Interview

Monday, June 29, 2015

LGBT le 21st Kumzabi Duhdawtnak - Mai Esther Dimte (HLD)

Leilungtlun kan dam sungah a sunglawi bik mi nihnih an um. Cui nihnih cu ziang an si ti cu kan umnak hmun le kan sinak ciar in an bang awk lo ding. Mi hrek cun kan suah ni le kan thih ni an ti men ding nan mi hrekkhat lala cun innsaang thar kan dinh ni le fatir kan neih ni an ti men ding. Kei cun kan suah ni le ziangruangah kan suak ti kan theih awk ni hi a si ding tin ka ruat. Kan suah ni ah kan nu le pa lawng si lo in sungkhat unau, khuapi le kohran pi pawl zaten an lungawi ih hnisiamsi ten an um. A pahnih nak cu kanmah le kanmah kan tthanglian deuhdeuh, thu kan ruat thei deuhdeuh, kan mah ten kan kepar ah kan hong ding thei zik zuakzo hrawng caan ih leilungtlun minung billion 7 lenglo lakah pakhat kan rak si ve nak a sullam, Pathian ih in sersiam hnawhsannak kan theih ni khi a si. Cui ni ah zo pawl an lungawi ti silen kanmah kha a lungawi tu bik kan si. Ziang ruangah tilen sersiamtu ih in sersiam hnawhsannak kan theih hnu cu a duhnak thlun ding le a zirh mi pawl ngai ding lawng kan hnattuan a si zia kan theih ruangah a si. Pathian cu duhdawtnak a si tin Bible sungah kan hmu (1 John 4:8). Duhdawtnak a si mi Pathian cu mi duhdawtu a si ih a zirh mi khal duhdawtnak a si ve.
Thutlangpi ih ka tar mi hi LGBT (Lesbian, Gay, Bi-gender, Transgender). Lesbian cu nunau in nunau a duh tu a si. Gay cu mipa in mipa a duh tu a si. Bi-gender cu nunau khal mipa khal bangrep ten a duh tu a si ih Transgender cu nunau in mipa si a duh ruangah a zahmawh a thleng awk mi le mipa in nunau si a duh ruangah a thilri a thleng ve mi a si. Tulai media kan zoh a silen hi pawl ih thuhla hi siar cawk le zoh cawk an si lo. Mitampi cun (keimah tel in) siar cuca lo in an zuk lawng zoh ih hnar merh zuihzo tu men fang kan si. An sinak diktak, an dinpi mi diktak, an aupi mi diktak, an duh nak a theih sak tu ngaingai hi zo an si ding? Media ih kan hmuh dan vek a si ahcun American cozah pi a si ding ih a pahnih nak ah Facebook an si ding. A pathum nak ah human rights activists pawl an si ding. Hi pawl thuhla ih kan buai rualrual in kan biaknak, kan zirnak le kan theih nak hmuahhmuah in linglet thluh tumtu seihtanpa ih bumnak ah kan lung a mit ve lo ding cu kan mah hnattuan a si. Fimkhur zet le ralring zet ih kan um a ttul.
An minung ka hua hai lo nan an thil tuah mi le an tuah dan cu ka ngeih lo nak a tampi. “We are created equal” ti cu American rampi nih an aupi mi le an nunpi mi a si ko nan Khrihfa tampi nih cun a thok ten Pathian in a minung pawl karhzai ter ding in nunau le mipa cu pumkhat si dingah in tuah mi kan si ti cu hnget zet in kan pom mi a si lala. Atu’i a lingsa zet mi nu le nu, pa le pa nei awk thei nak dan an suah mi hi ziangruangah kan buai cio si pei? Pitar putar fa nei thei nawn lo pahnih an nei awk ah zo hmanh in kan buai pi hai lo. Nu pa si cing ih fa nei thei lo tei innsaang khal kan buai pi dah lo. Asilen, ziangruangah so fa an nei thei lo ding ti kan theih mi nu le nu, pa le pa neih awk sian nak dan an suah tikah kan buai celcel? Fa nei thei lo cio cio. Mipum karh zai ter thei lo ding cio cio. An bang awk lo maw si? Nu le pa nei awk cing ih fa nei duh lo pawl cu mawhthluk an tong dah lo nan a tui kan unau LGBT pawl hin mawhthluknak an ton hi a nep lo nasa. Bible ca vek in zoh ahcun an ton ding a si hrimhrim ko. An nunnak tiang hmanh in lak sak tlak an si ko. 21st kumzabi ahcun laimi pawl cu tleunak ngah zo tu le Pathian thei/zum tu kan si ruangah kan Bible thawn a kalh awk mi kan do le kan hua cu kan hnattuan a rak si hrimhrim ko. Asinan, a minung hua lo in an thil tuah mi kan huat thiam ih an mah thawn hna kan ttuan tlang thei ding cu a rak thupi ve zet lala. Duhdawtnak Pathian a si mi ih in zirh mi duhdawtnak thawn kan cohlang hai ih mawh kan phurh hai ciamco lo ding cu a thupi zet. An thil tuah mi cu a sual silen an mah le Pathian caih awk hai leh ko seh!
Tuini ah zumtu pawl tampi ih kan buai bik mi hi Pathian in minung pawl karhzai dingah sersiam mi kan si ti kan zumh nak pakhat ruang bik ah a si lo maw LGBT pawl kan mitkem ih kan huat nak bik cu a si? Tuisan ahcun sperm bank timi fa ci khon nak a um zo. Cui hmun ah fa tuah thei a si zo. Paisa tampi a cem ko nan fa duh taktak tu hrangah cun a manhla zet ko. Sihmanhsehla mizapi zaaraan hrangah cun ti thei ding ci a rak si lo. LGBT community pawl hi phundang deuh in zoh sak uh sila kan kaphnih hrangah ttha sawn men ding tin ka ruat. Mitampi cu laar duh ruangah le mi thucawng in himi community an thleng tla si men ding nan himi movement a rak thok tu ngaingai pawl cu an mai pianpi thilri ah lungkim lo (duh awk lo) in an mah vek an duh ruangah le an neih lo mi neih an rak duh ruang bik ah a si ko. Hi pawl cun an mah nih fa an nei thei lo ruangah ram farah nak ih hngakttah pawl, USA ram sung ih cawmtu nei lo nauhak pawl tla an mah fa vek in an cawm hai ih an fa an si ter. Hivek in Pathian khal zum thotho, farah le cawmtu nei lo nauhak khal mah fa vek ih cawm thotho tu nu le nu, pa le pa nupa vek cu soisel ding ka hmu ciamco hai lo. Sihmanhsehla mai sinak ah lungkim lo, mi hur le laar duh men ruang ih LGBT community ih a tel tu le a ttanh ciamco tu pawl bel te cu mitkemzaa an si ka ti. Leilungtlun minung hmuahhmuah in nuihrin covo bangraan ten kan nei thluh nan kan co thluh lo. Atu ih USA Supreme Court pi nih tuihlan liangluang ih an moral law si lo len religious law cu civil law ah an can ter a si cu. American cozah pi in kumkhua hrang ih an neih mi thuthentu pakua sung in panga pawl ih lungkimnak ruangah hivek in leilung pumpi an hnin a si.

Leilung pumpi nih kan zohtthim hai ih an hnen ihsin kan zir rero lai mi democracy ih a suahpi mi thil hmuahhmuah hi ziangtinso tui hlan vek in sangpi ah kan ret thei hai ding ih kan zohtthimh hai thei nawn ding tin thusutnak tampi a suak thei. Thlarau lam in zoh ahcun Sodom le Gomorrah dung an thlun zo tin kan hmu hai ko ding. Sihmanhsehla political standpoint in kan zoh lala a si ahcun society nih a hnong mi pawl, nu le pa tampi nih an mai hrin cia LGBT fa le an hnon mi pawl, suahpi unau pawl ih unau ih pom duh lo mi le zahpi mi pawl hrangah cun a tu vek ih a cozah pi in zalennak saangka a on hai cu an hrangah vanram kai zo vekah an ruat awk ding. Nang le kei zoso kan si ih kan mai kan minung pi Pathian ih sersiam ve mi LGBT pawl kutzung khih ngam ding in? Pathian ih in zirh mi kha duhdawtnak a si lo maw? An minung cu duhdawt uh sila an thiltuah mi bel te cu kan huat khal len kan mawh lo kan ti pei. Duhdawtnak a tam phot a si ahcun tui kan hmuh mi mitkem za le duhnung lo za pawl khal kan pomsak thei leh ko ding. Suak pek ih mipa sinan nunau thinlung nei, nunau si nan mipa thinlung nei kan rual pi pawl ih nitin an rak ton mi hmuhsuamnak le nautatnak pawl ruat sak phah in duhdawtnak thawn pakhat le pakhat zawnruat awk uh si tin ka lo sawm hai duh a si. Netabik ah LGBT a ttanh tu na si khal ah siseh, a do tu na si khal ah siseh pakhat le pakhat kan duh dan le kan duh zawng an bang awk lo a si timi hi kan theih hniglh lo dingah a thupi zet a si. Cutin pakhat le pakhat kan bang awk lo nak theih sak awk uh si la kan mah le kan sinak te ah lungawi thei tu kan si thei ringring nak ding sawn ah zuam uh si. 

Tuesday, June 23, 2015

Santiluan le Technology Devices - Mai Esther Dimte (HLD)

Nikhat hnu nikhat kan san ai thleng thluahmah ih kan hman mi thil khal an ii thleng thluah mah. Kan umnak khua le ram zir in kan hman mi thilri le kan hman dan khal an ii dang cio. Ramdangdang zoh lo in USA sung lawng kan zoh silen computer, internet, phone, GPS, Passport a thei lo tu hi an um lo tluk a si. Zeiruangah ti si ahcuh hi pawl ih a thupit zia hi hngaksiat ten tlawnginn ah an zirh hni leng ah a tak in an hman ter hni ruangah a si.
Computer kong kan zoh silen USA ih tlawngkai mi cu phunthum an kai bak in an homework hi computer thawn tuah hau mi pawl an si cang. Cui homework tuah kho ding in cun tlawnginn ah saya te nih an zirh hni ih inn ah an nu le an pa pawl nih an cinh (practice) ter hni. Cutin kum hngaksia ten computer an thiam tikah an hong upa vima ih kut ih cangan hnak in computer keyboard cung ih cangan an ii olh deuh cang. Phundang in kan sim a silen ballpen le khedan hnak in computer keyboard an hmang tam deuh cang. Cahnah le cati a tlo deuh nan electricity man le internet bill man a ek deuh ve cang. Hibantuk cet thilri hman awk a rak um le a hman an thiam cu a hmang tu pawl vialte cah caan le tangka an ii khonh kho. Cakuat ngannak ah cati, cahnah le ca ngan caan a rau ding mi vialte kha hmakhat te ah computer nih a tuah sak kho dih hni.
Internet kong kan zoh khal silen America ram ih an mipum zate komh hi China ram ih internet hmangtu zat lawng an si ti a si. Internet cungah zeipoh hawl kho a si ruangah biakinn pumh kal tikah Bible ca kenh hau lo in online cungah kan siar kho ih kan phurrit an kan sawn. Culawnghmanh si lo in theih kan duh mi thil dangdang vialte khal a hawl dan kan thiam zat in kan ttul mi information kan ngah kho. Tahtthimnak ah: a ngan a dam lo mi nih a ngan dam lo nak kong kha online cungah research a tuah kho ih cutin sibawi thawn an ii ton hlan ah a dam lo nak ih a hmin le a tuar zia pawl, zei si nih nih zeitluk rau ah a damh kho tibantuk pawl kha a rak thei cia dih kho. Cui a hmuh mi information pawl a hman le hman lo theih duh ah sibawi hnen ah a sim sal tikah sibawi cah khal ah rian a ol zaang ngaingai. Sibawi zoh nak tangka/insurance a nei lo pawl cah cun hihi a tthahnem ngaingai. A dang zeiseh internet nih an kan tthathnem pi hrih tiah cun tluangdang ram dang um kan unau hawikomh dawt pawl ih hmanthlak an taar zawng bakah kan umnak hmun in kan rak hmu kho ve. An umtlannak le an thiltuah mi vialte kan rak thei kho dih ve. Cakuat le documents thupi mi pawl khal ol zaang ten le rang ngaingai in internet cung in kan ii kuat kho ih a rak ttha hnem ngaingai. Asinan, a tikcucaan zoh thiam lo in internet cung rumro ah kan caan kan hman a si ahcun kan nuntu khuasaknak dingah an kan dawnkhaan tu le dung an kan tolh ter tu a rak si kho ve lala. A hman dan kan thiam ding le a hman caan kan zoh thiam ding a rak thupi ngaingai.
Phone kong von zoh sal uh si! A liamcia kumthum hrawng tiang cu kawlram ah duhtawk in mizapi nih handphone an rak ii tlaih kho lo. A ruang cu a man a har ruangah le a sok ih sok a si ruang bik ah a rak si. Phun dang in kan sim silen mi lian deuh le cozah rianttuan deuh lawng nih an rak nei kho. Sihmanh sehla tuisun ah cun sim card pakhat ah 1,500ks lawng a si ruangah mi zaaraan te khal nih handphone an ii tlaih kho dih cang. USA ahcun hngaksia pawl kum 11 an kim in cun handphone an cawk sak hni ih cutin nu le pa nih monitor tuah sak phah in hngaksiasia ten handphone an nei dih. Phone duh tawk ih kan hman kho ruangah khua dang ram dang, peng dang tlang dang um kan unau le hawikomh dawt pawl thawn ii tlawnkai hau lo in phone sung in kan ii leng kho ih thawngvang kan ii thei kho. Ram cangkaang deuh ahcun phone sonh hnak in text message ii kuat hi a rak laar deuh ih aw-kam ii theih kho ngaingai hi cu a ttul tuk caan lawngah a rak si ttheu mi khal hmuh cawk lo a si cang. A tthatnak lam in kan zoh a si ahcun kan duhdawt mi pawl hnen ah khualtlawn lamkai ih a ek heu ding mi sumpai le kan caan vialte kha an kan khon ter kho. Sihmanhsela khat lam lala ahcun phone in kan ii sawn kho ko tin ii tlawnkai an kan daithlan ter ve fawn. Cuiruangah, a hman dan kan thiam ding a rak thupi tuk lala ve.
GPS (Global Positioning System) timi hi ram tthangso ah cun a lar ngaingai. Hinih zeiseh an kan tuah sak kho tiah cun kal kan duh nak hmun ah a sangsang ten an kan simh ih kuih kan duh nak, lanh kan duh nak le pial kan ttul nak hmun vialte an kan sim kho dih tu a si. Hi nih hin ram tthangso um pawl cah tampi an kan tthat hnem pi ko nan kan hman tuk lehpek ahcun kan mai neih cia mi kan thluak hman awk ding thei lo khop in rian an kan ttuan sak tu a si ve. A liam cia mi thlakhat ah hngaksia pahnih phur in dawr in inn lam panh in kan tlun phah ah keimah nih lam thei lo in GPS ka hmang. Tampi a ka bomh ih ka kal nak hmun poh a ka tian ter dih ko nan ka kal duh nak veng kan tian bak ah ka phone battery a ek. Cutikah GPS cu hman awk a rak ttha nawn lo. Hngaksia pakhat cu car seat cungah a to ruangah ka thin a phang tuk lo nan pakhat deuh cu rianrang tuk le rinh lo pin kan kal ruangah car seat kan keng manh lo ih cutin upa to bantuk in ka to ter mi a si. Cutik ah mawttaw kha zokzok ten ka mawng ngam lo. Ai hlok tuk pang a si ahcun hngaksia kha tokham tangah a tla pang lai ti ka phang. Cuncun police nih an kan hmuh lai ih ticket an kan pek lai ti le ka phang phah fawn. Cutin thin phang ngaingai in  le GPS rinhsan em em ih ka kal lengmang lio ah ka GPS kan hman kho nawn lo tikah phone sonh ding tiah le ka phone sung in GPS ka hman mi a si ruangah sonh a ngah nawn lo. Ka lungre a thei ih ka thin a phang. Kan gas khal a ek dengmang. Tlawmte lawng a taang. Tamtuk ka tlau pang a si ahcun gas a ek lai ih cutin lamcung ah ai tarhak dingmi kan si. Cutikah ka lung sung ah duk tiah a ra suak mi cu mirang pawl nih an uar taktak mi plan B hi a si. Cucu zeiseh a si tiah cun thil pakhat kan hluhsuah kho lo a silen a dang zeiseh kan tuah lai timi plan neih cia khi a si. Ka phone battery a eh hlan ah khan ka phone sungah ka kal nak ding hmun pawl rak zoh cia sehla a tu bantuk in thinphang le lungrethei in kan um lo tur. Ka sim duh hoi mi cu zeibantuk thil hmanh hi ralring le fimkhur ten kan hman thiam ahcun an kan bawmtu ttha ngaingai an si ko lai nan poisa lo in kan um pang a si ahcun kan thluak hman ding hna an kan theih ter lo tu thil ah an cang kho ti mi hi a si. Zei thil poh hi a hmangtu le a hman dan a thupi ngaingai timi an kan zirh.

Lethnubik ah langh ter ka duh mi cu passport timi electronic device zaphak tia te khi a si. Cui thil fate nih cun computer/internet cung ih kan ret mi kan ca/documents/zuk/videos vialte an kan simhlawm sak tu a si. Cuithil sungah kan thuhla vialte kan re dih kho. Hla kan duh mi le thil dangdang a thilri in phurh le cawi kan huam lo mi le phurh le cawi awk a ttha lo mi thil vialte kan ret kho dih nak hmun a si. Hitluk in thilttha an kan tuah sak kho tu a si ko nan a hman dan kan thiam lo ih kan daithlan pang a si ahcun mi nih kan mai pumpak thuhla, zuk le videos vialte an kan fir sak kho dih mi thil a si fawn. A hmang tu nih lungfim hnavar ten a hman thiam si ahcun ai tthat hnem pi lai ih a thiam lo silen a mah thawnginn a tian ter tu thil a si kho ve fawn. 

Friday, June 19, 2015

Ethical Dilemma - Mai Esther Dimte (HLD)

Three years ago, I was in Virginia, USA, working at a shelter for abused women and children as a shelter manager. The job seems pretty simple and easy; however, it has a lot to do with confidentiality and professional boundary. I worked so hard and kept myself updated with the latest information at the shelter and in town of course. Every day was a learning experience.
One day, I was told that one of our clients had to go home, but didn’t want to ask permission to leave the shelter. It was only because she won’t be able to come back without any domestic or sexual violence incident. She told the other clients in the shelter and asked them if they could talk to me on behalf of her. So one of the clients came and explained to me what happened. I simply thanked her and reminded her that I could not discuss with a third party. She went back and told the client. The client came to the office and told me all about what happened to her mother that day. Her mother was arrested for drug use and her little 7-year-old brother was left alone at home. She said that the neighbors watched him and if no one in the family came before a certain hour, the law enforcement would take him away. Not to mention, this client was abused by her step father and was afraid to go home to get her little brother. She didn’t seem to have any other choice. She didn’t know if her step father was around or not. She asked if I could give her permission to leave the shelter and of course I let her go. As a shelter manager, I was not supposed to give any clients permission to stay overnight; however, after hearing her incident report at home, I couldn’t remember what the rules of the shelter and the policies for the organization were. It was my honest mistake. I sat there and realized that I was doing what I was not ought to do. And so I called my supervisor and explained her all about it. I didn’t recognize that I had broken the confidential between me and the client by sharing her personal information. I also realized that I put her in danger where she was before. Moreover, I felt guilty and unfair to other clients since I broke the rule as I let one client go in and out. I also made them think they could go out anytime they want. We spent time re-educating the other women to reinforce what the rules of the shelter are.
I learned that I could have asked the client to talk to her neighbor in front of me to see if her step father was home, but I didn’t. I should not have told her that she could go home and come back in front of other clients. She could have been in a better place if I had transferred her to other agency, but I didn’t. One thing that I still feel regret is that I did not ask her if she really wanted to go home to get her half brother. She had the pressure on her by her neighbors and other clients who were there with her saying that she must take care of this 7 year old boy. Under the circumstance, she could not make any decision whatsoever, but I made a decision for her and sent her home. As a social worker, I could not make the same mistake twice. In our daily basis, it is very easy to use the power and the ability we have in order to force the client to make decision and to do the way we want them to. However, it is not a healthy way to resolve the problems for a good social worker to take an advantage of her/his power over the client. We must make decision carefully. We must think clearly before we handle the problem.
            When a difficult, new or overwhelming situation arises, my advice is to always seek supervision if the opportunity is present.  In this situation I could have told my client to wait 5 minutes for me to return with options.  We must always be aware that making a decision for a client violates social work ethics; however, I don’t think I should feel regret about this scenario.  She had pressure from every side and in crisis situations, people are forced to act promptly. 

Friday, June 12, 2015

Tuisun Mino Thaisun Hruaitu - Joseph Bawi Thawng Lian

Hruaitu kan ti tikah ziangvek lam hruaitu a um thei ti si le innsungsaang hruaitu, khua le ram hruaitu, church hruaitu si lo le miphun hruaitu ti in a phunphun a um thei. “Tuini mino Thaisun Hruaitu” ding nih cun ziangvek lungput, ziangvek lungthin, ziangvek nuncan ziaza nei a t’ul ti sile ‘zo si ka si?’ ti theiawk ding, t’uanvo lak ngam tu si ding (mipi pawl hnen ah), duhdawtnak nei ding, zaangfahnak nei ding, thleidannak nei lo ding, tangdor nun nei ding, zaangfah ngaithiam nak nei ding, diktak ih thil tuahtu (thu rel ngam tu) cu pawl cu hruaitu t’ha pakhat ih a nei t’ul mi pawl an si.
Tuini mino thaisun hruaitu nih a theih t’ul mi hmaisa bik cu amah leh mah “zo si ka si” ti theiawk a t’ul. Hruaitu tampi cu keimah hi zo ka si ti theiawk lo in mipi hmai ah duh poh in tlanlen kan hmang. Taht’himnak ah zo kip deuh nih kan upat t’ihzah mi church hruaitu pastor nih a hruaimi mipi pawl hmai ah zo si ka si ti thei awk lo in duh poh in nung seh la a mipi pawl ih mithmuh ah cun santlai lo hruaitu (pastor) ti ah hmuh a si ding. Curuangah hruaitu nih cun nitin a nun ah kei hi zo ka si ti theiawk ringring a t’ul. Cun hruaitu t’ha nih cun a mipi pawl ziang an cang, an tuar caan khalah “t’uanvo” lak ngam tu si a t’ul. October 4, 1991 thlanglei Africa ram tipi tlun ah lawngpi pakhat cu thlisia le tisuar in a hnuai ciamco cu tikah lawngpi mawngtu pawl cun lawng totu pawl an tlansan t’heh. Sim duhmi cu hruaitu t’ha nih cun a mipi pawl ziang an can, harnak an tuar khal le t’uanvo a lak ngam. Cun hruaitu t’ha nih cu a mipi pawl parah duhdawtnak lungthin thawn kaihhruai a t’ul. Korin sungah khal kan hmu thei duhdawtnak i a thupit zia. Hruaitu t’ha nih a mipi pawl duhdawtnak in a kaihruai thei a si ahcun amah tla mipi pawl i duhdawtnak a co ve ding. Hruaitu t’ha pakhat nih cun a mipi pawl ziang harnak an tong tikah zaangfahnak a nei. Hruaitu t’ha pakhat nih cun a mipi pawl par ah thleidannak a nei lo a t’ul. Hruaitu pakhat nih thleidannak a neih a si ahcun mipi karlak ah remawklonak, huatawknak pawl a suahpi thei. Curuangah hruaitu t’ha nih cun thleidannak a nei lo ding a thupi nasa. Mipi pawl parah tangdor loin namneh lungthin a neih a si ahcun upat tlak hruaitu t’ha a si thei lo ding. Curuangah hruaitu t’ha nih cun tangdor nak lungthin a neih a t’ul. Hruaitu t’ha pakhat nih cun dik tak ih thurelngam tu si khal a t’ul. A mipi pawl nih t’hatlonak an tuah tikah diktak ih an thu relngam simngam tu si a t’ul. Curuangah hruaitu t’ha nih cun diktak in thu rel ngam tu si a t’ul. Kan Cathianghlim sungah zoht’himtlak hruaitu t’ha pakhat kan hmu thei mi cu Joseph a si. Hruaitu t’ha a rak cannak cu a nauhak lai i sin Pathian a t’ihzah, nu le pa thusim ngaitu khal a si fawn. Amah leh mah zo si ka si ti a nitin nun ah a theiawk ringring. T’uanvo lakngamtu khal a si, a mipi parah duhdawtnak a nei, zaangfahna a nei, thleidannak a nei lo, tangdor nun a nei, diktak in thu a relngam. Curuangah zoht’himtlak hruaitu t’ha ah a cang.
Curuangah mino cu kanmawi lai, kan cah lai, kan fim lai caan a si. Hruaitu kan si lai caan a si ruangah nitin kan nunnak ah Joseph bang in zo ka si ti theiawk ding, duhdawtnak nei ding, tangdor nun nei ding, thleidannak kan nei lo ding a thupi. Curuangah “Tuisun mino thaisun hruaitu” ding nih a ni tin nun ah duhdawtnak, zaangfahnak, thleidannak nei lo, tangdor nun in a nun a si ahcun zoht’him tlak hruaitu t’ha mino a si ding.

Hminsin: Salai Joseph Bawi Thawng Lian hi Pu Bawi Pian fapa a si ih Falam ah um mi an si. Ramthlo hrin tonkhawmnak April 15-20, 2015 ih cangan zuamnak ah pathumnak a ngah tu a si. 

Thursday, June 11, 2015

Human Behavior and Developmental Stages - Mai Esther Dimte (HLD)

Regarding human behavior in the social environment, one can point out many different dimensions. Everywhere we go we will have to face human behavior conflict. It is because no one is born to have the same personality as others. Everyone has a different personality. Some have stronger personalities than others. Some has the sweetest personality. In life, we don’t always get to choose who we want to be friends with or who we want to be around. Instead we have to deal with anything that is lying ahead of us. For instance, if we don’t come from a psychology major in undergrad school, we might have a hard time finding out what exactly the human behavior is and how it can affect us in our field practicum.
There are two different kinds of people. The first kinds of people are good at pretending. So they pretend like they are happy and smile when they are grieving and crying inside. They might avoid conflict just because they don’t want to fight with other people. Or maybe they consider themselves as losers. On the other hand, the other kind of people would be the people who are frank and willing to confront any kind of conflict at any time. A lot of the times our social environment can push us to change our attitude. For example, a three year old boy wants to get more cookies, but his mom tells him “no” several times. He knows exactly that if he cries in public, his mom will give him a cookie. So he is manipulating his mom’s will power. On the other hand, the mom may feel pressured by the looks of people around them. As a result, she will hesitantly give an extra cookie to her son. If we look around our social environment we will see how much we are influenced by other people’s behavior and how much we influence other people as well. Every human being knows how to get things they want from other people. The only difference we may find is that some are willing to do anything to get what they want; whereas, other people hesitate to ask for it. The behavior and attitude that other people have can be very challenging for us in our daily lives. If we take a look at the work of Eric Erickson, who is an ego psychologist, we might be able to find some solutions regarding other people’s behavior.
Eric Erickson has eight developmental stages that cover the life span from birth to death. The first stage is at infancy, which starts from birth to 18 months old. It is about hope, which contains trust versus mistrust. At this stage, we try to know who we can trust and who we can count on. We look for emotional support. Whoever can give us the things we need to automatically become their team members.
The second stage is early childhood, which starts from age 18 months to 3 years old. It is about will, which is the stage of autonomy versus shame and doubt. In this stage, we are trying to be independent. We want to find a way to get around without anybody help. In other words, we are building self-confidence and pride. When I say this I don’t necessarily mean that we stay away from our caregivers. Instead we use our caregivers as our main resource and we go back to them every time we feel weak or when we get lost.
The third stage is about purpose, which contains initiative versus guilt. The stage starts from age 3 to 6 years old. At this stage, we have our way of doing things. We have our own opinions and goals. We explore new things and learn new things from school and from anywhere we are. We feel that we can express our imagination with our own language.
The fourth stage is about competence, which is industry versus inferiority, which starts from age 6 to 12 years old. In this stage, we are like sponges. We absorb everything we can possibly see and experience in our social environment. We learn how to play a fair game. We are aware that we may not receive things from other people all the time in fact; we understand that we may have to give too at some point.
The fifth stage is about fidelity, which is adolescence. It is about identity versus role confusion, which starts from age 13 to 19 years. On this stage, the preteens become actual teenagers. They talk more with their friends or peers than they talk with their parents. They switch the reference they use. They have a sense of personal identity.
The sixth stage is young adulthood. It is about love, which contains intimacy versus isolation. The age groups start from 20 to 24 years. At this stage, we have a solid sense of identity. We firmly understand who we are and whom we belong. We not only care about ourselves but care about other people as well. We start to consider whom we may want to spend the rest of our lives with. We start to plan for our intimate relationship, marriage, and children.
The seventh stage is about care. This stage starts at middle adulthood. The age groups start from 24 to 64 years. This stage is called generativity versus stagnation. At this stage, we try to lead young people instead of following. We start to think about our future generation. We start looking for solutions on how we can best serve or help our children to reach their goals.
The last stage is called old age which is also known as late adulthood. It is about wisdom, which contains ego integrity versus despair. The age group is from 65 to death. When we reach this age, we not only try to accept the death but also consider the legacy we want to leave behind.

To conclude, people not only act differently according to their age groups but also depending on the social environment they are in. If we are not familiar with Erickson’s theory, we might have a difficult time understanding people’s behavior.  As a social worker, it is very important to not take thing personally or to go home with problems at work. If we want to remain professional in our field, we have to be aware of our client’s social environment and the age group they are in. This is not going to be an easy task but it is essential to be able to process human behavior when resolving problems as a future practitioner.

Wednesday, June 10, 2015

Tuisun mino thaisun hruaitu - Thian len Sung

Vawleicung ah mino timi hi a thu pi tuk. Khua pakhat le ram pakhat a thanso nak cu a sung um mino pawl in tah a si. Tuisun ah mino te a si ko kan ti hmanh ah thaisun ah cun hruaitu ding a si. Mino nih lung rual te in hruai mi ram cu a nuam i a thangso mi ram a hung si te. Curuangah tuisun ah mino pawl hi thaisun ah hin hruaitu ding kan si. 
Khua pakhat le ram pakhat nih a tul bik mi cu hruai tu tha hi a si. Hruai tu cu tlak bel tuah tu ban tuk a si ii zul tu cu tlak bel bantuk kan si. Bel tuah tu nih dawh te in a tuah ah cun tuah mi bel khal ai dawh. Cu bantuk in kan nih mino pawl khal hi tlak bel bantuk kan si ii an kan hruai tu dung a zul lengmang mi kan si. Hruai tu a that lo ahcun a hruai mi mipi pawl khal lam hman lo ah an pial theu. Curuangah hruaitu khal hi dai thlan ding a si lo. Zul tu khal nih hmaisa an kan hruaitu ih tlaksamnak kha i zoh ii cu hnak in tha deuh in hruai kho ii zuam ding. Mino poh poh hi hruaitu tha an si kho lo. Pathian tih zah lo mi nih kan ram an kan hruai ah cun kan ram cu ruahsannak nei lo mi ram a si kho. Asinan Pathian a tih zah mi le vision tha tha a nei mi mino nih an kan hruai ah cun kan ram cu a thangso tengteng. Hruai mi mipi pawl lam kip in an than so kho nak ding ah mai ca-ah si lo in ram ca-ah ti in lung tak le tha tho te in a tuan kho ding mi hruaitu tha kan ram nih a tul. Mino nih tuisun le thaisun lak kar caan te ah a nunnak ai thlen a si le hruaitu khal a si kho bantuk in tang ah a tum mi mino khal a si kho. Mino an vai vuan lo nak dingah Pathian tihzah mi hruaitu khal a tul ve. Kan khua le kan ram caah mino hi mei far bang in a tleu ding kan si. Kan mino pawl lam hman lo ah an pial i zu le sa thawn an i ciah ah cun kan ram cu ni khat hnu ni khat thangso lo in a tum suk lai. Kan ram sung um mino pawl an so sulh ahcun thaisun caah tih nungza thil a si. Tuisun hruaitu nih teh thaisun hruaitu caah zei tluk in seh lam on saknak le timhlamhnak a neih, thaisun hruaitu ding nih teh zei tluk in seh ral rin nak a neih i ai timh lamh cia timi hi a thupi tuk.
Mino hi thingkung note bantuk kan si i hruaitu pawl nih an kan remh dan in kan thang. Tha ten an kan hruai si le kan tha ve ii lam hmaan lo ah an kan hruai si le kan hmaan ve lo. Caw pawl hruai tu caw a that si le a dung um mi caw pawl khal an paw khawp ii an hna ngam. Hruaitu lawng si lo in a hruai mi mipi pawl khal zawn lun nak thinlung kan neih cio a hau. Mino um lo nak ram cu a ro a car i an tha tho kho lo. Mino pawl khal nih zawnlung te in kan um a si le mit hmai tha kan ngah lawng si lo in Pathian thlasuahnak khal kan hmu lai.
Mino pawl nih kan no lio ah fimnak hi kan hawl cio a hau. Phun hra ong le ong lo ih hruai daan khal ai bang thiam lo. Fimnak cu lungvar hnak in a man a sang deuh i zei hmanh thawn tah thim kho a si lo ruangah mino nih fimnak kan tul tuk. Thusimtu 12:1 sung ah “Mino na no lai ah a lo semsuah tu thei aw” ti a um ruangah mino pawl nih caan a tlaih hlan ah kan biak mi kan Pathian hi thinlung tak in zumh a hau. Kan umtlan kan ziaza, kan hmurka kan thu sim, dawtnak le zumhnak lam ah mino pawl cu zumtu dang ih zoh thim tlak in um ding. An kan hruaitu hi kan mah hnak in a hngak sia khal le nau tat lo ding. 
Mino pawl lungrual te in rian kan tuan khat ahcun kan ram cu thangso lo in a um lo lai. Cutin mino pawl rian kan tuan khat si ahcun neh nak hi kan co lai. Tuisun ah mino te kan si hmanh ah thaisun ah cun hruaitu ding kan si ruangah mino pawl nih hruai tu tha si ding in kan i zuam cio lai. Mino pawl nih tha tho tein kan tuan khat si ah cun zei poh kan awngmin tengteng. Curuang ah tuisun mino pawl nih hi kan catlang hi lungrual te in kimh kho kan i zuam lai. Mi tang ah si loin mi cung um mi mino si kan i zuam lai. Hruaitu tha hi a tul tuk i mino nih si kho ding in i zuam ding. Forhfial nak an kan neih sak mi khal i nau tat lo ding. A tu caan kan neih lio ah hruaitu tha si ding in i zuam ding a si. Zei poh ah zoh thim tlak in nun i zuam ding. Curuang ah tuisun mino hi thaisun hruaitu kan si ruang ah daithlan lo ding. Dung sip lo in hmai norh sin ding kan si. Mino pawl thasia lo ding.

Hminsin: Mai Thian Len Sung hi Pastor Piang Bik le Sayamah Rem Za Mawi fanu a si. Aveihnihnak Ramthlo Hrin Tonkhawmnak April 15-20 ih tuah mi cangan zuamnak ah pahnihnak a ngah tu a si. 

Monday, June 8, 2015

A lung ai lawm mi miphun - Rev. S Ni Luai

Kawlram ih missionary a rak tuantu Judson cu a ram ah a tlawng ih mission board pawl nih rawl-ei an sawm. Thu sim an fial tikah Jesuh thu le hla lawngte a sim tikah a thlahtu pawlcu an thin a hung.  An mah nih cun a riantuannak thu le hla lawngte sim sehla ti an duh. Judson nih a simmi cu “Jesuh thuthangtha sim dingah nan ka thlah ih cuih thu thangtha ka sim micu a sual maw?” tiah a ti hni. A hnu kum 100 a si hnu lawngah Judson ih simduhnak hi faingte in an run theih te ih an uarcem mi a si. Zeitik caan poh ah Pathian ai bohsan mi si hi a thupi cem. Pathian nih tuah kho lomi a nei lo ti hi kan mithmuh le theih hrimhrim ah a hmanbak mi a si. (Capo Van Hnin fa le MaungHla fa in hibantuk awtha, hlasakthiam an suak hi khuaruahharza a si. Pathian nih zeihman tuah kho lo mi a neilo ti a langhter).
            Ramthlo kan rak fim lo le zeitheilo kan rak sizia, mawtaw zitengki ih ti an toih ruangah tidin a thiam ih a rawl a tam lai tiah hnoci a pemi khua le ram kan rak si. Bawipa thawngin kan khua le kan ram ai thlen zia hi ruat cio hnik uh sih. Bawipa a rak biami kan si ih kan thlacamnak Pathian nih a phi kan pe hlah sehla hibantuk dirhmun ah kan phan kho lai maw? A si nain Cawke neh tili ih a tomi butlak lungput kan neih ahcun hi kan dirhmun ah kan tang lai ih hmailam ah thangso lo in dungtolh in kan tolh sual lai.
            America ih um kho nak citizenship phit ah Nawl Tling cu America thuhla tampi a theih hmasa ruangah a ngah kho. An thu daih mi ah America ram ih a rak um hmasatu Red Indian pawl thu hla tla ai tel. An thangso kho lo. Na daw lai hni maw? Ti tla ai tel. A thangso lomi le mibanglo pawl tla an duhdawt. Australia ram tla ahcun a hlan ih a rak um hmasa mi, a thangso kho lomi pawl tla dawt ih riantuan lo in cawm an duh. Mi thangso pawl ih lungput cu cucu a si.
            Co tawkih lungawi, hnangam men tla hi fakpin kan ruat a cu cang. Joshua cu ram kua hra hrawng a doh, a neh ih kai din cang lai a ti tikah  Pathian nih ral doh ding tampi na nei hrih tiah a ti. Thanso ding hi kan i tum hrimhrim ding a si. A mah lawngte kan thanso tikah  uahnak lungthin neih hrimhrim lo ding a si. I uah cu dungtolhnak kan ti cang kha.
            Minung hi Thlennak lungthin neih ding kan si. I thlennak lungthin a nei lomi cu Vulei ih  dolh mi kan si. Taksa thansonak khalah i thlen ding kan si ih Thlarau thianghlim thawn thansonak ding khalah ai thleng ding hrimhrim kan si. (Capo Nupi lawng te i thleng pang lau cih. Bible hi kan lu ah i ret in Bible duh ningin t’han kan i zuam ding a si. Bible hi a pakhatnak ah kan ret ahcun Pathian nih kan ca ah kan t’ulh mi a kan tuahsak ringring ko lai).
            Fimnak le thiamnak a petu hi Pathian a si ih Pathian hnen kan daih ahcun a kan pek lai. Um menmen in fimnak hi ngah kho a si lo. Fakpin karhlan ih a hawl kan i zuam lawngah Pathian nih a kan pek lai. A mah lawngte sual tuah lengmang phah bu in cun zeithiltha hman kan ngah lolai ti kan theih a hau.
            Bible hi uktu le Bawi ah kan ii hmanh ahcun, (1) Lehrulh a kan sianh lo. (2) Ngaithiamnak nun neih a duh.  Phun hmin in kan ii tawh lengmang tla hi cu a poi ngaingai. Kan Pu Cen Hrnag le Kan Pu Hlawnc Ceu a thi cang mi veve hmin in i hoh lengmang, ii huat ringring hi cu a poi tuk. Fimnak thiamnak a neitu kan neihsun pawlih ruahnak pekmi tla hi zul  zuam uh sih.  Ruah nak i seuh mi i cohlan sak le i pom sak, zul i zuam hi t’hansonak a si. Kan nunnak a uktu ah Pathianthu a hmang mi cu Pathian hawi kan si. Kan nunnak a uktu ah Pathian thu a hmang mi Miphun cu PTHIAN MIPHUN  kan si. Pathian nih” ka hawi cu ka t’anh lai” tiah a si.
A lung ai lawmmi Miphun si dingah (1) Bawipa nih a hrilmi miphun, (2) Bawipa a hriltu Miphun kan sinak dingah PATHAIN nih thlusuah kan pe ko seh.

Pathian a t'ihzah mi miphun - Pastor Ngun Nawl

Kan thu tlangtarmi hi Pathian nih a mi Israel pawl nehnak a cotermi hni ruangah an lungawi ih Pathian  thangthatnak hla an sakmi a si. Minung kan sinak nih hin bawmtu, hnemtu, thlakung zawntu an ruahsannak in biaknak timi a ra suahnak a si hmang maw tiah ruahnak an nei. Kan Pathian biaknak kum 50 a luan cangmi nihhin kan Pathian hi duhdawtu, zaangfahtu le zawnruattu a sinak lawng hi thupiter in kan biak ih, dingthluk lairelnak Pathian, dinfelnak a duhtu Pathian a si nak kan langhter lo ahcun a poi ngainai lai.
Pathian nih Edom khua hi “hiti ih na sinak nai uah ih ka cak, ka tikho ti ih nai uahtuk ahcun tlang tawne ah kan thlak lai” tiah a ti. Ramthlo nih hin Asociation sungah khua uak kan sinak, Hlawnceu ram pawlkomh sungah khua uakcem kan si ti ih mah le mah ii rinhnak, kan leikuang fanag a thaw ti ih hngalhngawnnak kan nei pang hmang maw? Kan neih sual a si ahcun Edom Pathian nih tlang tawne ah kan thak lai a ti bantukin thlak kan awl te. Pathian hnenih kan peknak le ahnenin thluasuah kan donmi tla hi a cuai thlai hnik uhsih.  

Kan Pu Za Sum hrinthlak kan sinak parah Pathian nih hi tluk dirhmun ah a kan ret cang ih Hmailei ah hihnak in thangso vima le karhzai vima kan sinak dingah hin  Pathian a tihzahmi miphun kan si ding hi kan khua kan ram nih a herhcem mi  a si.

Saturday, June 6, 2015

Pathian Sunloihtu Miphun - Pastor Amos Thang Bik Lian

Hindu nih  pathian phunphun an nei. Kawlnih Bukdah an biak. Tuluk nih Tio le Confucius an biak. Biaknak phunphun an um ih thing le lung, fing le tlang a biami an tam pi. Kan nih lairam hi a nung Pathian kan bia ih mivantha ngaingai kan si. Minung hi an rak sualtuk ih Pathian i siir ding tiangin an sual. Tulio vuleicung ih sualnak tla hi cu tihnungza ngaingai an  si. ISIS pawltla cu minung thah hi zei ah an rel lo. Mi hnawng an tan thluahmah men. Tuksumza an si.
            Pathian nih minung sungin a mai palai dingah tiah Abraham a hril. A si na in Pathianthu an ngai hlei lo. An ram hmanh Pathian thuhla lei in an uk. Pathian duhnak a kim kho lo. Cu ruangah a mah Pathian cu Minung tisa Khrih ah ii cang in a kan hawl. Kan sualnak ngaithiam in a fa sinak a kan co ter.
            Minung sinak ah nu le pa ning a zahtertu cu fanu/pa sual an si.  Thiltha a tuah khotu pakhat ruangah khuanu khuapa an lungawi ih mithmaitha an co ih an hmai a hngalter. Cu ruangah Nunziamawi langhternak in Pathian sunloihnak langhter uh si.
Ramthlo nih a tu ah thluasuah kan don dan hi zoh hnik uh sih, Di inn in canphio inn ah, Khuatluang lamnai hmanh a pal kho lomi Ramdang tiang kan phan. Meifar ah far ngai a vaang mi dirhmun in Electricity kan hmang cang. Kut in her mi telephone in a tu ah handset lawng te kan hmang cang. Mawtaw a hmu dah lo mi nih hmanlung kan nei cang. Ke in khual a rak tlawng mi nih motorcycle in Falam, Hakha a laang in kan tlawng cang.
Forh duh bet mi cu, casiar daithlang hlah uh sih.  Pathian a tihzahtu   Kan Mifim hmurka Biaroling pawl tla siar ii zuam cio uh si. Cu ti cun  tisa, thlarau in a thanglian ih Pathian  tihzahtu miphun kan sinak dingah Pathian nih thluasuah kan pe ko seh.
            Thu khaikhawm nakah
1) Pathian thluasuah rel kan thiam ii.  2)  Dinfelnak le duhdawtnak kan neih ii, 3) Nunziadawh ih nun kan thiam ahcun Pathian sunloihtu miphun kan si lai.

Friday, June 5, 2015

Tui ni Mino thaisun hruai tu: Mai Dawt T'ha Sung

Leilung tlun ah hin pangpar mawi pawl tla hi zinglam ah mawi ten an par nan zanlam a thlen cun an uai ih an til theh. Cuvekin minung kan nunnak tla hi kan no lai can ah mawi ten kan partha laifang a si ih ni khat ni ah cun kan uai leh ding a si. Curuangah kan no lai can hi kan hrang ah can tha bik a siih hruaitu si thei nak ding ah Pathian ih pek mi can tha le sunglawi bik mi a si.
No lai canah fim nak le rintlak a sinak cun a suah san lo tu cu thaisun ah mi hmuahhmuah hrang ih hruai tu tha a si thei ding. Thufim sung ah kan zoh a si len Pathian in mino pawl hnen ah ruahnak a pek mi tam zet in kan hmu. Ziangahtilen tuini ah mino si hman ning la thai sun ah hruaitu tha a si thei ruang ah a si. Curuangah mino pawl tla in mino ka si ti thei in to men lo in kan ti thei tawk in thaisun ah hruaitu tha si thei nak ding ah kan timtuah cia a tul a si. Cu mi cu a tha mi a si ih Pathian duh zawng tla a si. 
Tui ni ah hin a thang so zo mi ram tla tamzet in kan hmu thei a si. Cuvek ram cu a tlang pi in kan zoh a si len an mino pawl cu hruaitu din hmun ah an ding ih hlei ah hruaitu tha si thei nak ding ah an ti thei tawk in an tuan a si. "Today children, tomorrow leader" tiin AMERICAN ram cun thufim an nei ih an mino pawl tla hi thufim hi an nunpi a si. Curuangah kan duhdawt mi kan khua le kan ram tla thangso thei nak ding ah "tui ni mino thai sun hruaitu" timi thufim hi kan nunpi a tul a si. 
No lai can ah Pathian tih zah ten tha ten kan um tla a tul a si. No la can ah in semsuah tu thei hi a thupi ngaingai a si. Ziangahtilen kan no lai can ah cun thil tha lo kan tuah hman ah Pathian thu thei in ol ten kan rem awk thei a si. Asinan kan upat deuh tik ah cun ol ten kan thin awk thei lo a si. Curuangah kan khristian pawl za ten kan neih mi mino pawl hi thaisun ah hruaitu tha an si thei nak ding ah an nolai can ah hin Pathian tihzah le duhdawt dan ding kan zirh ding. Cuticun lam tha an zawh thei ding ih hruaitu tha an si thei ding. 
Hruaitu tha si thei nak ding ah cun kan no laiih sin kan mah kan duh mi tuah lo in mipi ih duh zawng le Pathian ih duh zawng kha kan zoh thiam a tul a si. Culen hruaitu tha kan si thei ding a si. A hrek khat cun mino pawl cu ziangah so thaisun ah hruaitu tha an si thei ding tiin an ti theu a si. Cuvek ih a ti tu pawl cu an mah an no lai ihsin hruai tu tha si thei nak ding ah an rak pek awk dah lo ruang ah a si.
Kan mit hmuh rori ah tla hin tui ni ah mino a si nan thai sun ah hruaitu ah a cang mi tla tam zet in kan hmu thei a si. Kei tla hi ka hmu mi cu kan biakinn ah hin mipa pakhat a um ih a nih cu ka tlawng kaipi a si. Anih cu kan biak inn lam ah hin mino a si ih ruangah a pek awk tuk. Mithi in ah tla si seh, puai ah tla si seh, a tul tul nak ah a ti thei tawk in a pek awk a si. Curuangah a tu ah cun hruaitu tha ah a rung cang ih mi hmuahhmuah khal in an upat zet a si. Curuangah kan biakinn ih mino pawl tla in a mah vek in hruaitu tha si thei nak ding ah an lo lai can ah an ti thei tawk in an pek awk a si.
Pathian in a mah ih ram tha nak ding ah cun hruaitu dingah mino pawl a hmang a si. Bible cathianghlim sung ah kan hmuh mi cu Pathian in hruai tu ding ah mi no a si mi David siseh, Joseph si seh a hmang a si. Curuangah kan khua tla hi Pathian ih thlawsuah pek thei nak ding ah tui ni ih mino pawl hi thai sun ah hruai tu an si a tul a si. Curuangah kan neih mi mino pawl tla hi kan hrang ah hruaitu an si thei ruang ah kan mino pawl hi sui le ngun hnak in man an nei sawn a si.
Kan khua hi kan ram hrang ah sun ah ni bang in a tlang thei nak ding ah le zan ah thlapi bang in eng thei nak ding ah kan tul mi hruaitu cu tui ni ih mino pawl nangmah le keimah tla kan si. Curuangah tui ni ih mi no pawl hi thai sun ah hruaitu tha an si thei nak ding ah thla kan cam ringring a tul a si. 

Mark pekdan
1. Cafang komh kan zoh lo
2. A thulu ning in a sung ca a ngan maw timi zoh a si. A hramthok, a lai, a net ah thulu a khen lai tiah kan ti.
3. Falam, Ramthlo, Hakha in ngan kho tiah kan ti.

Mark petu pawl
Rev. L. Hrang Hnin
Pastor Piang Bik 
Salai Cung Thawng Lian
April 15-20, 2015 ih Avei(2)nak Ramthlo Hrin Tonkhawmnak ah cangan zuamnak sung in pakhatnak a ngahtu hi Pa Sui Kam le Nu Tial Doi tei fanu a si. An nih hi Kalaymyo um mi an si. Dawt te hi tuikum ah phunhra khat 4Ds in a ong tu a si. Ramthlo hmin an kan t'hat ter tu, an kan cawisang tu a si. Bawipa nih hmaileicaan a tlawngkainak lamtluan ah fimthiamnak le theihkaunak thlasuah pe sin vima hram ko seh!