A nuam mi Innsungkhar si ding ah - Mai Ngun Siang Dim

Pathian nih Adam a rak tuah tik ah a mah lawng cu fomkim a ti lo i, thil zei poh ah i tuarpi i bawm ding le i ruah khat ding ah Adam hnakruh cu la in Ave a rak tuah. Phundang in kan sim si len innsungkhar si ding in a rak tuah. Innsungkhar pakhat si ding in cun minung pakhat lawng nih dirh a ngah lo i a tlawm bik mi pathum tal a si hau. Pa, nu, le fa hi vial hi hmunkhat te ih khua kan sak tik ah innsungkhar kan ti mi cu a si. 

Minung tam pi nih an sim theu mi cu "innsungkhar nuam cu nun lio van ram a si" i inn sungkhar nuam lo cun "nun lio hell a si" an ti. Kan mah khal nih kan thei cio ko lai ti zum nak ka nei. Cu a nuam mi innsungkhar si ding ah cun au seh a thupi cem i, zei seh a thupi cem? Kan nupi kan pasal hi maw a thupi cem kan ti lai? A si lo ah sum le saw lian nak seh a thu pi cem kan ti hmang? 

A thu pi mi tam pi sung in ruat khawm ding ah ka duh mi cu;

Lian nak (or) sum le saw

Minung kan si ban tuk in sum le saw cu a thupi lo ti awk a tha hrim hrim lo. Hi sum le saw ruang ah kan duhdawt mi nu le pa, u le nau, nu pi fate, khuapi vangpi vial te kal tak in khua dang ram dang ah kuli kan hlawh i kan i then thek teh. A ruang cu sum le saw nih hin kan nun nak hmun tampi ah lai a rak rel tu a si ve. Innsungkhar cah sum le saw hi a thupi tuk a hman ko nan innsungkhar nuam nak a tlin ter tu cu a rak si hmang lo. Zeiruangah ti ah cun kan kiangkap milian pawl kan hmuhnak in si seh, news, movie ti ban tuk khal in si seh kan hmu i kan thei cio ko lai. Kan inn sungkhar hnak in sum le saw thupi deuh ah kan ret pang ah cun, inn sungkhar nuam ter tu si lo in buainak pe tu a si hoi lai. 

Nu (or) nu pi

"Vawlei cung deih nak cu nau bawm sep tu nu kut sung ah a um" ti si. Nu hi innsungkhar cah 100% tlamtlin ter tu kan si ban tuk in 100% siathrawk ter kho tu khal kan si fawn. Nu tling nih cun a pasal le a fa le cah a nung i, a inn sungkhar ah a thinlung za ten a um. Singapore rian ka rak tuannak ka pi nu hi a hawi le pawl thawn majong an i kah ah cun a fale khal a thei nawn hni lo theu. A fanu kum 6 mi nih "nu tui zan cu majong i kah nawn hlah mu" a ti i, "tangka si ka hlawh hnai ka hnok hlah uh" a ti men hni theu. Ka ruat theu mi cu kan fa le nih "ka nu cu tin kha tin ti hlah\um hlah" an kan ti tik ah hngaksia a si aw ti men lo in, "aw a si ngai maw" ti thinlung kan nei khal a hau bak. Mi innsungkhar nuam le nuam lo thei dih tu cu ka si lo nan Ramthlo nu nih hi ban tuk thinlung put kan nei lo hi a thupi ngai ngai. Kan innsungkhar hnak in hawi le ngeih pawl thawn thu va ruat, a si lo len hni le puan i ttam nak hei ti ban tuk pawl khi thu pi deuh ah kan ret ah cun innsungkhar nuam ter tu nu kan si kho hrim hrim lo lai. Kan fa le cah nu tling kan si lo lai i kan pasal cah nupi tha kna si kho lo lai. Pasal cah nupi tha si i zuam in fale cah nu tling si kan i zuam ah cun a nuam mi innsungkhar nei tu kan si ko lai.

Pa (or) pasal

Inn pakhat fek ten a dir kho nak dingah cun a tung(ban) hi a thupi cem. Cui ban cu a fek nawn lo i a rawh ah cun a sung um mi pawl cah hna a ngam nawn lo i thla a pang cang. Cubantuk in pa nih a si nak ai thei lo i innsungkhar zawnruat thiam tu, zei ban tuk khal ah rinsan tlak mi pa a si lo ah cun cui inn sungkhar cu hnangam nak a um kho lo lai. A tlangpi thu in pa i an ral a si mi cu zuu, lengfa, lawngkasa, tbt pawl hi an si theu. Mi then khat cu an innsungkhar hnak in thupi ih an ret tik ah cui inn sungkhar cu buainak in a khat ko. Hnangam nak um kho nawn hrimhrim lo. Pa nih kan inn sungkhar ah zeitluk in seh kan thu pit ti ai thei ah cun a innsungkhar ah hnangam nak um lai i a nupi a fale cah rinsan mi pa\sal a si ko lai.

Fa nu le fa pa

Fanu le fapa cu Pathian nih an kan pek mi laksawng sunglawi a si. Mi pakhat hnen in laksawng kan ngah tik ah a si kho sung in tha ten ret le sim hlawm kan i zuam. A liam cia mi kum li hrawng ah mi pakhat nih hi tin thu a rak ka deih dah "na fa hi zei tik in seh nun sim\zirh nai thawh lai?" a rak ka ti i, kei nih "ka paw sung um lio in" ka rak ti. Cun a nih nih a ka ti sal mi cu "a tlai tuk cang, lengfat nai thawh zawng in nun simh nai thawk ve lai" a rak ka ti. A hman tuk fa le nih cun nu le pa nun zia um tu dan hi cawn lo awk a tha lo. Fa le an zutvaat ih nun an sual tik ih lungre thei tu bik cu nu le pa thiamthiam a si ban tuk in an fel an that tik ah lungawi tu bik cu nu le pa thiamthiam an si. Atu ah te le fa a nei cia khal kan um i a nei hrih lo khal kan um. A nei cia khal nih tu in kan nun zia za in nun sim kan i thawk lai i, a nei hrih lo khal nih kan i zuam sin sin lai uh. Fa le cah zoh thimh awk tlak nu le pa si ding ah a tu hi kan caan tha bik a si. A liam cia mi caan i kan rak theih lo ruangah kan rak daithlang pang hmanh ah tu in kan i thok cio sal ah cun khua a tlai hrih lo. Pathian hnen i kan co mi laksawng sunglawi hi nang le kei nih a kil ding kan rian a si. A nuam mi innsungkhar si ding ah kan rian thupi ngai ngai mi a si.

Duhdawt nak

"Minung hi nu hnuk lo in than kho a si nan duhdawt nak lo in than lian kho si lo" ti asi. Fa le nih nu le pa dawtnak kan thei thiam lo tik ah inn sugnkhar ah buainak kan suah ter theu i an lungre kan theih ter theu hni. Nun kan va sual hman ah an duhdawt nak nih cun an kan ngeihthiam kho thiamthiam. Duhdawtnak ti mi hi rak um hlah seh la, minung hi zei hman nunsan mi kan nei men lo lai ka ti. Pathian nih a hmaisabik in innsungkhar a rak dirh cia ban tuk in inn sungkhar i thang lian mi kan si theh. Cun kan mah khal inn sungkhar va dinh sal tu ding kan si fawn. Cui inn sungkhar a nuam nak ding le a hngetkhoh nak ding ah cun nang mah le kei mah hi kan thupi cem. Nupi lawng khal rinh a ngah lo i pasal lawng khal rinh a ngah lo, fanu le fapa lawng khal nih tlam an tlin ter kho lo. Pakhat le pakhat kan duh dan in i um ter le i si ter si lo in kan umdan kan sinak ah i duhdaw in kan i theihthiam kho lawngah a nuam mi innsungkhar kan si lai i zohthimh tlak innsungkhar kan si kho lai. 

Inn sungkhar tha i a thanglian mi te le fa le inn sungkhar tha lo ih a thanglian mi te le fa mifim pawl nih research an tuah tik ah; 

Max Jukes ti mi pa hi a no lio ah misual taktak, duh poh i khuasa mi a si. Cui inn sungsaang i a rung suak mi te le fa 1025 sung in;
Mi 300 dam sung thawng
Mi 27 mi that
Mi 190 taksa zuar
Mi 590 zutama\sii an si

Cun Jonathan Edward ti mi pa cu Pathian rian tuan mi hmin thang ngaingai asi. Te le fa 929 sung in;
Mi 314 ralkap bawi pinsin
Mi 75 cangan thiam hminthang
Mi 86 college professor
Mi 13 University President
Mi 7 congressmen
Mi 3 ram uk tu
Mi 1 USA vice president

Hi te Pahnih nun nak in zei tluk in seh innsungkhar a thupit i cui innsungkhar cah cun zei tluk in seh nang mah le kei mah kan thupit ti kan i fiang cio ko lai. A tu ah nangmah le keimah nih kan i thawh a si ah cun kan inn sungsaang a dam lai i kan inn sungsaang a dam ah cun kan khua kan miphun khal a dam ve lai. Hmai lei ah kan khua in mi fim thatha le ca thiam sang tam pi a suak kho nak ding ah cun tuisun ah nangmah le kei mah hi kan thupi cem. Atu thok in hmailei kan te le kan fa tiang ruat in kan nuncan ziaza in siseh, fimthiam nak lei in siseh Pathian tihzah nak thawn a nuam mi innsungkhar si ding ah i zuam cio uh si.