le miphun dang bantuk in kan thanso ve nak dingah hin kan samh mi tampi lak in “tinh sak mi” ti hi von langh ter ka duh. Tinh sak mi timi thu thawn pehpar in kan te kan fa an thanso ih, kan khua kan ram le Pathian ram a kauh ter tu, a cawisang tu an si ding hi ka saduhthah asi. Ka tlamtlin lonak zawn te ah khan nan von ka ruah thiam sak ding in bia hmai thi ah von in nawl kan duh hni.

Tinh mi ti ning la cu a sang, a niam, a uak, a fate, a tam, a tlawm ti in kan neih cio ding hi ka zumh. Tinh mi neih lo hi cu tinh lo mi kha khen leng mang asi ko. Cu ban tuk thiam thiam in tinh sak mi khal hi asi ve. Asi nain kan te, kan fa cah cun kan daithlang theu asi lo ah kan ngamh lo theu. Aliamcia mi ka pa nih afa le hi atheih tawk le a hmuh kho tawk B.A a kan tinh sak. Cutikah 1. Pathian hnen ah thla a cam 2. A thazang neih sun in ai zuam 3. Tha a kan pek. Cutikah kan santlaih lo bu pi in Pathian nih a thlacamnak a leh. Cubantuk tho tho in kei khal nih ka te le ka fa le cah Ph.D si lo ah Dr. degree ka tinh sak ve hni. Hi ka saduhthah a kim kho nak dingah thlacamnak in rak ka bawm cio uh. Cu ti ka ti tik ah thu deih nak a ra kho mi cu si pang hlah sehla ti hi asi. Si pang hlah sehla ti cu zumh lo asi. Kan bible ah ka daih uh kan pek hni lai a kan ti (Mathai 7:7-11). Cun, te le fa cu Cantiang thawn tah thimh an si (Saam 127:3 -5). Cantiang cu sakahnak asi bantuk in kan duh mi sa kan ngah kho nak dingah tinh a hau. Cun, kan te kan fa khal hi “tinh sak mi” kan neih ding hi Bible khal nih a kan forh mi asi fawn.

Cuiruangah i tinh sak mi cungah Pathian hnenah thla kan cam cio lai ih Pathian nih a kan pek hrimhrim lai ti hi zumh nak ka nei.

Lunglomhnak thawn bawikhrih ah nan unau,

Bawi Nei Thang
New York
USA

Tumtahnak thawn sersiammi nasi

Casiar tu u le nau zate,

Nan dam cio lai ti ruah san nak thawn Khrih hmin in nan kut kan tlai hni. Pathian nih minung arak sersiam hi zei tumhtah nak nei in seh arak sersiam? Cun minung hi vawlei cungih kan nun san le tumh tah mi hi zei seh asi bik tiah nan ruah cio?
Kei ka ruahning le ka zumh daan cu pa hnih in ka then lai ih a pakhatnak ah cun:
1. Pathian nih mi nung asersiam nak san bik cu amah sunlawinak petu dingah le amah thangthat tu dingah asi ti hi ka hmuh ning asi. Cucu Bible ah kan zoh asi le; Saam 86:9 nak ah “Na ser siam mi miphun vial te nih an lu kun in na hmin an thangthat awk asi” tiah kan hmuh. Rom 11:36 khal ah zei zong vial te hi a mai sersiam mi, amai ruang ih um le amai cah ih ser siam mi kan si zia khal kan hmuh kho. 1Cor 6:20 ah “man pek ih cawk mi nan si, cuiruangah nan taksa cu pathian sunlawinak ah hmang uh” tiah ati. 1Cor 10:31 ah “Curuangah nan ei nan din ah si seh Pathian sunlawinak ah tuah uh” tiah kan hmuh fawn. Adang khal atampi nan hi vial in ka rak tar langh lai ih.
Hi nah hin tlawm pal te tha zang pek ka duh mi cu:

1.Kan nih Ramthlo mi phun vial te nih hin Kan biak Pathian hnenah sunlawinak pek ding tuanvo kan neih zat hi kan pe kho cio hmang lo tiah ka ruah. Pathian nih kan khua kan ram cah siseh kan mi phun cah siseh kan mah pumpak cah khal ah a kan tuah sak mi le a kan pek mi thlawsuah hi asiar zia kan thiam lo ruangah maw si hmang kan pathian hnen ih sunlawinak kan pek kho lo ti hi tu lio ih thu a ka ruat ter tu bik asi. Minung Pathian ih asersiam mi kan man afak zia vawn ruat
sal uh si la cu ti cun kan Pathian hi sunh loih upatnak kan pe kho cio lai ti hi ka hmuh ning asi. Pathian sunh loih upatnak ape mi minung vial te mi thangso lo le mi thlawsuak lo an um dah lo cuiruangah pathian hnenah nitin sunlawinak pek thiam nak nun nei cio uh si la cu tin kan khua le kan ram adam lai ih kan miphun khal pathian cawisanmi le a thangsomi miphun kan si lai ti hi a pakhat nak ah ka hmuhsuak mi cu asi.

2. Minung vuleicung kan nunsan le tumtahbik mi pawl

Amah Pathian riantu dingah asersiam mi kan si ti hi asi. Pathian nih amah riantu dingah a kan sersiam ih tui sun ah Pathian kan rianh daan vun ruat sal cio uh si la kan di ariam cio hmang maw? 1Cor 6:20 ah “man pek ih cawk mi nan si ih cuiruangah nan tak sa cu Pathian sunlawinak ah hmang uh” tiah ati bang in kan tak sa hrim hrim hi Pathian sunlawinak ah zei tluk in seh kan hman kho cio hmang? Nitin kan tuah kan tuan mi hi teh Kan mai cah lawng ruah ih rian a tuantu kan si pang maw, Pathian sunlawinak dingah amah riantu teh kan si maw? Full time ih Pathian riantuantu lawng hi Pathian riantu an si
hlei lo ih kan pumpak ih nitin kan nuntu khuasak daan khal ah hin pathian riantu kan si ding hi a thupi ngaingai tihi tui tum ah thazaang pek ka duh bik mi asi. Cuiruangah kan khua le kan ram kan miphun nih hin Pathian sunlawinak pe kho in amah riantu si cio uh sila cutin Pathian thlawsuah co mi miphun khua le ram a thangso mi khua le ram kan si lai ti hi tui tum ah kan ii ruah kho tawk si seh la amah sunlawinak ape kho tu kan si ih a thangso mi miphun, khua le ram kan si kho nak dingah kan zate cungah Pathian nih thlawsuah kan pe cio hram seh.

Ca siar tu nan zate cung ah Pathian thlawsuah athar in tlung ko seh!!!

Khrih ah nan duh dawt mi,

Thangceu
MBS
Yangon

Rev. S. Ni Luai Interview!

HLD: Na chuahnak khua, chuahnithla le chuahpit unau pawl nan kan chim kho hnga maw?

NL: Ka chuahnak khua cu Falam Peng, Ramthlo khua asi i July 22, 1958 kum ah ka chuak. Pu Sui Hnin (tleicia) le Pi Zu Taang (tleicia) te'i an fapa upacem kasi. Ka nau le cu Pa Hmet Al le Nu Zing Cer an si. Ka nau nu a hniangcem Sung Par nih a kum 7 cam ah mual a kan liam tak i nihinni tiang ka philh kho lo. Ka hmin hi ka nu’i ta pa pu Khar Kung (tleicia) nih San Piang le Ni Luai tiah a ka sak i ka pa le nih cun Sante an ka ti na in ka nu nih cun Ni Luai tiah a ka auh ca-ah nihin ni tiang Ni Luai tiah an ka auh colh nak asi.

HLD: Vuleicung fimthiamnak lei ah tang zeizat tiang dah siang na kai i Bible ca lei ah tah zeitiangdah na kai timi zangfahten kan chim hram.

NL: Vuleicung fimthiamnak lei ahcun taangli tiang lawng ka kai kho. Hringtu ka nu nih taangli ka kai lio ah a kan thih tak i siang ka kai kho ti lo. Kalaymyo i Emmaus Theological Seminary ah Bachelor of Religious Education (B.Re) ka kai i 1999 kumah ka dih. Cun, kum 48 ka kim hnu ah ka tu le ka fa le tampi an umnak Malaysia ram ah pathian riantuan ah ka kal. Cuka i GOON Institude ah Certificate of English Course zong ka kai i 2007 kum ah ka dih.

HLD: Pathian nih a riantuantu dingah an auh ning hi zeitindah, khoi ka in dah na theih? Cui an auh nak na cohlan veten a riantuan nai domh colh maw?

NL: Piantharnak ka co nak cu 1980 kumah Dr. Thein Hte nih Mandalay ah crusade a tuah lio ah asi. Ka pianthar hnu ah Police rian ka kal tak i Say Thein Hte sinah Discipleship Training thla 6 chung ka kai. Mah hnu ah ka chuahnak khua Ramthlo ah ka tlung. 1991 kumah ka pi Bawi Pian nu nih ramthim (missionary) ah thawngthabia chim dingah nan innchungkhar in kal uh tiah bawipa nih chimh a ka fial ti in zingfatin zingthum chung kan in lengah a ra au. Cucu bawipa auh nak asi tiah ka co hlan i Rakhine ram, Ann khua ah 1992-1995 tiang kan innchungkhar in kan kal. A cui hmun ah cun ka fapa Van Bawi Ceu nih a kan thih tak. Atu zong hi Ann khua ahcun ka chungkhar le hen bawipa rian tuan ding ah kan um than. Atu ah kan umnak ah zumtu 700 lenglo bawipa nih te le fa le u le nau a kan pek cang. Pathian auh nak ka fian vete in vulei cung chawva lam hnak in pathian sin i ka rak kal ngam nak kha amah vel thawng in asi ko.

HLD: Malaysia ah kum ziat chung dah pathian rian na tuan? Malaysia i kan laimi le kan khuami pawl na hmuh hna ning le saduh na thah piak mi hna nan kan chim kho hnga maw?

NL: Malaysia ram ah kum ruk dengmang ka um. Malaysia ram ah Mission riantuan kho ding in lam a ka hruai tu pathian cungah siseh ka khrihfabu hruaitu Bishop Dr. C.K No Chum cung zongah ka lawm tuk. Kan laimi le kan khuami ka hmuh hna ning cu kan laimi cu sifak ram i a ummi kan si bantuk in ramdang kal cia mi pawl hi kawlram ah pathian riantuantu tampi a kan bawm tu tha an si lai tiah ka hmuh hna. Pathian thawngtha ka chim zongah atambik cu zu ding le sa ei men in um hlah uh pathian nih kan ram sifah nak le kawlram ah missionary fak pi in kan tlah khawh nak lai ca-ah amah nih ram dang kal nak lam an kan onh tiah ka ti zungzal. Kan khua mi hi ka tu le ka fa le lawngte ansi i saduh ka thah cem mi cu vuleicung ram rumnak ah ka khua mi le ka fa le hi va kal kho hna seh law siang hna va kai kho hna seh law ti tluk in a dang saduh thah awk ka thei lo. Ka thlacam nak zong asi cem. Zeihmanh ti khawh mi le tuah piak khawh mi ka ngei lo na in hruaitu pawl sin ah kan khua le kan ram minung pawl ka philh piak hlah uh tiah an hmin te te ka chim tawn hna. Pathian thawng in USA ram hna ah tampi an kal khawh cang i ka lawm tuk.

HLD: Malaysia na um lio ah UN i lut ding in opportunities tampi na ngei ko na in na lut duh lo nak kha zeiruangah dah asi? Kan ram na tlaihchan ruangah maw, pathian riantuantu nih lih le hrokhrawl bia chim phung asi lo tin tuahsernak in langhter na duh ruangah dah asi timi nan kan chim kho hnga maw?

NL: Malaysia ram in ram dang kal nak lam tampi le caanremcaan ka hmuh ko. Bawmtu hawi komh tha zong ka hmuh hna ko. Kan chungkhar tein ramdang um zong ka duh tuk ko. Kawlram ka tlun ih Rakhine ram theng ah missionary kan kal nak asan cu kan lai miphun pathian vel thawng in ramdangah an tling dih. Rakhine ram i a um mi kan laimiphun tinghnih lenglo nih Jesuh hmin in pathian sinah thla an cam ve lo ah cun zeitin dah thlachuah an dawn kho ve hnga ti mi aw thlam ka hna ah a khat tuk. Cun pathian rian kan tuan ih Rev. kan lak lio ah khin ka thih tiang thawngtha ka chim lai i pathian rian lawng ka tuan zungzal lai tiah biakamnak kan tuah. Kan bawipa Jesuh sin i ka kam mi ka bia ka tlin ter lo ah cun pathian ka tih ruangah le a thiangthlarau aw ka theih ruangah kawlram ka tlun nak san asi ko. Ka dinfelnak le ka that nak pakhat hmanh a tel lo. Kei cu kan laimi vialte lak ah hin a sual cem atling lo cem ka si ko ee. A si nain thiangthlarau aw fiangtein ka theih mi cungah lung aw tawm nak ka ngei lo.

HLD: Malaysia in na tlun hnu Rakhine ram ah missionary na kal ti thawng kan theih. Hi na riantuannak ah ho nih dah thlahlawh an in pek? Aho hmanh i thlahlawh pek mi na si lo cun zeitindah mah rian hi nai thawh kho? Zeitiktiang dah hi rian tuan nai timh? Atu lawlawse i na rian kongkau le harsatnak tete nan kan chim kho hnga maw?

NL: Cathiang nih thlahtu an um lo ah cun zeitindah thawngtha an chim lai. Thawngtha an theih lo ah zeitindah an zumh kho lai, an zumhlo ahcun zeitindah thla an cam khawh lai, thla an cam lo ah cun zeitindah thlachuah cu an hmuh lai tiah ati bang in Rakhine ramah ka kalnak I ka thlahlawh hi USA ka fa le pawl le Thantlang khua mi pu Aluai le pi Ngun Hliang te chung nih an ka thlah. Ka khrihfabu sin in nawl a ka pe tu le a ka bawm peng tu Bishop Dr. C.K No Chum te chung an dihlak cung zongah ka lawm tuk. Pathian nih rem a ruah tiang Rakhine ram ah ka um ko lai. Kan laimi nih Jesuh hmin an theih dih hlan tiang khua te le khua pi ah ka kal leng mang ko lai. Kum ri khiah ka ngei lo. Thiangthlarau aw ka hngak ko. Harnak kan ton kan ti mi cu chim ngam ding an si lo. Kan bawipa Jesuh le zultu hna i an tuar mi harnak he cun kan nih kan ton mi harnak cu chimawktlak a si lo ka ning leh lam a zak. Ka lawmhnak bik cu ka fa pa Siang Lian Thang nih a ka zulh khawh peng mi hi asi. Ka tar cang i ke hen kal lengmang a hau mi cu kai harh ngai. Thawngtha kan chim i Jesuh cu khamhtu le bawi ah an pom i tipil an in ahcun cu hnak i adang lawmhnak ka ngei lo.

HLD: Nang hi kan khua Ramthlo mi vialte lawng nih si lo in kan laimi lakah zohchuntlak, bochantlak le upat hmaizahtlak na si i mipi pawl nih nangmah bantuk in zumhnak ah a fek khoh mi kan si kho nak lai ruahnak na kan pe kho hnga maw? Ahleice in mino thangthar tete nih thlacam le pumh kal kan huam lo tuk mi hi zeitindah kan i thinh kho hnga? Nang khal mino in a thanglian mi na si ve bantuk in kan pawl mi hawi le nih an kan siatsuah kho maw, kan mah ten dah kan i tuah sual hoi timi nan kan hrilhfiah kho hnga maw?

NL: Malaysia ram ka um lio ah hin ka ziaza le ka thiamnak ka fimnak i zohchun uh ti awk chim ding mi ka ngei bak lo. Asinain pathian ka zumh tluk tal in zum ve uh law, ka zumh ning hi i cawn uh tiah ka chim zungzal. Zumhnak nun cu Heb 11:1-40 zongah kan hmuh. Mino caah a tha cem mi cu thlacam nun ngeih hi asi i cun bible rel zungzal a hau. Ka kum hi 55 ka thok cang ih bible rel lo in nikhat hmanh ka um lo i nikhat ah a ngan pa 5 cu ka rel zungzal hi hi ka cawng uh ti ka duh. Cun thlacam zungzal uh ti asi ko. Thlacam caan ah athacem i ka hmuh mi cu zinglam 12 in 1 kar lak hi asi. Hi thlacam nak nih hin ka nun a than ter. Cun, hawikomh ca-ah bible rel le thlacam hi si seh law ka duh ce. Cathiang ah hawikomh tha lo nih ziaza tha a hrawk ti asi. II Cor 15:33 ah mah le mah nun i chimh kho hi teinak ngan bik asi tiah kan hmuh.

HLD: Tuihnu kumhra ah hin kan lairam asiloah Ramthlo hi thlarau lamah zeitindah hmuh na duh? Cui na vision chungah cun nang nih teh zeibantuk in dah nai tel kho ve lai? Ramdang, khuadang le miphundang cah lawng rian na tuan tiah mi cheukhat hmurka in theih a um theu mi hi zeiruangah dah asi? Na saduhthah le na chunmang an fian kho nak dingah na rak chim kho hna hnga maw?

NL: Kan khua lawng si lo laitlang ka tlawn caan ah hin laimi phun zawn na ruat lo kan mah hi ram mui kan si an ti tawn i ka leh mi hna cu kan lai mi (chaklei laitlang) nih Jesuh kong cu kan theih tuk cang i an zumh duh le duh lo lawng asiko. Kan lai miphun (asu chin, khami chin etc..) tampi Jesuh khamhnak kong athei lo mi an tam tuk rih le asi ko. Kan laimi caah ka saduh thah cu bawipa Jesuh rat than nak a neih tuk cang i vulei thilri ah faktuk in kan lung pe hlah uh si ti hi asi. Jesuh thianghlim ten ton le a rian thiangah thlah tu maw chimtu ah ka tel lai ti hi pakhat nak ah ruat uh si la ka duh cem.

HLD: Hmunzakip um Ramthlo unau pawl sinah zeidah ruahnak pek na duh? Zeibantuk in dah pathian riantuannak ah i tel ve hna sehlaw ti na duhpiak hna? An mah nih pathian biachimthiamtu an si lo ruangah daiten a um men tu an si nak hnga lo kan mah le kan riantuanmi cio, ngeih mi fimthiamnak le thazaang pawl hen pathian riantuan kho asinak lam pawl na rak kan hmuh kho hnga maw?

NL: Hmunzakip um Ramthlo unau pawl sin ah ruahnak pek ka duh mi cu kan biak mi Jesuh khrih i nun thianghlim hi i tawm khawh uhsilaw kan ti khawh tawk te in bawipa riantuan khawh peng u si ti asi ko. Pathian riantuannak ah chim tu maw thlahtu asi lo ah thlacamnak le nuncan ziaza he pathian hmin kauh ter u si ti hi asi bik ko.

HLD: Acung i biahalnak ah ai tel lo na in kan khuami hna nih kan theih ding abiapi tiah na ruahmi zangfahten rak kan chim hram!

NL: Adonghnak cemah ka duh mi cu kan caan a tawi tuk. Caantha hmuh hi ahar tuk ti hi fiang uh si! Caantha kan hmuh lio le kan dam lio caan le tangka kan kawl kho lio caan ah hin caantha hman thiam i zuam uh si! Thawngtha chimtu thlah le nu le pa innchungkhar cawm kho tu si ding in saduh that uhlaw thlacam zungzal uh! Bible ca rel zungzal uh tiah cah kan duh hna. Kei santlai lo hibantuk in interview a ka tuahtu Dimte cungah ka lawm tuk. Ka tu le ka fa le nan umnak cio ah pathian nih thlachuah in pe sin sin ko hna seh! Zeizong vialte hi pathian thatnak ruangah an si ko ee.

HLD: Rev. S Ni Luai, hibantuk in ka biahalnak vialte na ka cohlan sak i na caansunglawi na pek ca-ah na cungah lunglomhnak tampi ka ngei. Pathian nih tuihlan in lam an hruai cang bantuk in atang lio mi caan zongah a ram karhzai tertu ah ron in hmang chin hram ko seh!

Areltu nan dihlak cungah bawipa thluachuahnak um hram ko seh!

GFYO le Ramthlo Football team

Tunai ah kan khua caah tin kan zanmang hmanh i kan manh dah lomi GFYO(Global Falam Youth Organization) nih kan khua Mino lehpannak(pumpululh) caah tingkhat(100000ks) an kan hlu i Ramthlo Mino nih an cungah lungawinak tampi kan nei tiah hi capar in thawng kan rak tar. Tangka hlu phah ah kan khua ah Falam in Mino 8 an hong kan tlawng phah i pawlkomhnak ah suncaw kan dum khat hni. Hi bantuk in Falam peng i a um mi kanmah Ramthlo ca-ah khua an khan mi hi i cawn tlak hrimhrim a si tiah ka ruah. Au nih thawng kan thanh in kan daih mi khal asilo na in Mino thansonak cah zawnruat in an kan telpi mi hi hngilhni a um lo lai.. Thazaang thar kan laaknak si hraam koseh. Atu hi kan khuasung i Club lawng silo in Tlaangzaar in tla Laiva club an rong suak kho ve cang. Kan dung zarh le zarh hmasa ah Falam in New Club le Thlanrawn pawl an hong i Friendship nak ah tiah Pumpululh sitnak kan nei. Falam Vs Ramthlo 4:2 le Thlanrawn Vs. Ramthlo 0:2 tin kan si. Kan lehpan daan a tha phah vima cang. A rauh hlan ah Chuncung an rong hrih lai. Kan i tumtah bikmi cu Mino pawl nih thazaang thar kan laak sal i kan khua kan ram i mi thiam sang an suak kho nak ding ah a si bik ko. Atui ka rak tar mi kan khua thuthang pawl hi Chinworld.info khal ah an tar ve cang mi asi. Kan uniform kong kau cu Club pakhat ah 100000 cu kan tul ko. Tu hi Senri cu a than a sia bik pawl kan cawk i 50000 a ek. Phaizong Club pawl hi a tu tangka an hlawh lengmang lio asi i an i cawk kho zau lai. A nguhdaih cu an nei lo nan Saya Piang Bik nih a rak khan sak sung hni lai. Sokhlei le Bingbir Club pawl an tang hrih. Adangdang kan tulh herh a tam tuk i thazaang in kan hlawh cio ko. Khuasung khal bomhnak kan daih lemlo. A dang khal asi kho sungin bomhnak lam pang hi cu daih kan i tum lo nan mah lungtho te in a kan bawm duhtu an um le kan cohlan ko. Bomhnak kan daih lonak aruang cu lethnu lam ah thuhla a tam theu i kan buaibai theu ruangah asi. Kanmah lam cu kan i simhlawm kho hrih lo nan a si kho sung in kan taal lengmang lio ko. Mino kan si bang in tha pek hi kan tul tuk ko. Tha kan pe cio hni sehla cu kan i dang ngaingai ko lai. A rauh hlan ah Hngaksia pawl tla lehpannak kan tuah som lai. Kan khua le kan ram caah zawn a rak ruattu nan zate cungah lungawinak tampi kan nei. Kan khuakhan mi Kan cung Pathian nih tlamtlin ter in lam kan hruai hraam seh! Ramthlo khua hi mikip nih theimi khua pakhat a si te hrimhrim ko lai.

Salai Cungthawnglian

James Piang Bik Interview!

HLD : Na hmin, nu/pa hmin, suahni/thla/kum, suaknak khua?

PB : Ka hmin-PIANG BIK a.k.a JAMES kasi. Ka pa cu U BUAL HIT asi ii Ka nu cu Nu NA DIM asi. Kei hi MAY 21 1970 ah suak mi ka si. Atuhi kan khua RAMTHLO ah ka um lio asi.

HLD: Atu na umnak, na riantuan mi le na tuannak/tuancianak/tuandahnak hmunhma pawl (if possible with date)?

PB : A tu ka umnak hi Vantualrawn, Ramthlo khua asi, zei hhmanh ka ttuan lo, position le title nei in zei hmanh ttuanmi ka nei lo. Ka ti kho tawkten kan khua ah Bible study hmun thum ah ka tuah i tu hi Doktthek ah Friday zan ah Bible study kan tuah i minung 7-9 kan si ttheu.Au hmanh lahkhah pek mi cu ka si lo.
Ka can hman dan cu hi tin si
Monday zan - home visit
Tuesday zan - inn kip ah Bible zirnak
Wednesday zan - Disciple group ( selected people)
Thursday zan - Inn kip ah bible zir
Friday sun - rawlulh thlacam - zan - Doktthek ( selected people)
Hi selected pawl hi Mandalay ah kumkhat ah vei thum Philippines ka pu a ra i bible zirnak kan nei.
B.Th ka ttheh kum 2002 June 15 in 2005 August 15 tiang AG Church, Ramthlo ah Pastor ka ttuan.

HLD : Na tlawngkainak hmun pawl le na zir mi pawl (elementary school to graduate school, all certificate and degree must be included)?

PB : Phunhrek in phunriat tiang hi kan khua, Ramthlo ah tlawng ka kai i phun kua in phunhra tiang hi Falam ah ka kai.1988 ih thubuai nak ruang kan class in phunhra 2 lawng an on kum ah khan ka awng ve nan phiat mi ah kai tel ruang ah ka lung fak tuk i tlawngkai ka huam nawn lo. si nan ka thinlung ah cun phunhra awn locu ka lung a fak ringring. Phunhra awng pawl ka hngar ringring hni. kum 10 a rauh hnu 1998 ah phunhra ka phi sal i 'A' list in ka awng. Fate pa khat ka neih hnu ah asi. Tuition ka vong kai sal ah phunhra ka rak kai lio i ca ka rak simh lengmang mi hni pawl kha ka saya ah an i cang dih. Kumhra kai hngat sung ah ka hawi le pawl nih an ka lanh dih.
a. phunhra awn nak certificate
b. B.Th ( Myanmar center for theological Studies)
c. M.Div ( Andrew Theological Seminary, Manila, Philippines)
d. M.Min ( child Psychology, Manila Theological college & youngrac University)
e. B.A ( tuah lio mi,Psychology in distance education, Monmwa university)

HLD : Ramthlo hrinzaa sung in Philippines ah tlawng va kai hmaisa bik tu na si ruangah kan in upat. Hi ram ah fimthiamnak zirsuak ding in au nih seh an forhfial/ zei nih seh an kal ter?

PB : Nan ka upatnak hi Pathian nih sunparnak co ko seh.Au hmanhnih phippines i fimthiamnak zir ding in an ka forhfial lo.Pathian remruat si ko lai. Ramttha ah kal kai rel i tangka tampi cawi in khua ka suahtak cang lai ka ti i ram 5 ka kal hnu ah vansan le thinpit i ka um hnu ah Pathian remruat si lai, ka tangka $ 50 thawn Philippines ka phan i tlawng ka kai colh. kawlram ah ka certificate ka cah hni i an ra ka kuat hnu ah tlawng ka lut.

HLD : Hi ram ah zeiseh na zir ii kum ziat seh na um timi le an ram, an minung le an dinhmun na hmuh

PB : Hi Philippines ram ah hin Master of Divinity ka zir phah ah kan ram le kan khuaram i kan ttul tuk ti ka hmuh mi
Master of Ministry in Child focus Network ka zir phah i hi Korea ram Kokyee university tang i um mi asi. Hi university hi Philippines ah cun Youngrac university tiah a hmin an thlen.
Philippines hi Dec.17,2005 ah ka phan i Nov.25, 2009 ah ka tlung. Tlawng ka kai sung cu kumthum le seu asi. Midang cu kumthum ah an ttheh nan kei cu duhsah deuh in ka zir. A ruang cu ka zirmi hi thiambak ka duh ruang ah le rianttuan phah i tlawngkai ka si ruang ah si.
Philippines ram hi Spain pawl sal ah sautuk an rak um i seukhat thinlung cu ramdangmi upat le ttihzah luartuk nak an nei.Democracy ram an si i human right an nei kho ngaingai. American hi an pa can ah an i tuah i an thu an cawng hni. Ram settha an si nan vulei cung milian ah ai tel kho ve mi an um.minung 20% hi duhtawk nungcang kha an si,30% hi a lai vawr an si i 50% hi misifak an si. Minung million 90 an um 10% hi vuleicung khuaza kip rian an ttuanve. English hi an second language asi i zeibantuk minung khal nih mirang hi an thiam ti ding si. Hlasak le lam hi cu an mai ta ah an rel ve ko. `

HLD : Na tlawngkainak ii harsatnak/nuamhnak/ngeihsiatnak/lungawinak tete pawl zeiseh an si ii zeitinseh na pahbal hni?

PB : Ka harsatnak hi nan ka daihruang ah ka sim lai ka tuar lio ah cun zeitin seh Pathian nih lam a ka hruai lai ti hi ka thei khobak lo.A can ah cun rawlei nak ding khuan ding ka neih lo ruang ah a nei pawl tuahding le ttuanding ka tuah sak hni ka ttuan sak hni i cu tin rawl ka hlawh ttheu. An bazaar kai ding le an rawlsuan ding le thilsawp, inn thianh faih, ti pawl hi ka tuahsak hni ka khuan ding tangka anka khuan sak. cun tlawng ah rian ka daih hni i ek inn khawlh le hmunphiat pawl,zungrian ttuan pawl ka tuan i thlakhat ah $100 an ka pek. Philippines ah hin Ramthlo mi kei mah lawng ka si tik ah ngaihsiat can, lunglen can le thuduh sam ruah ding mi kan khua mi kan um lo hi har ka ti ngaingai. mi khua le ram cu mi pa 5/6 an um i an i nuam ngaingai.
Kai nuamh nak bik cu tlawng ka kai can le inn lam in kan dam ti thawng theih can hi a si ko.
Ka ngaihsiat nak hi a tam ngaite ko, pakhat te lawng sim ka duh mi cu hlan i ka hawi le pawl ( tu ah cun third country) tiang mi pawl hnen i ca kuat ka ngan i Philppines ah Bible tlawng ka kai ka ti in cun ca khal an ka khirh nawn lo. Tangka ka daih hni lo khal le an tangka neih lo thu le an i remcan lo thu lawng te an rak ngan i ngaih sia bak asi ko.
Ka lungawi bik mi cu Philippines ka um lio i a ka zohkhenh tu pawl le kan khua minung 6 nih $ 100, USA in an ka kuat dah mi hi ka lungawi tuk.Kan nu( Saymah rem Za Mawi) cung le thla arak ka camsak tu pawl vial te cung ah kai lawm.
Cun Philippines ( April 30,2008) ah ka dam lo i sizung ka um lio ah Pathian kawhnak ka hmuh i nunthianhlim nak le PAthian i bohsan nak ka hmuh mi hi ka lungawinak bik si. Cui ni thawk in Pathian nih a ka cawisan i hawingaih tthattha a ka ton ter. Cui kum August 15 in Bro. Dick Ang nih a inn ( Urdaneta village ) ah a ka um ter i amai super market ah rian a ka pek colh. A cui thawk in cun bomh cop mi in mi bawm tu ah a ka hman. Pathian nih sunlawinak co ko seh.
Monday, Friday le Saturday hi rian ka ttuan i Tuesday, wednesday le thursday hi tlawng ka kai. Rian ka neih hi kai lawm tuk, cun kan khua pawl i nan um nak cio in nan ra ka sawnh ah hin kai nuam ngaingai.

HLD : Na sansung ah na hgilh kho dah lo ding mi ni a um maw? Cui ni cu zei ni seh asi ii zeiruangah seh na cah a thupi tin na ruat?

PB : A cung i ka sim mi May 1, 2008 Pathian i a ka kawh ni le Phunhra ka awn kum 1998 hi si ko.Pathian aw ka theih ni hi ka nunnak a danglam ter tu camsiat mi in thlasuah mi ka si ni a si i cui ni thawk in mi bomh cop mi in mi bawmtu dirhmun ah Pathian nih a ka cawisan.
Hi ni pawl hi ka nun nak a ka danglam ter tu an si i hngilh awk an ttha lo lai.
1998 August 15,Sunday( a ni ka palh kho men) hi phunhra camibuai result suak ni a si i Than Mawi thawn ( Yangon Bible tlawng ka kai kum a si) No.1. BEHS, Lanmataw, Yangon ah phunhra result kan va zoh i khahphah 881, Piang Bik 'A' List ti kan hmuh i kan unau au hmanh zah lo in kan lam lengmang hahahahaha. Kumhra hnu ah phunhra ka awng si cu. kawl ram ah cun phunhra awn hi fimthiamnak zirpehnak ding ah tawhfung asi bantuk in ka hngilh kho lo mi ni ah ai telve.

HLD : Nangmah bantuk in kan khua mi ramdang tlawngkai pawl hnen ah zeibantuk seh ruahnak pek na duh (ramdang tlawngkai na si lio ah tuah na duh nan na tuah manh lo mi, rak tuah sehla tiah a tu ah na von ruat sal mi pawl)?

PB : Tlawngta cu fimnak zir kan si ruang ah kan ca zirmi hi thiam ding in zir ding (Bible le secular lam khal) cun hawingaih ttha hi tampin i tuah ding. Hawingaih ttha cu sui le ngun an si.

HLD : Hi ram ah tlawngkai duh mi pawl nih zeitinseh an kal kho ve lai? Zeizat seh ek? Zei qualification seh hau?

PB : Philippines tlawngkai duh pawl hi Kawlram in degree pakhat tal cu ngah ta seh la a ttha. Visit in kal hmaisa i cui hnu ah khi ram tian hnu ah kan duhmi le kan lut kho nak ding mi tlawng i zoh i kai kho asi ko. Tu lam bel te ah tlawmpal cu an strict deuh. Thlakhat ah a tlawmbik $ 400 in a cung lam siko. Qualification cu a mah le tlawng cio cung ah si ko. Tlawng cu a tampi nan student visa tuah kho mi tlawng hi i hrilh thiam a hau.

HLD : Ramthlo mino nih zeitinseh Ramthlo minung miphundang, khuadang le ramdang mi pawl nih an kan theih kho ve lai tiah na ruah?

PB : Mi khua dang nih an kan theih khonak ding ah cun zeilam pauh ah mi hnak in cungcuang mi kan si hau. Zu din, sa ei, sualral, kongkot daithlan le leiba neih lam i cungcuan cu si lo fawh! Nuncan ziaza tthat lam, Pathian theih lam, mibomh duhnak lam, thinsau lam, felfainak lam, tangdor lam ah le taimakthlak lam ah mi hnak in ai danglam mi kan si hau.

HLD : Ramthlo mino nih hin Bible ca lei in maw Secular lei in seh hawi kan bang kho lai tiah na ruah? Phunhra ongka Tlawngta pawl khi zeitlawngkai seh na forhfial hni lai?

PB : Tui kum hi kan khua in Bible tlawng kai an ithawh cio i phunhra awng lo khal, phunhra awn ta cu a ttha cem. Bible tlawngkai tla hi cu Pathian kawhnak tel lo in cun kai ding si lo. Kan kai khal si le Pathian theimi, piangthar mi kan si hau. cu lo ah cun Pathian hmin sunlawi ter tu si lo in hminsiat ter tu kan si pang lai.
Phun hra awngka pawl hi college kai hni seh la a ttha cem. Cu an ttheh hnu ah Pathian kawhnak an theih i an lungfim hnu ah an huam taktak ah cun Bible tlawng kai hni seh la a ttha. Bible tlawngkai cu kan mah khrihfa sung lawng si i abi deuh ah ka ruah secular cu kan ram pumpi huap deuh asi. Cun kan Bible degree hi kan cozah nih recognized mi si lo.
Cu si lo le nurse, engeneer, medical doctor tbk. tampi kan ttul. Hi professional line pawl kan nei hrih hni lo. Au khal kan zir cawn nak ah taimak kan suah a hau.

HLD : Ramsung/leng um Ramthlo Unau pawl hnen ah thucah na duh mi?

PB : Kan umnak hmunhma cio ah kan Bawipa Pathian ttihzah tu kan si a hau.Kan khua, Ramthlo hi a hminsiat ter tu si lo in a cawisang tu, hmintthat ter tu si hram uh sih.Kan tuah mi cio ah Bawipa i rinhsan uh sih.I daw uh sih, i tlaihsan uh sih, kan zawn i ruat uh sih , kanphurh rit i sawng uh sih, tthanso duhnak thinlung nei uh sih, cun taimak suah in rian ttuan uhsih. Kan khua pawl nan um nak cio hi ra tlawn ding hi ka sa duh thah le thlacamnak asi i thla ra ka cam sak cio uh tiah kan sawm hni. Proverbs 3:4-5, trust in the lord with all your heart; do not depend on your own understanding. Seek His will in all you do, and He will show you which path to take.Bawipa nih thlasuah in pe hram hni seh.
Kailawm

HLD : Hibantuk in na hngilh cia mi le a liam cang mi thu ah kan von in phorh sal nak parah rak kan theih thiam sak hram. Hi na thulehnak pawl nih hin kan khua minung tampi kan mit aa kan van ter lai ii kan lung aa kan fim ter lai tiah ruahsannak sangpi ka nei. Na tikcucaan sunglawi pe in kan thulehnak na kan san mi parah lungawinak simcawk lo kan nei ti simh cia kan duh. Na tuahsernak cungah pathian nih damcahnak thlasuah in pe in khuaram cah thahnem santlai zohthimtlak ron in si ter zungzal hram ko seh!
Lungawinak tampi thawn,
Hrang Lian Dim

Ni Khen Interview!

Kawlram pumpuluk tawl in tlawng a kai hnu ah Malaysia ah Accounting thawn tlawng a kai lengmang lio mi Ni Khen cu kan khua kan ram a hmuh daan le kawl/lai ram lethnubik a va tlawn lio ii a hmuhton mi pawl thudaihnak kan neih ii atanglam bantuk in an si! Asiartu nan zaten thazaang nan ngah cio lai ii khuaram thansonak dingah kan mit an kan van ter tu asi lai ti ruahsannak sangpi ka nei. Hmintungkomh in ka ngan ii HLD timi hi Hrang Lian Dim (daihtu) le NK hi Ni Khen (lettu) kan si.

HLD: Na hmin, nu/pa'i hmin le suahnak khua, thanliannak hmun le atu na umnak?
NK: Ka hmin cu Ni Khen asi ii mitamdeuh nih Nini tin an ka kawh. Kanu le kapa cu Rev. S. Ni Luai Le Nu Hmet Cuai an si. Ka suaknak khua cu Ramthlo khua, Vantualrawn veng, Falam peng ah asi ii, ka thanliannak bik hmun cu Yangon ah asi. Atu cu Malaysia, Kualalumpur ah ka um lio asi. Malaysia ka um nak hi tui kum in Kum 4nak si cang lai..

HLD: Na tlawngkainak hmunhma pawl le na zir mi pawl nan kan sim kho hmang lai maw?
NK: Phunhrek in phunhnih tiang Ramthlo ah ka kai ii, phunthum le phunli cu Rakhine ram ka pa Missionary atuannak hmunah ka kai. Phunnga hi Ramthlo ah ka kai sal ii, phunruk in phunriat tiang Tahan, Kalaymyo ah ka kai. Cun phunkhua in B.A (Eco) ka theh tiang Yangon ah ka kai. Atu hi Diploma in Accounting major thawn Malaysia ah ka kai lio asi. Dam ten ka um si ah cun, June 2011 ah ka theh lai.

HLD: Na khristian nun ah rundamnak na co kum le an pianthar tertu pathian thusimtu hmin le ahmun nan kan sim kho hmang lai maw?
NK: Christian innsungkhar ii thanglian mi ka si ii, ka sim thiam lo. Ka pa nih kan ngak siat lio ten, bible ca in an kan cawnpiak ringring ii, kan ngak siat lio ah cun, ni khat ah bible chapter 1 theh lo in ih kan rak ngah lo..cu lawng si lo in, innsungkhar pumh nak hi zan tin ten kan rak nei ii, bible pakhat byheart in an kan siar ter ring ring. Hi nih hin ka nun nak tam pi a ka thlen ter mi asi.

HLD: Let hnubik Kawl/lai ram na va tlawn kum/thla/ni le na caam nizat le na pal mi khua pawl?
NK: August thla, 2010 ah Yangon ah ka tlung ii, March thla tiang ka caam. Kawl ram ka um sungah ka suaknak khua Ramthlo ah le, ka pasal’i khua Hnaring ah December thla thlakhat sung ka tlawng ii ah zarh hnih veve ka caam.

HLD: Atui na va tlawn le lethnubik na kal taak lio ii thilsining na hmuh daan ah a thangso na ti maw a tumsuk na ti deuh seh?
NK: Kankhua ka hmuh lonak hi kumhra leng asi cang ii, kei ka cah cun tam pi a rak thangso ii khuasung um mi khal tam pi an rak thangso. Abik in Biaknak lei ah kan thangso ngaingai. Kei ka um sung le bang cu X’mas lio asinan, zuri savai an tlawm ngai te..a hmuh awk hmanh an um lo ti awk haar si ko. Cun communication tuah khal a ol tuk cang, ramdang um u le nau an tam cang ii, a then le bang cu, motorcycle in vok rawl tla an pek ka hmuh ii, a mak law law ka ti. Phun hra khal kai kho a si cang ii, fimthiamnak lam khal ah a thangso ngaingai cang. (kan bu Believers Church biakinn bang cu a mak law law).

HLD: Ramthlo cah zeiseh atul bik in na hmuh? Cui na hmuh mi cu au nih seh rian an nei tiah na ruah?
NK: Mino thangso lio an tam pi ii, cu pawl kha fimnak lam ah le kaa dangdang ah a thihruai kho tu, Good leader bak an ttul tin ka hmuh. Cun Leader pawl hi piang thar mi si hni sehla, thin sau mi si fawn hni sehla, khua le ram cah dawt nak a nei tak tak mi, pum ai pe taktak mi hruaitu um sehla ti hi ka ruah kho tawk asi.

HLD: Ramthlo mi lak ah na upat cem mi hi au seh asi ii zeiruangah seh na upat? (na pa khal asi kho ko)
NK: Kapa Rev. S. Ni Luai hi Ramthlo khua mi lawng ah si lo in vuleicung pumpuluk ii, ka upat bik mi asi ii, sim ding dang aum lo. Kapa ka upat nak bik cu a te le fa pawl pathian thu thawn a zoh khenh ning le a tordornun, ai zuam ning pawl hi ka upat tuk mi pawl an si. Khuasung mi ah cun, Pastor Ngun Nawl le Evan. Tluang Al an si. Zei ruangah ti ah cun, Pastor Ngun Nawl cu mino te asinan, khua le ram thihruaitu pakhat a si kho nak le, a thu sim a hla rel ka zoh ah pafim bak a si ka ti. Evan. Tluang Al cu pathian a duh ning le khuaram a dawt ning ka hmuh ii kai lawm tuk. Khuaram cah ii a thil tuah mi tam pi nan theih cio ko lai ti ka zumh.Tangka tampi ek in kan khua kan ram cah pathian zum in kan pianthar theh kho nak lai ti ruahsannak thawn crusade heh tiah a tuah sak mi ka hmuh ii ka upat ii ka uar ngai ngai mi asi..amah ban tuk mi an um hrih lo..

HLD: Tuihnu kumhra ah Ramthlo hi zeitin seh hmuh na duh? Cui na sunmang ah cun nang teh khoizawn dinhmun ah seh na um?
NK: Tui hnu kumhra ah Falam peng ii khuate vialte lak ah a lang cem mi le, mifim mithiam an suaktam biknak khua si kho sehla ka duh. Kei cu zei saan ka tlaih lo ruangah ka ti kho tawk cu kai zuam ko tur.

HLD: Ramthlo pawl ii kan tlaksamnak bik hi zeiseh asi tiah na ruah?
NK: Kan tlaksamnak bik cu, Zu ah si bik lai ka ti. Cun neihsiah lam ah an ii zaa deng cang kan ti zawn ah Nu lam ah simaw, Zu ah simaw an ii ciah dih ngawt in ka hmuh hni...(fiang in cun ka thei lo). Cun, mino pawl caah cun, fimthiamnak zir hi kan huam lo deuh in ka hmuh. Phunhra kan theh ahcun a zaa in kan hmuh ii hihi apoituk ka ti.

HLD: Vuleicung hmunzakip um Ramthlo unau pawl hnen ih cah na duh mi?
NK: Khawi na um khal len na suah nak khua le hlanlio ii na dirhmun kha hngilh hrim hrim hlah ! Mi dang khua pawl ii zohsunh tlak ten nun ii zuam uh! Cun, kan umnak hmun cio ah fellowship hi tuah kho ii zuam uh si. Lungrualten um kho ii zuam uh si.


HLD: Hibantuk in na caansunglawi pe in Ramthlo hrinzaa kan thansonlainak ding ruahsannak thawn kan tuah mi interview ah na kan lehsak mi parah na cungah lungawinak tampi kan nei. Na cazirnak ah pathian nih fimthiamnak thlasuah in pe hram sehla khuaram tungdingtu ah ron in hmang hram ko seh!

Chin Hla : "LAIMI CU" - Lal Rin Pui @ Puite

Zu le a ding tu

"Zu" tiah ṭhangthar seino hna nih kan hngalh dih mi le mino "pa" a tamdeuh i din mi hi zeiruangah dah a ṭha lo tiah kan ti tawnnak asi hnga? “Din thiam ah cun Sivai asi i, din thiam lo ah cun mi chiat hrawk tu asi” tiah kawl mifim hna nih an ti. Asiko, an biachim mi hi asi ngai mi asi. Zu dingtu hna i dirhmun von zoh hnik tuah uh si! Nitlaknak ram le Nichuahnak ram i kan zu din ning le a ding tu hna hi kan i khat hna lo. Kawlram ah cun kum ret khiak kan ngei lo naten ram ṭhangcho tamdeuh ah cun kum 21 tang nih zu an ding kho lo i a cawk zong an caw kho fawn lo. Kum tling upa nih zu an din hmanhah khin innlak ah thangchia le mualpho in an um bal lo. Mi nih zuding kan si hi an kan hngalh sual lai tiah an mai innchungtang te ah an din. Cuzong cu an riit tiang an ding fawn lo. An mah ten ret khiak in an din i an riit hlan ah an baan. Inlak i an lenkainak ah an hawi le hen an din hmanhah a nuamhnak cah lawngah an din. An riit tiang an ding bal lo. Cutin, zu nih an bianuam rel a mil ter. Ningzak pang ngai mi hna nih mizapi lak ah nuam ten an i pawl khawh ve. Asinan, nihin laimi nang le kei i zu kan din ning cu ret khiak zong kan thiam ti lo i mah hlei ah mi nih kan zuriit an kan theih lo ah cun zuudinman kan ngei lai lo ti phun in kan um i kan rit lo zong ah a ri bantuk in kan i um ter. Kan aw ngeihchun chia le chia lo in kan kio, kan raak i mi kan phuar hna. Mawtawlam ah kan i tlum ti lo i a ho hen dah kan i ṭhuat ah a ṭhat lai tiah kan hmuh mi kip i palhnak kan kawl. Zu kan din hlanah cun "ka thabaang, ka celh pah lo" tin asilo ah "i hawikomnak ah ding hna uhsi" tiah zupalang kan i lak i si-ai phun in hman kan i tim. Asinan kan von din taktak ah cun kan rit hlanah a baan kan thiam ti hoi lo. Unau "zu ding hlah" tiah nihin ni ah thloh kan tim hna lo. Ziah ti ah cun nangmah tangka in na cawk mi asi. Nangmah thil asi mi cu na duh poah in na tuah awk cu nangmah nawl asi ko. Asinan, tlawmpal te forhfial kan duh mi cu; zu cu ding law a sal ah cun taang sual hlah! Zu i aduhnak hmun poah i mawngh mi va si hlah law, nangmah tu nih na duh nak hmun poah ah va mawng! Zu ruangah buaibainak chuah pit hlah law zu ruangah hawikomṭha karh ter tu i zuam! Na ningzahpan phen tu le na ruahnak, na chunmang mipi sin i chimphuan ngamnak ding ca-ah ralṭhatnak an petu ah i hman. Kan dawt tuk ko ee an ti tawn tu hna i an biathli zong chimh kan duh chih. Mah cucu, Zu na din lio i mipi nih an in hmuh ning le an in chimh duh bal lo mi kaa hnihthum te an si. Ziah ti ah cun nang cu ka chuah pit ka unau tluk in kan dawt mi na si ca-ah mah bia hi na hngalh ding hrimhrim ah a poimawh tiah ka ruah mi hna an si. Zu na von rit i na von au, na von kio, mi na von phuar lio le mi hen nan von i ṭhuat cuahmah lio ah khin na pawngkam um na minung hawipi hna nih minung cazin hmanh ah an in chiah ti lo da kaw. Milai fa asi lo an in ti. Saram fa asi ko lai an in ti. Afak tuk lo maw ka hawi? Mah tawk te in sumpai le ngeihchiah duh poah kawl kho, hmang kho i mai nuntukhuasaknak ah a ho i bomhchanh hau lo in nungcang kho ve ko mi nangma'i ngeihchiah hman thiam lo le i control khawh lo ruang i an kedamtang i an in chiah cu upa lungfim cah cun chunvui ten ṭahpi awk tlak asi lo maw? Culawnghmanh sirih lo in, zu kan rit ruangah kan holh kan i sum kho ti lo i kan ir awm chung um vialte dunghmai zoh thiam ti lo in kan holh dih hoi. An kan dawtu hna an ngeih kan chiat ter hna i an kan hringtu nupa hna mithli kan tlak ter hna. Innpa chakthlang hen huatnak kan chuahpi. Khuahlan Pipu nih an rak ti bal mi cu “chun ah na hnulei zoh law, zaan ah na tang lei zoh! mah hnu lawngah holh" an ti mi kha kan philh depdep. Cui a chuah pit mi cu, kan hawi le a kan duhdaw dukmak tu hna kha kan sung dih. An hawikom cazin in an kan hlonh. Kan mah bantuk zuri le sabah mi hawikomh silai an i siang ti lo. Kan lung a hong fim tikah ngeihthiam kan hal ṭhan hna i veihnihthum cu kan hluhchuah tawn i kan i komhngeih ṭhan ko naten a ni le a thla a hong sau deuh tikah nun ṭhinh zai kan i rel hleilo i kan mah kel ah kan hong chuak ṭhan tawn. Mahruangah thlachiat lai zong ruat ti lo in zungzal an hawikom cazin cun an kan chuah ko. Ral zoh in a kan zoh i kan pawngkam um lai le kan awkam theih lai zong an fih cang. Tuihlan i catang ngei asi, thil tikho asi, mi fim le mithiam, khurkhua ruat kho asi an kan ti mi vial te kha "fanghi thli lak i a zam bang" in an tlau dih ai. Zu kan rit lio ah cun khapkhat can te lawng khurkhua kan ruat kho. Mahruangah mi hen i vuak lai kan ṭih lonak cu asi. Zu kan rit lio ah thaichun ah zeibantuk thil dah a cang lai ti kan ruat kho ti lo. Lawlawse i kan lung di a riam khawh nak asi phot ah ti lawng khua kan ruat khawh tawk cu asi. Mifim le mi hrut theih kan duh ah cun an zudinning zoh in 80/100 fawi ten kan tlaih khawh hna. Zu maw palh a ding tu tiah biahalnak um sehlaw kei nih cun mah tihin ka leh hna hnga. Zu cu holh thiamlo le nunnak thaw zongngei lo mi thil asi ca-ah amahten palh nak a tuah kho lo. Adingtu nangmah le keimah hoi kan palh. Kan mah le kan mah kan sining le ka level hmanh i hngal lo in zudinnak ruangah ai pawrhlaw mi kan si chung poah cu mi kedam tangah kan um peng rih ko lai. Mi va herh tu si maw na duh, mi i rak herh mi si dah na duh ticu nangmahten i ruat ko.